Ebaruha Erikwetorora Okwakashatu 2007
Obunabi bw'omuli Baibuli buhandikirwe omumuringo gw'enaama. Ruhanga wenka orikumanya byoona akamanya emariira entandikwa etakabireho. Ahabw'omwoyo wa Ruhanga banabi omundagaano enkuru hamwe n'entumwa omundagaano entsya bakatunga okushuuruurirwa kw'oburugo bw'omuntu okuhika ahamuheru.
Nabi Isaaya akahandiika aha bwiire bw'ahamuheru, obu MUKAMA Ruhanga ariba aherize omurimo gwe gw'okucungura ekanisa kandi amaririza omurimo gwe na Israeli aha rushozi Sayuuni omuri Yerusaleemu. Isaaya nawe akagaruka yagamba aha mutegyeki w'ensi oine buri kimwe omu mikono ye orikwetekyerezaho kandi akagaruka akeegambaho, “ahabw'okuba naagira ati: Nkabikoresa amaani g'omukono gwangye, N'obwengye bwangye, ahakuba nyine okwetegyereza; Naihaho emyatano y'amahanga, Naanyaga obutungi bwago, Nk'emanzi naiha aha ngoma abaabaire bari aha bitebe by'obugabe. Omukono gwangye gwagwa aha butungi bw'amahanga, Nk'owaagwa aha kyashuri ky'enyonyi, kandi nk'oku omuntu ateeranira hamwe amahanga g'ensi yoona, Hakabura owaimutsya eipapa. Nari owaayashamya akanwa, n'obu kwakuba okuteeza.” (Isaaya 10:13-14)
Nabi omukyahandikirwe eki akaba nagamba ahari oha? Oku kushoboroora nikukwata ahari oha? Noha oine ensi yoona omubiganja bye? Noha omutegyeki w'ensi? Amabikiro garahi? Obitungi bw'amahanga obutarikubarwa burahi? Obugabe buna bw'ensi haza bw'okimarira nitubumanya: obugabe bwa Babulooni, obwaba Meedi n'aba Peresi, obw'aba Guriika, kandi okuruga omu mwaka gwa 63BC obutegyeki bw'ensi yoona bw'eki Rooma.
Ekigyendererwa buriijo kikaba kiri okukozesa Amaani kukwaata ensi yoona kandi bakajitegyeka, Kandi ekigyendererwa eki nikyo kyatumire entari Ezi ibiri z'ensi yoona zabaho ahamuheru. Tushemererire kukyetegyereza ngu aha kiro ekyo ky'obusaasi omu mwaka gwa 1935, obu ekibiina kya Nazisi kyabaire kyne orukiiko rwakyo omuri Nὓrnberg, Hitler akagamba n'eiraka rihaango ati, “kandi enyikiriza emwe omunsi yoona!” Ebyo hati bikahingura. Hitler, Stalin, naingashi Musolini tibakiriho. Ensharo z'amahaanga zikagyenda zirikuhinduka naburi rutaro rw'ensi yoona, konka hati ekigyendererwa ekikuru n'okumaraho ensharosharo ahagati y'amahanga. Hanu omuri buraaya (Europe) tutwiire nitureeba ebintu ebi bikubaho okuruga pmu mwaaka gwa 1989. Orwakana okwezi kwa ikuminakumwe 1989n'eizooba eri buri omwe omuraitwe ataribasa kwebwa, obu ensharosharo ezabaire ziri ahagati y'amahanga abiri ga Bugirimaani zayigwiirwe. Bukaba obutandikiro bw'okugaruka kwegaita kwa Bugirimaani. Okugaruka enyimaho omukwezi kwa kashatu ebiro 19, 1962, owei-shemwe Branham akaba yagizire ngu, “Harugire kubaho okwimukibwa kw'eki Rooma. Nimumanya ekirabeho? Ku baraheyo ekikweka kya burigw'ezooba kya Berlin, ekyo nikiza kubinga obutegyeki bw'eki Communism hamwe n'obw'eki Rooma nk'oku kyabaire kiri omu biro bya Yesu. Omu mazima kyibaire nk'oku kibaire kishemereire kuba.”
