Yé mẹhe ko tindo dọpọ́n nugbo whlẹngan tọn lẹ mọ didiọ gbọn baptẹm yinylọ́ndo osìn mẹ dolé Biblu dọ dó to oyín Oklunọ Jesu Klisti tọn mẹ. To alọ he mẹ, mẹde nọ hẹn alẹ̀nùnù po núyọ́nẹn Alẹ̀nù Yọ́yọ́ mẹ tọn po ṣẹ̀ pannukọn Jiwheyẹwhe. Whenẹnu gblọndo he Jiwheyẹwhe ná omẹ he yise lọ wẹ yín gbọn baptẹm Gbigbọ Wiwé tọn dali. Yisenọ nugbo lẹ kẹalọyí huhlọn dọpọ́n he tọn sọn Azán Pẹntikọsti tọn gbè. Apáwhé susu yín winwlán dogbọn ohóta he dali. To anádemẹ he mẹ, mí na dlẹnalọdó onú titegbe delẹ to kleun mẹ. Jẹnukọnna onú lẹpo, mí dóna mọdona pagbè he yè ko do jẹnukọnna asiko lọ gbọn alọkẹyí Gbigbọ Wiwé dali. Na pọ́ndego de, to Azán Pẹntikọsti tọn gbè, Pita gblọn gbọn Gbigbọ Wiwé dali, dọ, dọmọ, yè hẹn dọdai Joẹli tọn ṣẹ̀.

Mẹdepope ma sọgan dá kavi do onú devo de do dọpọ́n he mẹ. Ehe yín nújijọ̀ huhlọnnọ he yín kẹalọyí gbọn yé mẹhe mọ jọmiọn to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ dali. Apọsteli Pita dọ, dọmọ, “Ṣigba ehe wẹ ehe yè dọ gbọn yẹwhegán Joẹli dali: Jiwheyẹwhe dọmọ, E na wá jọ to azán godo tọn lẹ mẹ, Yẹn na túntún sọn Gbigbọ ṣie mẹ do gbẹtọ lẹpo ji; ovisunnu mìtọn lẹ po oviyọnnu mìtọn lẹ po na dọdọdai, Dẹpẹ mìtọn lẹ na mọ númimọ, podọ yọnhonnọ mìtọn lẹ na kudlọ” (OWALỌ 2:16-17). Ohógbè he yín, “to azán godo tọn lẹ mẹ” to alọdlẹndó owhè fõ godo tọn lẹ kẹdẹdilé azán daho to Oklunọ de yín owhè fọtọ́n dó (2 PITA 3:8). Ehe sọgbè hẹ Núniná Kosi lẹ tọn.

Dọpọ́n he yín núhuhlọnnọ de, podọ enẹwutu wẹ e do yín pinplán gbọn huhlọn he matindo kọ̀ndopọ́ to núyiwà, kavi núniná po hẹndowá tọn po dali gba. Gbọn kinkọ̀n Gbigbọ Wiwé tọn dali, núniná Gbigbọ Wiwé tọn ṣinẹnẹ (9) lẹ tin to agbasa Klisti tọn mẹ kẹdẹdilé e te to Owé 1 KỌLINTINU 12:4-11 tọn mẹ dó. Gbigbọ Wiwé dopolọ wẹ sọ to azọ́nwà to agùn mẹ nado hẹn núniná Gbigbọ tọn ṣinẹnẹ (9) lẹ sọgbè to gbẹ̀zán yé mẹhe ko kẹalọyí dọpọ́n nẹ lọ tọn mẹ lẹ (GALATIA 5:22-23). Fie Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn nugbo te, yèdọ finẹ wẹ núniná nẹlẹ po sinsẹ́n Gbigbọ tọn lẹ po te gbọn ehe mẹ ogbẹ̀ po Jesu Klisti yínyín po sọawúhia te to yisenọ lẹ mẹ. Mí matindo whenu nado dọhó do zinzán núniná nẹlẹ tọn go gba. Ṣigba kẹdẹdi devizọ́n atọ́n lẹ, yéwlọsu lẹ ga yín zizé do agùn lọ mẹ na gigọ́ Agbasa Klisti tọn tọn.

To Alẹ̀nù Hóhó mẹ, Jiwheyẹwhe dopagbè nado túntún Gbigbọ Etọn jẹgbonu podọ to Alẹ̀nù Yọ́yọ́ mẹ, yè dọ hlan mí dọ, Jesu Klisti Ovi Jiwheyẹwhe tọn wẹ Mẹhe nọ baptizi omẹ to Gbigbọ Wiwé po miyọn po mẹ (MATIU 3:11). Luku wlán ohó didọ he Johanu Baptizi dọ po ohógbè helẹ po, dọmọ, “... Nugbo yẹn yí osìn do to bibaptizi mì, ṣigba mẹhe húgan yẹn ja, afọpakan mẹhe tọn yẹn ma sù na tún; ewọ wẹ na baptizi mì to Gbigbọ Wiwé po miyọn po mẹ” (LUKU 3:16). Ohógbè he yín, “baptẹm” tọn yín zinzán na baptẹm awelẹ, dopo to osìn mẹ podọ dopo to Gbigbọ mẹ. Yè baptizi mí do Agbasa Klisti tọn mẹ bo sọ yín hiadogona gbọn Gbigbọ Wiwé dali. Kẹdẹdilé Johanu baptizi omẹ dó gbọn yinylọ́n yé do osìn mẹ dali, mọkẹdẹ wẹ yisenọ lẹ dóna yín yinylọ́n do gigọ́ Gbigbọ Wiwé tọn mẹ dó.

Núhe kàn titò whlẹngan tọn lẹpo tin to Klisti mẹ. Ewọ wẹ nútitegbe to titò whlẹngan tọn mẹ, podọ to Ewọ mẹ wẹ Jiwheyẹwhe dá bibẹ́nu yọ́yọ́ lọ te. Ewọ lọ wẹ Oviplọ́nji, Mẹhe ji Gbigbọ jẹdo na Gbigbọ dopolọ nido jẹdo yé mẹhe yín oplọ́nji dopolọ taidi Ewlọsu. “Dinvie e sọ wà jọ whenuena yè baptizi gbẹtọ lẹpo, wẹ yè baptizi Jesu lọsu ga, lé é to dẹ̀ho, yè hùn olọn do nùvo, Gbigbọ Wiwé ṣo jẹte, to ojlẹmọ agbasa tọn de mẹ di apoe de...” (LUKU 3:21-22). Jesu Ovi Gbẹtọ tọn, whenuena É hodẹ̀ olọn hùn do nùvo, podọ Gbigbọ Wiwé jẹte to ojlẹmọ agbasa tọn de mẹ di apoe de. Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn pavávà to osìn nukunta ji to whẹ́whẹ́whenu (GENẸSISI 1). Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn matindo ninọ̀mẹ de gba, ṣigba É do Ede hia to ninọ̀mẹ he É dè mẹ.