Obutegyeki bw'ensi yoona bw'eki Communism bukasingurwa obutegyekyi bw'ensi yoona bw'eki Katuriki kandi obutegyeki bw'ensi yoona bw'eki Capitalist bukamaraho obutegyeki bw'ensi yoona bw'eki socialist. Aga mahanga abiri ga kirimaani aga USA hamwe na Soviet Union, agayimukireho omurutaro rw'ensi yoona rwa kabiri kandi gakabaganisamu ensi yoona omu bikweka bibiri ekya burigw'izoob hamwe n'ekya burengwa oizooba, tibyakiri nk'obunyakare. Boona bakabatera batari kukimanya, abategyeki boona bakabingwa aha ngoma zaabo kandi tihariho nomwe oine ekiyaagambire.
Hati obu ekigoombe ekikugaita amahanga ga Buraaya (European Union) kirimu amahanga 27 hamwe n'abantu abari kwingana na miliyoni 493, kiriyo nikyakiira omwanya gwaakyo nka kirimaani (World Power). Nk'oku kiri kugambwa omu byhandikirwe, ensharosharo z'obumwe omu mahanga ga Buraaya (EU) tizakiriho. Ebishembeso (covers) bya zapasipoota omukwesiima kwiingi nibyoreka obumwe bw'amahanga ga Buraaya (EUROPEAN UNION) omunyuguta empaango. Ogwe weena orikutambura munoonga namanya nk'okukiri kirungi ngu hati omuntu nabasa kutambura ayetoroore yoona atatungire kuteganisibwa kwoona aha nsharo kandi obwe arikushashura esente zirikushushwana haihi hoona aharikuza.
N'obu kiri kityo, hakiriho enshinga nkuru erikukiraho ahari egyi eya Buraaya (Europe): hati ekitworekyereire obu n'okukwata ensi yoona(globalization), obushubuzi bw'ensi yoona, nikikwata aha byamajuta byoona, nikikwata n'ahanshoonga y'okukwatanisa kw'abantu haza bakabaho, konka aha muheru gwa byoona nikikwata aha kugira amaani- kikwata aha kukwata ensi yoona. Amadiini g'omnsi yoona hamwe n'ebyobuhaangwa (cultures) nibiza kuza ahansi y'obureberezi bumwe, kugira ngu aha muheru gw'abyoona buri kimwe kyoona kize ahansi y'obushoboorozi bw'omuntu omwe. Obushoboorozi bumwe bw'okutegyeka ensi yoona(World power) tibuhamiize aha byamajuta byoona kwihho nibubasa kukwata ebitongore byoona kandi buhikirize ekyeteengo ky'okureetaho obusingye hamwe n'oburingaaniza. Omu bwiire obu turimu obu obw'ensi ekyajwa eshagama erikuruga omu biroonda enkumi n'enkumi kandi n'amajuta ag'omukicweeka kya Gulf gesiigire eshagama nyamwingi y'abantu kandi na zamiliyoni za bantu ziriyo nizikorwa kubi munoonga, ekyetengo ky'obusingye hamwe n'obuhungiro kiri ahaiguru munoonga okukira okukyabaire kyarabaireho. Obwa hati amahanga garwagati ga burugwa izooba ga baharabu (Middle East) okwetoroora Israeli gahindukire enshoonga nkuru y'okurwanira.
Hariho ebyahandikirwe byingi ebirikushoboroora aha maani g'enyini g'okutegyeka ensi omu bwiire obu obw'okumariira haamwe n'obukomooko bwaago. Yetegyereze kandi ogyeragyeranise Babulooni ey'omu biro bya Nabuchadnezzar hamwe na Babulooni egyi ey'omu biro by'okumariira: Orubaju orumwe, akavuyo k'endimi kakiriho nk'oku kabaireho obu omunaara gwa Babel gwabaire nigwombekwa, kandi orubaju orundi, enyeekateeka y'okuretaho okuhuurizana hamwe n'kwegaita nizo nshonga nkuru.
Omuri Yeremia 51:7 nitushoma, “Babulooni ekaba eri ekikopo ky'ezaabu omu ngaro za MUKAMA, Neesinza ensi yoona; Amahanga gakanywa aha maarwa gaayo, Nikyo gashariire.” MUKAMA nagaruka egyenda omu maisho ari kugira ati, “Iwe rushozi rurikuhwerekyereza 'we, Reeba, naaba omuzigu waawe; nikwo MUKAMA orikucwekyereza ensi yoona arikugira.” (Yeremia 51:25)
Nabi Danieli nawe akagamba aha mutegyeki w'ensi yoona wokumarira, oine burikimwe omu bushoboorozi bwe. Ebiintu byombi bigambirweho: obutegyeki bw'ensi yoona bw'okumariira hamwe nomutegyeki w'ensi yoona wokumariira “Kandi haryabaho obugabe bwa kana, obugumire nk'ekyoma, ahabw'okuba ekyoma kyatagura ebintu byona, kibicwa obusaasingo; nk'oku ekyoma kyatagura, nikwo n'obwo bugabe buryatagura obwo bwona, bukabucwa obusaasingo.” (Danieli 2:40). Abantu hamwe n'amahanga goona tikugira ngu nibashabwa kweshariraho, bona bashemereire kwikiriza kandi bakorooba, ahabw'okuba eki n'ekiragiro ky'obwa Ruhanga.” Atyo ogwo muntu yagira ati: Eby'egyo nyamaishwa ya kana, Haryabaho obugabe bwa kana omu nsi, Obutarishushana na bundi bugabe bwona; Buryashonshomera ensi yoona, Bugiribatiirire, bugicwanyagurire kimwe.” (Daneli 7:23)
Okurugirira omu bunabi bwa Baibuli hariho emitwe mushanju hamwe n'amahembe ikumi omuri obwo butegyeki bw'ensi yoona bw'okumariira. Egi emitwe mushanju erikwebembera neyetwara kube eine obushoboorozi, nibo barikusharamu eky'okukora, hatariho kuranzya omuhendo gwa mahanga agari omukwegaita okwo. Aha niho akagambo “G7” kari kwizira; eihanga erya munaana bafire kurihatikaho kwonka. Ago mahembe ikumi n'amahanga agatari kwikirizana n'entwaza ya mahanga aga buregye rwa eizooba, konka bataine nk'oku bakukyetantara, baine kwegaita omu kibiina hatariho kuhakanisa kwoona. Aha eizooba eritari kumanywa ago mahanga nigaija kucunda amahembe gaago gapakurure ekiniga kyaago rero gacwekyereze ekibuga ekikuru omushaha emwe nk'oku kihandikirwe emirundi eshatu omu kitabo ky'okushuuruurirwa eshura ya 18, “… Ai bambe! Ai bambe! Orurembo orukuru orwabaire rujwara emyenda mirungi ya kitaani n'eya bujwa n'erikutukura, rwehunzire eby'ezaabu n'amabaare ag'obuguzi bwingi n'eruuru! Omu shaha emwe obutungi bwona bwacwekyerezibwa.” (enyiriri 16-17)
Ai bambe, emihanda yona neyorekyereza Rooma- hatari Washington, hatari Moscow kandi etari Beijing. Omu rurembo rukuru rw'ensi yoona eby'obuhagwa byoona, amadiini goona, nangwa n'ensi yoona okutwarrira hamwe bibasize kwegaitira hamwe okugira ngu bibase kuretaho obusingye obutura butegyerezibwe omu nsi. Amahanga goona ag'omunsi egi nigabasa kwetororwa entaro hamwe n'entaro z'enganda, konka Vatikani nk'eihanga tiririkubasa kukwatwaho ahabw'okuba Vatikani nk'eihanga eine abakuumi ba Switzerland (SwizGuard), teine mbundu za taanka, teine mahe g'okurwanira omu mwanya (Air force), kandi teine nangwa na zabomu z'obutwa. Omukaire k'okwohebwa kandi akarikuza kuhika omunsi yoona, ogu mushaija naija kwetaasya omu nshinga za mahga nk'omujuni kandi nk'owokuretaho obusingye. Okukwaata ensi yoona (Globalization) nigwe muhanda gw'okuyungiramu obusingye hamwe n'obugwa gye, kandi obwe ekyo kirikuza kurigamu endagaano y'obusingye ahari Yerusaalemu. Hariho ekitongore kimwe kyonka ekirikurinda enkwatanisa hamwe n'amahanga goona ag'omunsi, kandi nabwe hariho omuntu omwe ou amahaanga goona gari kwetsiga kandi orikuza omumpanuura ziri rwagati y'eihanga hamwe n'ekanisa (Concordat) nainga shi omu ndagaano, reero obwe ari kuhamya obushoboroozi bwe omunsi yoona.