Apájlẹ apoe lọ tọn bọawú nado mọdona di apájlẹ lẹngbọvu tọn. Ovi Jiwheyẹwhe tọn matindo ninọ̀mẹ lẹngbọvu de tọn gba, ṣigba É nọ zinzọnlin jlọjlọ di gbẹtọ lẹ. Gbọn apájlẹ he tọn dali, tùnmẹ nugbo lọ yín didohia jẹgbonu to whlẹnganzọ́n mẹ. Lẹngbọvu avọ́sinsán tọn lọ tindo ninọ̀mẹ abọẹ-abọẹ tọn to kanlin lẹpo mẹ podọ apoe lọ matindo vivẹ gba, ṣigba e nọ klọ́ ede wé sọn hòmẹ. To ojlẹ hóhó lẹ mẹ, Noa dè apoe tọ́njẹgbonu sọn aki lọ mẹ nado din gbọjẹtẹn de. Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn yín jijlẹ do apoe go kẹdẹdilé É jẹte do Lẹngbọvu Jiwheyẹwhe tọn ji dó nado gbọjẹdo É mẹ. Jiwheyẹwhe sọgan do Ede hia to ninọ̀mẹ alọpãlọpa bo nasọ to dopolọ yín kakadoi.

Jiwheyẹwhe ma yín gbẹtọ yọnhonọ he tindo otán gã de kẹdẹdilé omẹ susu ko lẹn dó gba. Yẹwhegán Daniẹli mọ Ẹn dolé di Hóhótọ́ azán lẹ tọn to kọ̀ndopọ́ mẹ hẹ whẹ̀dida (DANIẸLI 7:9-14). Na É ma yín jijlẹdo ninọ̀mẹ dinvie tọn lẹ go wutu wẹ É ma dó sọgan whẹ́n gba. Adavo whenuena É do Ede hia di Whẹ̀datọ to aṣẹpipa Etọn po nugbo yínyín Etọn po mẹ wẹ É do Ede hia kẹdẹdilé Daniẹli mọ Ẹn dó. Mí sọgan hia ohó he lọ to Owé OSỌHIA 1:14 tọn mẹ to whenuena Johanu mọ Ovi Gbẹtọ tọn to awúsọhia dopolọ mẹ kẹdẹdilé yẹwhegán Daniẹli ko mọ Hóhótọ́ azán lẹ tọn dó. “Ota etọn po oda etọn po wé di sekanfún, yé wé di kẹnsu; nukun etọn sọ di zodẹ̀”.

E yín hòmẹhunnu nado mọ ninọ̀mẹ vòvo he mẹ Jiwheyẹwhe ko do Ede hia te lẹ. Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn jẹte do yẹwhegán lẹ ji to Alẹ̀nù Hóhó mẹ, gbọn amìsisá po gbọdemẹ po dali to yé mẹ. Dogbọn Johanu Baptizi tọn dali, yè wlán dọ, é yín gigọ́na gbọn Gbigbọ Wiwé dali sọn adọ̀ onọ etọn tọn mẹ (LUKU 1:15). Dogbọn Simeọni tọn dali, yè dọ hlan mí dọ Gbigbọ Wiwé tin to é ji (LUKU 2:25-26). Dogbọn Zakali tọn dali, mí hia dọ, “... sọ gọ́na Gbigbọ Wiwé” (LUKU 1:67). Jẹnukọnna túntún Gbigbọ Wiwé tọn, Oklunọ Jesu ko degbèna apọsteli gbọn Gbigbọ Wiwé dali (OWALỌ 1:2).

Gbigbọ Wiwé nọ wàzọ́n to alọ vòvo mẹ. É nọ dọhó, É nọ hùnnúdo nùvo, É nọ dọdọdai, É nọ plọ́nmẹ, po onú he pò lẹpo po. Ovi Jiwheyẹwhe tọn he yè dètọ́n gbọn GbigbọWiwé dali wẹ sọ yín Ovi Gbẹtọ tọn ga. To bibẹ́nu devizọ́n Etọn tọn mẹ, É kẹalọyí Gbigbọ Wiwé. Enẹwutu, mẹfligọ̀ he yè ji gbọn Gbigbọ dopolọ dali nọ kẹalọyí Gbigbọ Wiwé kẹdẹdilé yè tùn yé dó nado yín ovisunnu lẹ po viyọnnu Jiwheyẹwhe tọn lẹ po. To finẹ, yè dè Ovi Jiwheyẹwhe tọn do devizọ́n Etọn mẹ, ṣigba to ofi yè ko dè visunnu lẹ po viyọnnu Jiwheyẹwhe tọn lẹ po do e mẹ.

Yẹwhegán hóhó whenu tọn lẹ yín mẹsámìsisána bo sọ mọ gbọdemẹ yí, ṣigba yè ji yé do aihọn he mẹ di pipotọ gbẹtọ lẹpo tọn. Whẹndo wiwé he yè vọ́ji to Jesu Klisti mẹ lẹ jọ̀ sọn dotẹn olọn tọn mẹ (1 KỌLINTINU 15:47). Jonọ podọ whẹzẹtọ poun wẹ mí yín to aigba he ji, oji aga wẹ otò mítọn tin te. To otẹn susu mẹ, yẹwhegán lẹ ko dọ wiwá Gbigbọ Wiwé tọn jẹnukọn. Podọ ga, Oklunọ Jesu Klisti Lọsu dọhó do Whẹ̀yídọtọ go dọmọ, “Ṣigba whenuena Whẹ̀yídọtọ lọ wá mẹhe yẹn na dohlan mì sọn Otọ́ de, yèdọ Gbigbọ nugbo tọn, mẹhe tọ́nsọn Otọ́ de...” (JOHANU 15:26).

To zédai Nisene tọn mẹ, yè dọ to owé winwlán he yín F. Hauss, Vӓter der Christenheit, pg. 40 tọn mẹ, dọmọ, “... Omẹ dopo he tọ́nsọn Otọ́ po Ovi de po...” Ohó Jiwheyẹwhe tọn dèkunnu hézéhézé dogbọn ehe tọn dali. Kẹdẹdilé Ovi yín awúsọhia gbaungba Jiwheyẹwhe tọn to agbasalan mẹ bo tọ́nsọn Jiwheyẹwhe mẹ di Emmanuẹli dó, mọkẹdẹ wẹ Gbigbọ Wiwé tọ́nsọn Jiwheyẹwhe mẹ dó. To núyiwà awelẹ mẹ, yè to alọdlẹndó onú awe he tọ́nsọn Omẹ dopolọ mẹ, na Jiwheyẹwhe wẹ jọtẹn yetọn, yèdọ dòdónu yetọn. Ohógbè he yín, “Yẹyi tin hlan Jiwheyẹwhe Otọ́, podọ hlan Ovi, podọ hlan Gbigbọ Wiwé...” yín didádai to godo mẹ kẹdẹdilé e ma yín mimọ dó to Owé Wiwé lẹ mẹ.

E ma yín kinkandai whladopo gê lọsu to Ohó wiwé Jiwheyẹwhe tọn mẹ dọ yè nọ sẹ̀n Gbigbọ Wiwé gba. Yèdọ Ovi Lọsu ma yígbèna gigo depope gba. É dọ, dọmọ, “Yẹn ma yí gigo sọn gbẹtọ si gba” (JOHANU 5:41). Whenuena yè dọ hlan Ẹn dọ, “... Mẹplọ́ntọ dagbe, etẹ yẹn na wà do dùgú ogbẹ̀ madopòdo tọn” (LUKU 18:18), Jesu sọ dọ hlan ẹn dọmọ: “... Etẹwutu wẹ hiẹ ylọ mi mẹdagbe? Mẹde ma yín mẹdagbe, adavo omẹ dopo, enẹ wẹ Jiwheyẹwhe” (LUKU 18:19). To owéfọ godogodo Owé Lomunu tọn mẹ tọn, apọsteli Paul dlẹnalọdó aliho nugbo he ji yè na sẹ̀n Jiwheyẹwhe do, dọmọ: “Hlan Jiwheyẹwhe núyọ́nẹntọ, dopolọ gbọn Jesu Klisti mẹ, mẹhe gigo tin hlan kakadoi. Niṣẹ” (LOMUNU 16:27).

Whenuena Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn ṣẹ̀ azọ́nwà po mẹde po, onú titegbe atọ̀n delẹ nọ yí tẹnmẹ kẹdẹdilé yè wlán ẹn dó to Owé JOHANU 16:7-11 tọn mẹ, dọ: “Gãnṣo nugbo yẹn dọ hlan mì: E tin jẹ na mì dọ yẹn ni yì: na eyín yẹn ma yì, Whẹ̀yídọtọ lọ ma na wá mì de gba: ṣigba eyín yẹn yì, yẹn na do é hlan mì. Podọ ewọ whenuena é wá, é na gblewhẹ̀do aihọn to agọ̀jijẹ ylando tọn mẹ, dódó tọn, po owhẹ̀da tọn po”.

Onú atọ̀n helẹ ma yín jijódai na hòmẹhunhun mítọn gba. Eyín Gbigbọ lọ wá, jẹnukọn, Ewọ na hùn nukun ylandonọ lẹ tọn na yé nido mọdona núhe ylando yín, “ylando tọn, na yè ma yí mi sè wutu: dódó tọn, na yẹn jei Otọ́ ṣie de, bọ mì ma na mọ mi ba wutu: owhẹ̀da tọn, na yè ko dawhẹ̀na ahọvi aihọn he tọn wutu” (JOHANU 16:9-11). Mayise otọ́ mítọn tintan lẹ tọn wẹ hẹn yé biọ tólivivẹ po sẹ́nmẹjẹ yetọn lẹ po mẹ. Ylando mayise tọn wẹ enẹ, e ma yín ylando susu he yín alè yetọn na mayise wutu gba, ṣigba ylando mayise tọn dopolọ he nọ klán mí sọn Jiwheyẹwhe de. Owéfọ awe na hẹn ehe wá hinhọ́nnu. Oklunọ dọ, dọmọ, “Enẹwutu wẹ yẹn dọ hlan mì, dọ, mì na kú to ylando mìtọn mẹ: na eyín mì ma yise dọ yẹn lọ wẹ, mì na kú to ylando mìtọn mẹ...” (JOHANU 8:24), podọ ga, dọ, “Nugbo,nugbo, wẹ yẹn dọ hlan mì, mẹdepope he sè ohó ṣie, bo sọ yí mẹhe do mi hlan sè, é tindo ogbẹ̀ madopòdo, é ma na biọ whẹ̀dida mẹ gba: ṣigba é tọ́nsọn okú mẹ biọ ogbẹ̀ mẹ” (JOHANU 5:24).

Dẹnsọlé Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn to azọ́nwà po omẹ de po, Satani lọsu nọ ṣẹ̀ azọ́nwà jẹagọ̀do Jiwheyẹwhe po ohó Etọn po. Apọsteli Johanu wlán dọ, dọmọ, “... Ewọ he ma yí Jiwheyẹwhe sè, ko yí i do basi lalonọ...” (1 JOHANU 5:10). Eyín omẹ depope ma yí Jiwheyẹwhe sè kavi bo ma sọ kẹalọyí azọ́n he yè wà to Jesu Klisti mẹ, e hẹn Ẹn yín lalonọ. To owhẹ̀hó mọhunkọ tọn mẹ, omẹ lọ na nọte to apáwhé kẹ̀ntọ tọn ji, bo sọgbè hẹ ẹ bo sọ diọ lalo do otẹn nugbo tọn mẹ. Jiwheyẹwhe ma sọgan yígbèna enẹ gbèdé.

Jẹnukọn, Gbigbọ Wiwé nọ dù to ylandonọ ji na oylanwà mayise etọn tọn wutu bo nọ dọ̀n ẹn wá lẹnvọjọ kọ̀n. Enẹgodo wẹ afọdidè awetọ he yín owhẹ̀sùna tọn na plán omẹ lọ biọ dódó Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Atọ̀ntọ wẹ núyọ́nẹn he yín dọ, yè ko dawhẹ̀na ahọvi aihọn he tọn, dọ Jiwheyẹwhe Lọsu ko dọ ohó whẹ̀dida tọn do Satani ji gbọn Gbigbọ Wiwé dopolọ dali. Kẹdẹdi Owé JOHANU 12 tọn, whenuena yè zé owhẹ̀dida do Satani ji, Ogbè Jiwheyẹwhe tọn yín sisè di ogbè sówanyinyẹ̀n daho de tọn, dọ, “Enẹwutu agùndaho lọ he ṣite to finẹ, bo sè e lẹ, dọ osó yẹ̀nwan: mẹdelẹ dọ, Angẹli de ko dọhó hlan ẹn. Jesu sọ gblọn bo dọmọ, Ogbè he ma wá na yẹn wutu gba, ṣigba na mìwlẹ wutu wẹ. Dinvie wẹ whẹ̀dida aihọn he tọn de wá: dinvie wẹ yè na yàn ahọvi aihọn he tọn jẹgbonu...” (JOHANU 12:29-31). Satani, mẹhe de ylando lẹpo tọ́nsọn ko yín mẹdawhẹ̀na dote. Yè ko gbàtana Odàn lọ.