Abebembezi ba mahanga boona, abebembezi ba madiini boona nibaza Rooma. Nitumanya “Endagaano za Rooma” “Engyenderwaho (constitution) ya Buraaya”, “Ekiragiro kya Buraaya” (European statute), “Kooti ya Buraaya y'ensi yoona” n'ebindi n'ebindi, ebi byoona byine kwikirizana nabyo kandi bakabikuratira n'ahabw'ekyo obutegyeki bw'ensi yoona buhendera buri omu mikono y'omuntu omwe.
Nabi Danieli akahandiika ebi haza birikukwata aha mutegyeki w'okumarira w'ensi yoona orikworeka obushoboorozi bwe omu bigoombe by'amadiini hamwe n'omu bigoombe by'obutegyeki “Obushoboorozi bwe buryaba bwingi, aryareeta okucwekyerera okurikutinisa, agyenderwe gye omu bi arikukora, acwekyereze abashaija b'amaani n'eihanga ry'abarikwera. Ahabw'okuhwetahweteka kwe obugobya buryamubaasisa kukora ebi arikwenda; aryayehimbisa omu mutima gwe. Aryacwekyereza baingi batahabwirwe; kandi aryaimuka kurwanisa n'Omukama w'abakama; kwonka aryahendagurika hataine omukozireho.” (Danieli 8:24-25; Isaaya 11:4; 2Abatesolonika 2:9).
Obunabi bw'omuli Baibuli buhandikirwe omumuringo gw'enaama. Ruhanga wenka orikumanya byoona akamanya emariira entandikwa etakabireho. Ahabw'omwoyo wa Ruhanga banabi omundagaano enkuru hamwe n'entumwa omundagaano entsya bakatunga okushuuruurirwa kw'oburugo bw'omuntu okuhika ahamuheru.
Nabi Isaaya akahandiika aha bwiire bw'ahamuheru, obu MUKAMA Ruhanga ariba aherize omurimo gwe gw'okucungura ekanisa kandi amaririza omurimo gwe na Israeli aha rushozi Sayuuni omuri Yerusaleemu. Isaaya nawe akagaruka yagamba aha mutegyeki w'ensi oine buri kimwe omu mikono ye orikwetekyerezaho kandi akagaruka akeegambaho, “ahabw'okuba naagira ati: Nkabikoresa amaani g'omukono gwangye, N'obwengye bwangye, ahakuba nyine okwetegyereza; Naihaho emyatano y'amahanga, Naanyaga obutungi bwago, Nk'emanzi naiha aha ngoma abaabaire bari aha bitebe by'obugabe. Omukono gwangye gwagwa aha butungi bw'amahanga, Nk'owaagwa aha kyashuri ky'enyonyi, kandi nk'oku omuntu ateeranira hamwe amahanga g'ensi yoona, Hakabura owaimutsya eipapa. Nari owaayashamya akanwa, n'obu kwakuba okuteeza.” (Isaaya 10:13-14)
Nabi omukyahandikirwe eki akaba nagamba ahari oha? Oku kushoboroora nikukwata ahari oha? Noha oine ensi yoona omubiganja bye? Noha omutegyeki w'ensi? Amabikiro garahi? Obitungi bw'amahanga obutarikubarwa burahi? Obugabe buna bw'ensi haza bw'okimarira nitubumanya: obugabe bwa Babulooni, obwaba Meedi n'aba Peresi, obw'aba Guriika, kandi okuruga omu mwaka gwa 63BC obutegyeki bw'ensi yoona bw'eki Rooma.