To Azán Pẹntikọsti tọn gbè, yisenọ he yè ko klọ́ bo sọ klandowiwé to nugbo mẹ lẹ gọ́na Gbigbọ Wiwé. Omẹ dopodopo sọgan hia núhe jọ̀ to finẹ lọ. Enẹ wẹ nútotaji titò wiwé whlẹngan tọn, yèdọ godo he yè ko whè Jesu do satin go, bọ É fọ́n bo sọ hẹji yì olọn mẹ, wẹ huhlọn túntún Gbigbọ Wiwé jẹgbonu tọn sọawúhia na omẹ he tin to finẹ lẹpo ma na wọnji, ṣigba bo flín huhlọn nújijọ he lọ tọn. Ehe lọ jọ̀ kẹdẹdi ogbèdide Jiwheyẹwhe tọn. “Ogbè de sọn olọn mẹ wá ajiji di ogbè jẹhọn sinsinyẹn tọn, bo sọ gọ́ ohọ̀ he mẹ yé sinai te” (OWALỌ 2:2). E ma yín enẹ he yè ko sè bọ omẹ lẹpo mọdona gba, ṣigba enẹ he vọ́ ede dohia to Yisenọ nugbo lẹ mẹ wẹ onú titegbe lọ. “Owhẹ̀ odẹ́ tọn taidi miyọn tọn tọ́n do yé ji, bo sọ jẹ do dopodopo yetọn ji” (OWALỌ 2:3). Ofidevo depope matin bọ yè kàndai dọ ogbè huhlọnnọ de taidi jẹhọn sinsinyẹn tọn de wá sọn olọn mẹ gba, ṣigba whedepopenu he yè baptizi Yisenọ to Gbigbọ Wiwé po miyọn po mẹ, gblọndo lọ nọ yín dopolọ po ehe jọ̀ to Azán Pẹntikọsti tọn gbè po, dọ, “Yé omẹ pó sọ gọ́na Gbigbọ Wiwé, bo sọ ṣẹ̀ ogbè devo yí do to hódọ, kẹdẹdilé Gbigbọ ná ogbè yé dó” (OWALỌ 2:4).

To Azán Pẹntikọsti tọn gbè, núdabla daho huhlọnnọ awe wẹ sọawúhia. Dopo yín dọ, Yisenọ lẹ dọhó do ogbè devo lẹ mẹ gbọn Gbigbọ dali, podọ awetọ lọ yín dọ, yé mẹhe wá Jelusalẹm sọn akọta vòvo mẹ lẹ, mọdona núhe apọsteli lẹ to didọ to ogbè hunkọhunkọ mẹ to ogbè yetọn titi lẹ mẹ. “Awuji yé, avò sọ vó yé, yé sọ to didọ hlan yénọzo, dọ, Pọ́n, Galilitọ ma wẹ yé omẹ he to hódọ helẹ pó? Etẹwutu ka wẹ mí omẹ dopodopo do to sisè to ogbè mítọn mẹ, to ofi he yè ji mí te?” (OWALỌ 2:7-8). To Azán Pẹntikọsti tọn gbè, yè matindo hudo tadena núniná tọn gba. Gbigbọ ko wàzọ́n tadena tọn. Yé mẹhe to hódọ lẹ po yé mẹhe to tódo yé lẹ po tin to amìsisá dopolọ glọ. To godo, yè hia núniná tadena tọn do núniná gbigbọ tọn ṣinẹnẹ lẹ mẹ. Nado dọ, e taidi dọ, omẹ awe kavi atọ̀n sọgan dọhó to ogbè depope he Gbigbọ dè mẹ, bọ omẹ dopo na dètana (1 KỌLINTINU 14:27-28).

Gbọn yẹwhegán Isaia dali, Oklunọ ko dọdọdai nújijọ̀ daho he lọ tọn dote, dọ, “Na gbọn nùflo dẹ́kúkú tọn dali, podọ gbọn ogbè devo dali, wẹ ewọ na dọhó hẹ gbẹtọ helẹ. Na mẹhe é dọ hlan dọmọ, ehe wẹ gbọjẹ, mìwlẹ do hẹn núṣikọnanọ gbọjẹ, ehe sọ wẹ awumiọn: gãnṣo yé ma to na sè” (ISAIA 28:11-12). Yín e tlẹ yín dọ Gbigbọ Wiwé dọhó gbọn nùflo gbẹtọ lẹ tọn dali to ninọ̀mẹ huhlọnnọ de mẹ, yè ma nọ kẹalọyí to whedelẹnu gba. To azán ayidego tọn nẹ gbè, awhànpa vòvo awe wẹ tin to togùn lọ mẹ: “Awuji yé omẹ pó, yé sọ tin to ayi awe mẹ, yé sọ to didọ hlan yénọzo, dọ, Etẹ wẹ ehe yín? Omẹ devo lẹ to vivlẹ dọ, Omẹ helẹ gọ́na ovện yọ́yọ́” (OWALỌ 2:12).

Agbọ́ ma pé Pita na ohógbè nẹ tọn wutu gba. É wàzọ́n kẹdẹdi gbèdide lọ bo sọ do núhe kàn titò whlẹngan tọn hia gbẹtọ lẹpo. To hógbè etọn mẹ, é do onú titegbe lọ hia bo sọ dèkunnu dọ, “Jesu he lọ wẹ Jiwheyẹwhe zé tite, kunnudètọ ehe tọn mí omẹ pó yín. Enẹwutu mẹhe yè ko yí adusilọ Jiwheyẹwhe tọn do zé daga, bọ é ko sọ mọ opagbè Gbigbọ Wiwé tọn yí sọn Otọ́ de, é túntún ehe jẹgbonu, ehe mì to mimọ, bo sọ to sisè to dinvie” (OWALỌ 2:32-33). Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn dopolọ he jẹdo Ovi Jiwheyẹwhe tọn ji, wẹ sọ jẹdo visunnu po viyọnnu Jiwheyẹwhe tọn he yè fligọ̀ lẹpo ji ga. Sọn azán ayidego nẹ lọ gbè, dọpọ́n dopo nẹ lọ yín mimá hlan omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹpo. To whelẹponu, Jiwheyẹwhe tindo titò Etọn he ma nọ diọ gbèdé.

To pagbè madó sọha Owé Wiwé tọn lẹ mẹ, dopo gê wẹ yè ylọ dọ, opagbè Otọ́ tọn. To opòdo azán kande tọn to fọ́nsọnkú Etọn godo, Oklunọ mítọn plọ́n núhe kàn Ahọludu Jiwheyẹwhe tọn núplọ́ntọ Etọn lẹ, podọ núhe É na yé yín gbèdide bo ma yín linlẹn dagbe de poun gba: “Whenuena é to núdù po yé po, é dosẹ́nna yé dọ yé yì sọn Jelusalẹm blo, ṣigba yé ni nọte pọ́n opagbè Otọ́ tọn, ehe, é dọ, mì ko sè sọn onù ṣie mẹ. Na nugbo wẹ Johanu yí osìn do baptizi: ṣigba yè na yí Gbigbọ Wiwé do baptizi mì, e ma yín azán susu sọn dinvie gba” (OWALỌ 1:4-5).

To ojlẹ nẹ lọ mẹ, yèdọ apọsteli lẹ lọsu ma mọdona hézéhézé dọ Jiwheyẹwhe ma yín Islaẹli lẹ kẹdẹ tọn gba, ṣigba bo yín kosi lẹ tọn ga. “... yé kanbiọ ẹ dọ, Oklunọ, hiẹ na gọ̀ ahọludu jo hlan Islaẹli to ojlẹ he mẹ lo? É sọ dọ hlan yé, dọ, E matin na mìwlẹ nado yọ́n owhenu kavi ojlẹ he Otọ́ yí do huhlọn ede tọn mẹ gba” (OWALỌ 1:6-7). To ohó helẹ godo, Oklunọ he fọ́nsọn oṣiọ lẹ mẹ doalọtena azọ́n Etọn lẹ dọ, “Ṣigba mìwlẹ na mọ huhlọn yí whenuena Gbigbọ Wiwé wá mì ji: mìwlẹ nasọ yín kunnudètọ na mi to Jelusalẹm mẹ, to Jude lẹpo mẹ, po Samalia po, podọ jẹ opòdo aigba tọn” (OWALỌ 1:8).

Alọkẹyí Gbigbọ Wiwé to dandan mẹ kẹdẹdi azọ́nwànú na devizọ́n de, yèdọ na yẹwhehó Jesu Klisti tọn didọ hlan opòdo aigba lẹpo tọn. Kunnudètọ nugbo Jesu Klisti tọn lẹ dóna tindo dọpọ́n Etọn to huhlọn fọ́nsọnkú Etọn tọn mẹ, bo sọ sinyẹnlin to aṣẹpipa Gbigbọ Wiwé tọn mẹ. To ojlẹ apọsteli lẹ tọn mẹ podọ to godo ga, yé mẹhe yise tindo dọpọ́n dopolọ. Dọpọ́n he lọ kàn yé mẹhe yise lẹ. Whenuena Paul pé ogbẹ́ núplọ́ntọ delẹ tọn to Efesu, é kànbiọ yé hadopolọ dọ, “... Mìwlẹ ko mọ Gbigbọ Wiwé yí sọn whenu mì ko yise?” (OWALỌ 19:2).

Omẹ delẹ nọ plọ́nmẹ dọ, omẹ de nọ mọ Gbigbọ Wiwé yí whenuena yè ko hẹn ẹn wá yise mẹ matin dọpọ́n nugbo he lọ. Paul to kinkànbiọ titegbe dọ, eyín núplọ́ntọ nẹlẹ ko mọ Gbigbọ Wiwé yí sọn whenu yé ko yise. Gblọndo lọ wẹ yín dọ, “... Yé sọ dọ hlan ẹn, dọ, míwlẹ ma ko sè jẹ mọ dọ Gbigbọ Wiwé de tin. É sọ dọ hlan yé, dọ, Etẹ mẹ wẹ yè ka baptizi mì do? Yé sọ dọ hlan ẹn, dọ, Do baptẹm Johanu tọn mẹ. Whenẹnu wẹ Paul dọmọ, nugbo Johanu yí baptẹm lẹnvọjọ tọn do baptizi, bo sọ dọ hlan gbẹtọ lẹ dọ yè ni yí ewọ he ja to godo ewọ tọn sè, enẹ wẹ, Jesu. Whenuena yé sè ehe, yè baptizi yé to oyín Jesu Oklunọ tọn mẹ. Whenuena Paul sọ dèalọ do yé ji, Gbigbọ Wiwé wá yé ji; yé ogbè devo do dó to hódọ bo sọ to didọdai” (OWALỌ 19:2-6). Yè baptizi yé mẹhe yise to osìn po Gbigbọ Wiwé po mẹ.

Filippi tindo dọpọ́n huhlọn vọfọ́n tọn de to otò Samalia tọn mẹ, to enẹgodo wẹ apọsteli Pita po Johanu po wá, “Yé mẹhe hodẹ̀ na yé, whenuena yé jẹte wá, na yé nido mọ Gbigbọ Wiwé yí” (OWALỌ 8:15). Owẹndagblátọ owhè kanwe-kò donu kòtọ tọn mẹ tindo vọfọ́n daho lẹ, bo nọ dọ̀n omẹ susu, bo nọ yí núniná daho bo sọ nọ tọ́nyì. Yé ma nọ dọyẹwhehó dogbọn baptẹm Biblu tọn dali gba, podọ núhe yé nọ dlẹnalọdó di Gbigbọ Wiwé yín whinwhan he ma nọ dẹn lẹ kẹdẹ. Yé dá ninọ̀mẹ de dai, podọ to awubla de mẹ, enẹ wẹ nado dọ, dọ Gbigbọ Wiwé dẹn do yé sọlé yé to nukọnyì dó.