Ekigyendererwa buriijo kikaba kiri okukozesa Amaani kukwaata ensi yoona kandi bakajitegyeka, Kandi ekigyendererwa eki nikyo kyatumire entari Ezi ibiri z'ensi yoona zabaho ahamuheru. Tushemererire kukyetegyereza ngu aha kiro ekyo ky'obusaasi omu mwaka gwa 1935, obu ekibiina kya Nazisi kyabaire kyne orukiiko rwakyo omuri Nὓrnberg, Hitler akagamba n'eiraka rihaango ati, “kandi enyikiriza emwe omunsi yoona!” Ebyo hati bikahingura. Hitler, Stalin, naingashi Musolini tibakiriho. Ensharo z'amahaanga zikagyenda zirikuhinduka naburi rutaro rw'ensi yoona, konka hati ekigyendererwa ekikuru n'okumaraho ensharosharo ahagati y'amahanga. Hanu omuri buraaya (Europe) tutwiire nitureeba ebintu ebi bikubaho okuruga pmu mwaaka gwa 1989. Orwakana okwezi kwa ikuminakumwe 1989 n'eizooba eri buri omwe omuraitwe ataribasa kwebwa, obu ensharosharo ezabaire ziri ahagati y'amahanga abiri ga Bugirimaani zayigwiirwe. Bukaba obutandikiro bw'okugaruka kwegaita kwa Bugirimaani. Okugaruka enyimaho omukwezi kwa kashatu ebiro 19, 1962, owei-shemwe Branham akaba yagizire ngu, “Harugire kubaho okwimukibwa kw'eki Rooma. Nimumanya ekirabeho? Ku baraheyo ekikweka kya burigw'ezooba kya Berlin, ekyo nikiza kubinga obutegyeki bw'eki Communism hamwe n'obw'eki Rooma nk'oku kyabaire kiri omu biro bya Yesu. Omu mazima kyibaire nk'oku kibaire kishemereire kuba.”
Obutegyeki bw'ensi yoona bw'eki Communism bukasingurwa obutegyekyi bw'ensi yoona bw'eki Katuriki kandi obutegyeki bw'ensi yoona bw'eki Capitalist bukamaraho obutegyeki bw'ensi yoona bw'eki socialist. Aga mahanga abiri ga kirimaani aga USA hamwe na Soviet Union, agayimukireho omurutaro rw'ensi yoona rwa kabiri kandi gakabaganisamu ensi yoona omu bikweka bibiri ekya burigw'izoob hamwe n'ekya burengwa oizooba, tibyakiri nk'obunyakare. Boona bakabatera batari kukimanya, abategyeki boona bakabingwa aha ngoma zaabo kandi tihariho nomwe oine ekiyaagambire.
Hati obu ekigoombe ekikugaita amahanga ga Buraaya (European Union) kirimu amahanga 27 hamwe n'abantu abari kwingana na miliyoni 493, kiriyo nikyakiira omwanya gwaakyo nka kirimaani (World Power). Nk'oku kiri kugambwa omu byhandikirwe, ensharosharo z'obumwe omu mahanga ga Buraaya (EU) tizakiriho. Ebishembeso (covers) bya zapasipoota omukwesiima kwiingi nibyoreka obumwe bw'amahanga ga Buraaya (EUROPEAN UNION) omunyuguta empaango. Ogwe weena orikutambura munoonga namanya nk'okukiri kirungi ngu hati omuntu nabasa kutambura ayetoroore yoona atatungire kuteganisibwa kwoona aha nsharo kandi obwe arikushashura esente zirikushushwana haihi hoona aharikuza.
N'obu kiri kityo, hakiriho enshinga nkuru erikukiraho ahari egyi eya Buraaya (Europe): hati ekitworekyereire obu n'okukwata ensi yoona(globalization), obushubuzi bw'ensi yoona, nikikwata aha byamajuta byoona, nikikwata n'ahanshoonga y'okukwatanisa kw'abantu haza bakabaho, konka aha muheru gwa byoona nikikwata aha kugira amaani- kikwata aha kukwata ensi yoona. Amadiini g'omnsi yoona hamwe n'ebyobuhaangwa (cultures) nibiza kuza ahansi y'obureberezi bumwe, kugira ngu aha muheru gw'abyoona buri kimwe kyoona kize ahansi y'obushoboorozi bw'omuntu omwe. Obushoboorozi bumwe bw'okutegyeka ensi yoona(World power) tibuhamiize aha byamajuta byoona kwihho nibubasa kukwata ebitongore byoona kandi buhikirize ekyeteengo ky'okureetaho obusingye hamwe n'oburingaaniza. Omu bwiire obu turimu obu obw'ensi ekyajwa eshagama erikuruga omu biroonda enkumi n'enkumi kandi n'amajuta ag'omukicweeka kya Gulf gesiigire eshagama nyamwingi y'abantu kandi na zamiliyoni za bantu ziriyo nizikorwa kubi munoonga, ekyetengo ky'obusingye hamwe n'obuhungiro kiri ahaiguru munoonga okukira okukyabaire kyarabaireho. Obwa hati amahanga garwagati ga burugwa izooba ga baharabu (Middle East) okwetoroora Israeli gahindukire enshoonga nkuru y'okurwanira.
Hariho ebyahandikirwe byingi ebirikushoboroora aha maani g'enyini g'okutegyeka ensi omu bwiire obu obw'okumariira haamwe n'obukomooko bwaago. Yetegyereze kandi ogyeragyeranise Babulooni ey'omu biro bya Nabuchadnezzar hamwe na Babulooni egyi ey'omu biro by'okumariira: Orubaju orumwe, akavuyo k'endimi kakiriho nk'oku kabaireho obu omunaara gwa Babel gwabaire nigwombekwa, kandi orubaju orundi, enyeekateeka y'okuretaho okuhuurizana hamwe n'kwegaita nizo nshonga nkuru.
Omuri Yeremia 51:7 nitushoma, “Babulooni ekaba eri ekikopo ky'ezaabu omu ngaro za MUKAMA, Neesinza ensi yoona; Amahanga gakanywa aha maarwa gaayo, Nikyo gashariire.” MUKAMA nagaruka egyenda omu maisho ari kugira ati, “Iwe rushozi rurikuhwerekyereza 'we, Reeba, naaba omuzigu waawe; nikwo MUKAMA orikucwekyereza ensi yoona arikugira.” (Yeremia 51:25)
Nabi Danieli nawe akagamba aha mutegyeki w'ensi yoona wokumarira, oine burikimwe omu bushoboorozi bwe. Ebiintu byombi bigambirweho: obutegyeki bw'ensi yoona bw'okumariira hamwe nomutegyeki w'ensi yoona wokumariira “Kandi haryabaho obugabe bwa kana, obugumire nk'ekyoma, ahabw'okuba ekyoma kyatagura ebintu byona, kibicwa obusaasingo; nk'oku ekyoma kyatagura, nikwo n'obwo bugabe buryatagura obwo bwona, bukabucwa obusaasingo.” (Danieli 2:40). Abantu hamwe n'amahanga goona tikugira ngu nibashabwa kweshariraho, bona bashemereire kwikiriza kandi bakorooba, ahabw'okuba eki n'ekiragiro ky'obwa Ruhanga.” Atyo ogwo muntu yagira ati: Eby'egyo nyamaishwa ya kana, Haryabaho obugabe bwa kana omu nsi, Obutarishushana na bundi bugabe bwona; Buryashonshomera ensi yoona, Bugiribatiirire, bugicwanyagurire kimwe.” (Daneli 7:23)