Jiwheyẹwhe wàzọ́n to Pita po Kọnẹliọsi po mẹ to ninọ̀mẹ huhlọnnọ de glọ to ojlẹ dopolọ mẹ, bo hẹn omẹ Jiwheyẹwhe tọn lọ wá owhé mẹkanwe-kòwhàngán he dibusi Jiwheyẹwhe tọn lọ gbè. Whenuena Pita ko jẹ onú titegbe lọ ji to yẹwhehódidọ etọn mẹ, Gbigbọ wiwé jẹdo yé mẹhe tin to otẹn lọ mẹ lẹpo ji. “E sọ jiawu do yé omẹ owhẹgbo tọn lẹ, sọha omẹ he hodo Pita wá lẹ tọn, na yè kọ̀n núniná Gbigbọ Wiwé tọn do Kosi lẹ ji ga wutu” (OWALỌ 10:45). Baptẹm osìn mẹ tọn po Gbigbọ tọn po yín kinkàndai to agùn tintan mẹ bọ gbèdide he bọdo e go lẹ ma sọgan yín didiọ to egbé gba.

Ehe yín onú he go yè dóna payi, dọ whenuena Pita dọhó hlan agùn lọ to Jelusalẹm to nújijọ̀ he mẹ, dọmọ, “Lé yẹn ṣẹ̀ hódọ, Gbigbọ Wiwé jẹte do yé ji, dilé é jẹte do mí ji dó to whẹ́whẹ́nu” (OWALỌ 11:15). To núyiwà he kàn gbigbọ gbẹ̀zán mítọn tọn lẹpo mẹ, mí dóna gọ̀yì whẹ́whẹ́nu, yèdọ dòdónu tintan lọ ji. To egbé, onú lẹpo ma sọ tin to hinhọ́nnu kẹdẹdilé yé sọawúhia dó to whẹ́whẹ́nu gba. Yè gbẹ́sọ to ohógbè dopolẹ lọ zán, ṣigba yè ma nọ tindo dọpọ́n dopolọ gba.

Ehe yín dohia gbọnvo de he nọ hodo azọ́n Gbigbọ Wiwé tọn lẹ. Ewọ wẹ Hòmẹjladotọ, Mẹplọ́ntọ, Mẹhe nọ plánmẹ gbọn nugbo lẹpo mẹ, po onú he pò lẹpo po. Oklunọ dọ, dọmọ, “Yẹn gbẹ́sọ tindo onú susu nado dọ hlan mì, ṣigba mìwlẹ ma sọgan hẹn yé to dinvie gba. Ṣigba whenuena ewọ, Gbigbọ nugbo tọn wá, ewọ na plán mì biọ nugbo lẹpo mẹ: na ewọ ma na dọhó sọn ede mẹ gba, ṣigba onú depope he é na sè, ehelẹ wẹ é na dọ: é nasọ lá onú he ja jijọ gbè lẹpo hlan mì. Ewọ na pagigona mi; na é na dè sọn ṣie mẹ, bo na lá ẹ hlan mì. Onú he Otọ́ tindo lẹpo depope ṣie wẹ: enẹwutu wẹ yẹn dọ, ewọ na dè sọn ṣie mẹ, bo na lá ẹ hlan mì” (JOHANU 16:12-15).

Núdepope he yín Jiwheyẹwhe tọn, Klisti ko flí yé gọ̀ dote, podọ enẹwutu, yé do yín Jiwheyẹwhe tọn. Podọ yé mẹhe yín Etọn lẹpo kẹalọyí Gbigbọ Etọn, enẹwutu wẹ yè do wlán ẹn dọ, “... Eyín omẹ de matindo Gbigbọ Klisti tọn, ewọ ma yín ode to omẹ etọn lẹ mẹ” (LOMUNU 8:9). Gbigbọ nugbo tọn lọ plọ́n mí núhe tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn lẹpo go. É do kànṣiṣa lẹpo hia mí bo sọ ná wuntuntun ojlo po titò Jiwheyẹwhe tọn po mí. Ovi Jiwheyẹwhe tọn lẹpo jó yédelẹ hlan pinplán Gbigbọ Wiwé tọn, “Na omẹ sọha he yè hlẹali gbọn Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn dali, yé wẹ ovi Jiwheyẹwhe tọn” (LOMUNU 8:14). To whelẹponu, Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn nọ plánmẹ kẹdẹdi Ohó Jiwheyẹwhe tọn.

Podọ ga, to pinpọ́n hlan fọ́nsọnkú tintan mẹ, yèdọ didiọ agbasa kúkú mítọn tọn, mí tindo hudo huhlọn Gbigbọ Wiwé tọn, matin ehe didiọ matin gba. “Ṣigba eyín Gbigbọ omẹ he zé Jesu tite sọn oṣiọ lẹ mẹ tọn nọnọ̀ mì mẹ, ewọ omẹ he zé Klisti tite sọn oṣiọ lẹ mẹ na gbọn Gbigbọ etọn he nọnọ̀ mì mẹ dali diọ agbasa kúkú mìtọn do ogbẹ̀” (LOMUNU 8:11). Ohógbè he yín “eyín” wẹ omẹ lẹpo nọ zán. Eyín ... whenẹnu, eyín e ma yín ...? To ofi, yè do tùnmẹ ohó he lọ tọn hia mí hézéhézé. Eyín Gbigbọ nọnọ̀ mí mẹ, e na jọ̀. Eyín ewọ ma nọnọ̀ mí mẹ, e ma sọgan jọ̀ gba, yèdọ agbasa kúkú lọ ma sọgan yín didiọ gba. Apọsteli Paul táhinhọ́n do linlẹn he lọ ji dolé dọmọ, “Na nukundo núdidá tọn nọtepọ́n osọhia ovi Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn. ... Na yè na whlẹn núdidá lọsu sọn mẹglọnọ hẹngble tọn mẹ do mẹdekannujẹ he dó gigo ovi Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn mẹ. ... E ma sọ yín yewlẹ kẹdẹ, ṣigba mìlọsu ga, he tindo sinsẹ́n tintan Gbigbọ tọn lẹ, yèdọ mílọsu to winwẹn to ohò mítọn mẹ, bo to tenọpọ́n sọdodovi, enẹ wẹ dọ, ofligọ̀ agbasa mítọn tọn” (LOMUNU 8:19-23).