Okurugirira omu bunabi bwa Baibuli hariho emitwe mushanju hamwe n'amahembe ikumi omuri obwo butegyeki bw'ensi yoona bw'okumariira. Egi emitwe mushanju erikwebembera neyetwara kube eine obushoboorozi, nibo barikusharamu eky'okukora, hatariho kuranzya omuhendo gwa mahanga agari omukwegaita okwo. Aha niho akagambo “G7” kari kwizira; eihanga erya munaana bafire kurihatikaho kwonka. Ago mahembe ikumi n'amahanga agatari kwikirizana n'entwaza ya mahanga aga buregye rwa eizooba, konka bataine nk'oku bakukyetantara, baine kwegaita omu kibiina hatariho kuhakanisa kwoona. Aha eizooba eritari kumanywa ago mahanga nigaija kucunda amahembe gaago gapakurure ekiniga kyaago rero gacwekyereze ekibuga ekikuru omushaha emwe nk'oku kihandikirwe emirundi eshatu omu kitabo ky'okushuuruurirwa eshura ya 18, “… Ai bambe! Ai bambe! Orurembo orukuru orwabaire rujwara emyenda mirungi ya kitaani n'eya bujwa n'erikutukura, rwehunzire eby'ezaabu n'amabaare ag'obuguzi bwingi n'eruuru! Omu shaha emwe obutungi bwona bwacwekyerezibwa.” (enyiriri 16-17)
Ai bambe, emihanda yona neyorekyereza Rooma- hatari Washington, hatari Moscow kandi etari Beijing. Omu rurembo rukuru rw'ensi yoona eby'obuhagwa byoona, amadiini goona, nangwa n'ensi yoona okutwarrira hamwe bibasize kwegaitira hamwe okugira ngu bibase kuretaho obusingye obutura butegyerezibwe omu nsi. Amahanga goona ag'omunsi egi nigabasa kwetororwa entaro hamwe n'entaro z'enganda, konka Vatikani nk'eihanga tiririkubasa kukwatwaho ahabw'okuba Vatikani nk'eihanga eine abakuumi ba Switzerland (SwizGuard), teine mbundu za taanka, teine mahe g'okurwanira omu mwanya (Air force), kandi teine nangwa na zabomu z'obutwa. Omukaire k'okwohebwa kandi akarikuza kuhika omunsi yoona, ogu mushaija naija kwetaasya omu nshinga za mahga nk'omujuni kandi nk'owokuretaho obusingye. Okukwaata ensi yoona (Globalization) nigwe muhanda gw'okuyungiramu obusingye hamwe n'obugwa gye, kandi obwe ekyo kirikuza kurigamu endagaano y'obusingye ahari Yerusaalemu. Hariho ekitongore kimwe kyonka ekirikurinda enkwatanisa hamwe n'amahanga goona ag'omunsi, kandi nabwe hariho omuntu omwe ou amahaanga goona gari kwetsiga kandi orikuza omumpanuura ziri rwagati y'eihanga hamwe n'ekanisa (Concordat) nainga shi omu ndagaano, reero obwe ari kuhamya obushoboroozi bwe omunsi yoona.
Abebembezi ba mahanga boona, abebembezi ba madiini boona nibaza Rooma. Nitumanya “Endagaano za Rooma” “Engyenderwaho (constitution) ya Buraaya”, “Ekiragiro kya Buraaya” (European statute), “Kooti ya Buraaya y'ensi yoona” n'ebindi n'ebindi, ebi byoona byine kwikirizana nabyo kandi bakabikuratira n'ahabw'ekyo obutegyeki bw'ensi yoona buhendera buri omu mikono y'omuntu omwe.
Nabi Danieli akahandiika ebi haza birikukwata aha mutegyeki w'okumarira w'ensi yoona orikworeka obushoboorozi bwe omu bigoombe by'amadiini hamwe n'omu bigoombe by'obutegyeki “Obushoboorozi bwe buryaba bwingi, aryareeta okucwekyerera okurikutinisa, agyenderwe gye omu bi arikukora, acwekyereze abashaija b'amaani n'eihanga ry'abarikwera. Ahabw'okuhwetahweteka kwe obugobya buryamubaasisa kukora ebi arikwenda; aryayehimbisa omu mutima gwe. Aryacwekyereza baingi batahabwirwe; kandi aryaimuka kurwanisa n'Omukama w'abakama; kwonka aryahendagurika hataine omukozireho.” (Danieli 8:24-25; Isaaya 11:4; 2Abatesolonika 2:9).