Susu to ovi plọ́nji lẹ mẹ tindo sinsẹ́n tintan Gbigbọ tọn lẹ, yèdọ Ohia Jiwheyẹwhe tọn po kàndeji po, dọ e ma yín alindọn yetọn lẹ kẹdẹ wẹ yè fligọ̀ gba, ṣigba agbasa kúkú yetọn na yín didiọ to kọlilẹ́wá Jesu Klisti tọn whenu. Yè dlẹnalọdó Gbigbọ Wiwé kẹdẹdi ohia podọ ga di amìsisá. “Omẹ he to mí hẹnlodo po mìwlẹ po to Klisti mẹ, bo sọ yí amìsisá do dè mí, wẹ Jiwheyẹwhe: Mẹhe ko sọ dohia mí go ga, bo sọ ná gòdenú Gbigbọ tọn omẹ to ayiha mítọn lẹ mẹ” (2 KỌLINTINU 1:21-22). Jesu wẹ Klisti lọ, Mẹyíamìsisádodè lọ (OWALỌ 3:19-21; OWALỌ 10:38). Ohógó he yín “Klisti” to ewlọsu mẹ yín “mẹyíamìsisádodè”, enẹwutu, yisenọ he yè yíamìsisádodè po Gbigbọ Wiwé po lẹpo yín yiylọ dọ “Yisenọ lẹ”. E na sinyẹnawuna mẹdepope he ma kẹalọyí Gbigbọ Wiwé to ninọ̀mẹ Biblu tọn mẹ, bo ma yín mẹyíamìsisádodè kavi mẹhe yè dohiagona gbọn Gbigbọ dopolọ dali nado hẹn mẹde yín Yisenọ nugbo.

To núyiwà lẹpo mẹ, okún awe wẹ tin, podọ enẹwutu to whelẹponu, mẹde sọgan mọ dagbe lọ po ylankan lọ po. Oklunọ mítọn ma na avàse dogbọn Jesu lalonọ lẹ tọn dali gba, ṣigba Klisti lalonọ he yè sámìsisána lẹ, bo sọ dlẹnalọdó yé di yẹwhegán lalonọ he na sọawúhia to azán godo tọn lẹ mẹ. Enẹ wẹ nado dọ, dọ mẹyíamìsisádodè lọ tin to yé mẹhe yín máhẹtọ to zinzán agọ̀jẹdo-Klistigotọ lọ tọn mẹ, kẹdẹdi dọ yé jẹagọ̀do Ohó lọ to núyiwà delẹ mẹ, podọ enẹwutu wẹ yé do jẹagọ̀do-Klisti nugbo lọ. “Na Klisti lalọnọ lẹ po yẹwhegán lalonọ lẹ po na fọ́n, bo na yí ohia daho po azọ́n dabla lẹ po hia; sọmọ nado hẹnmẹbu, eyín e sọgan yín wiwà, yèdọ mẹṣinyanṣinyan lẹ” (MATIU 24:24). Jiwheyẹwhe túntún Gbigbọ Etọn jẹgbonu di jikun huhlọnnọ de do agbasalan lẹpo ji. Nado táhinhọ́n do whẹ̀hó he lọ ji, e ma yín dọ jikun wẹ gba, adavo di to jinukun he yè do dó aigba he yín ayiha mẹ. “... na é hẹn owhè etọn vẹ́ do omẹ ylankan lẹ ji, podọ do omẹ dagbe lẹ ji, bo sọ jikunja do dódónọ lẹ ji, podọ do mawàdódónọ lẹ ji” (MATIU 5:45). Mẹyíamìsisádodè susu tin to ojlẹ godogodo tọn mẹ, yèdọ mẹhe ma sọgbè hẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn gba. Omẹ mọhunkọ tọn lẹ ko sọawúhia to opòdo owhè kanwe-kò Yisenọ tintan lẹ tọn mẹ. “Yé tọ́nsọn mí de jẹgbonu, ṣigba yé matin to mí mẹ gba; na eyín yé ko tin to mí mẹ, matin núdọn yé do nọte po mí po: ṣigba yé tọ́nyì na yè nido sọhia dọ yé omẹ pó ma sọn mí mẹ gba” (1 JOHANU 2:19).

To Owé MATIU 7:21-23 tọn mẹ, Oklunọ mítọn dlẹnalọdó awhànpa he yí oyín Etọn do wà onú dahodaho lẹ, ṣigba yé ma jó yédelẹ nado lẹzùn apáde titò Jiwheyẹwhe tọn tọn gba, podọ enẹwutu wẹ É ma do yọ́n yé gba. Yín eyín dọ É plọ́nmẹ dogbọn yẹwhehódọtọ daho televizọn mẹ tọn lẹ dali, kavi dogbọn whinwhan huhlọn Gbigbọ tọn lẹ dali, yẹwhegán he nọ wà nújawu lẹ podọ whinwhan alọpãlọpa azán egbé tọn lẹ tọn, yé mẹhe ma jó yéde na Ohó lọ bo ma sọ dó osi na Klisti di Ota lọ gba, Jiwheyẹwhe kẹdẹ wẹ mọdona. Yé nọ zán oyín Etọn to whedepopenu he yé do hudo Etọn, ṣigba enẹ wẹ yín, dọ:

“Na aigba he to osìn ojikun tọn he to jija do e ji whệwhệ zé nù, bọ e sọ nọ wú omá he jẹ na yé he nọ jla ẹ do lẹ, e mọ dona yí to Jiwheyẹwhe de: ṣigba ehe to vẹwun po tẹwun po sẹ́n, yè gbẹ́ ẹ, e ma dẹn do ovivà; opòdo mẹhetọn yè na simiyọn” (HEBLU 6:7-8). Nado dọ poun dọ, eyín yè tindo dọpọ́n pẹntikọsti tọn e ma pé gba. E dóna yín jiunkun Ohó Jiwheyẹwhe tọn dopolọ ehe ji Gbigbọ Wiwé dóna jẹdo bo hẹn sinsẹ́n Gbigbọ tọn kẹdẹdi yisenọ whenu tintan tọn lẹ. Jesu Oklunọ mítọn, ma dọ gbèdé, dọ, “Mì na yọ́n yé gbọn núniná yetọn lẹ dali” gba, ṣigba, “... gbọn sinsẹ́n yetọn lẹ dali wẹ mì na yọ́n yé”. Dọpọ́n po núniná lẹ po sọgan tin to awhànpa awelẹ mẹ, yé sọgan yín dagbe kavi ylankan, ṣigba sinsẹ́n nugbo Gbigbọ tọn lẹ dóna yín mimọ to jinukun nugbo Jiwheyẹwhe tọn lẹ he yè dohiagona gbọn Gbigbọ Wiwé dali. Amìsisá tin to omẹ susu ji ṣigba ohia lọ tin to oviplọ́nji he yè dè lẹ kẹdẹ ji. Yé nọ zé yédelẹ jlẹdo Ohó Jiwheyẹwhe tọn go to whelẹponu.

To owé etọn lẹ mẹ hlan agùn Efesu tọn, apọsteli Paul wlán dọ, “Mẹhe go mìwlẹ dotudo ga, ehe godo mì ko sè ohó nugbo tọn lọ wẹndagbe whlẹngan mìtọn tọn; podọ ehe godo mì ko yise ga, mẹhe mẹ yè yí Gbigbọ Wiwé opagbè tọn do dohia mì go te. Ehe yín gòdenú ogú mítọn tọn, kaka jẹ ofligọ̀ adọkun he yè họ̀ na pipa gigo etọn tọn mẹ” (EFESUNU 1:13-14). To nugbo de mẹ, ehe ma yín hùnwhẹ sinsẹ̀n tọn de gbọn yẹwhehódọtọ de dali gba, adavo dọpọ́n huhlọnnọ he wá sọn Jiwheyẹwhe de. Mí dohia po ohó helẹ po, dọ, “Mì hẹn hòmẹgblena Gbigbọ Wiwé Jiwheyẹwhe tọn blo, mẹhe yè ko yí do dohia mì go jẹ ofligọ̀zángbè” (EFESUNU 4:30).

Yé mẹhe ko tindo dọpọ́n nugbo whlẹngan tọn lẹ mọ didiọ gbọn baptẹm yinylọ́ndo osìn mẹ dolé Biblu dọ dó to oyín Oklunọ Jesu Klisti tọn mẹ. To alọ he mẹ, mẹde nọ hẹn alẹ̀nùnù po núyọ́nẹn Alẹ̀nù Yọ́yọ́ mẹ tọn po ṣẹ̀ pannukọn Jiwheyẹwhe. Whenẹnu gblọndo he Jiwheyẹwhe ná omẹ he yise lọ wẹ yín gbọn baptẹm Gbigbọ Wiwé tọn dali. Yisenọ nugbo lẹ kẹalọyí huhlọn dọpọ́n he tọn sọn Azán Pẹntikọsti tọn gbè. Apáwhé susu yín winwlán dogbọn ohóta he dali. To anádemẹ he mẹ, mí na dlẹnalọdó onú titegbe delẹ to kleun mẹ. Jẹnukọnna onú lẹpo, mí dóna mọdona pagbè he yè ko do jẹnukọnna asiko lọ gbọn alọkẹyí Gbigbọ Wiwé dali. Na pọ́ndego de, to Azán Pẹntikọsti tọn gbè, Pita gblọn gbọn Gbigbọ Wiwé dali, dọ, dọmọ, yè hẹn dọdai Joẹli tọn ṣẹ̀.

Mẹdepope ma sọgan dá kavi do onú devo de do dọpọ́n he mẹ. Ehe yín nújijọ̀ huhlọnnọ he yín kẹalọyí gbọn yé mẹhe mọ jọmiọn to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ dali. Apọsteli Pita dọ, dọmọ, “Ṣigba ehe wẹ ehe yè dọ gbọn yẹwhegán Joẹli dali: Jiwheyẹwhe dọmọ, E na wá jọ to azán godo tọn lẹ mẹ, Yẹn na túntún sọn Gbigbọ ṣie mẹ do gbẹtọ lẹpo ji; ovisunnu mìtọn lẹ po oviyọnnu mìtọn lẹ po na dọdọdai, Dẹpẹ mìtọn lẹ na mọ númimọ, podọ yọnhonnọ mìtọn lẹ na kudlọ” (OWALỌ 2:16-17). Ohógbè he yín, “to azán godo tọn lẹ mẹ” to alọdlẹndó owhè fõ godo tọn lẹ kẹdẹdilé azán daho to Oklunọ de yín owhè fọtọ́n dó (2 PITA 3:8). Ehe sọgbè hẹ Núniná Kosi lẹ tọn.

Dọpọ́n he yín núhuhlọnnọ de, podọ enẹwutu wẹ e do yín pinplán gbọn huhlọn he matindo kọ̀ndopọ́ to núyiwà, kavi núniná po hẹndowá tọn po dali gba. Gbọn kinkọ̀n Gbigbọ Wiwé tọn dali, núniná Gbigbọ Wiwé tọn ṣinẹnẹ (9) lẹ tin to agbasa Klisti tọn mẹ kẹdẹdilé e te to Owé 1 KỌLINTINU 12:4-11 tọn mẹ dó. Gbigbọ Wiwé dopolọ wẹ sọ to azọ́nwà to agùn mẹ nado hẹn núniná Gbigbọ tọn ṣinẹnẹ (9) lẹ sọgbè to gbẹ̀zán yé mẹhe ko kẹalọyí dọpọ́n nẹ lọ tọn mẹ lẹ (GALATIA 5:22-23). Fie Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn nugbo te, yèdọ finẹ wẹ núniná nẹlẹ po sinsẹ́n Gbigbọ tọn lẹ po te gbọn ehe mẹ ogbẹ̀ po Jesu Klisti yínyín po sọawúhia te to yisenọ lẹ mẹ. Mí matindo whenu nado dọhó do zinzán núniná nẹlẹ tọn go gba. Ṣigba kẹdẹdi devizọ́n atọ́n lẹ, yéwlọsu lẹ ga yín zizé do agùn lọ mẹ na gigọ́ Agbasa Klisti tọn tọn.

To Alẹ̀nù Hóhó mẹ, Jiwheyẹwhe dopagbè nado túntún Gbigbọ Etọn jẹgbonu podọ to Alẹ̀nù Yọ́yọ́ mẹ, yè dọ hlan mí dọ, Jesu Klisti Ovi Jiwheyẹwhe tọn wẹ Mẹhe nọ baptizi omẹ to Gbigbọ Wiwé po miyọn po mẹ (MATIU 3:11). Luku wlán ohó didọ he Johanu Baptizi dọ po ohógbè helẹ po, dọmọ, “... Nugbo yẹn yí osìn do to bibaptizi mì, ṣigba mẹhe húgan yẹn ja, afọpakan mẹhe tọn yẹn ma sù na tún; ewọ wẹ na baptizi mì to Gbigbọ Wiwé po miyọn po mẹ” (LUKU 3:16). Ohógbè he yín, “baptẹm” tọn yín zinzán na baptẹm awelẹ, dopo to osìn mẹ podọ dopo to Gbigbọ mẹ. Yè baptizi mí do Agbasa Klisti tọn mẹ bo sọ yín hiadogona gbọn Gbigbọ Wiwé dali. Kẹdẹdilé Johanu baptizi omẹ dó gbọn yinylọ́n yé do osìn mẹ dali, mọkẹdẹ wẹ yisenọ lẹ dóna yín yinylọ́n do gigọ́ Gbigbọ Wiwé tọn mẹ dó.

Núhe kàn titò whlẹngan tọn lẹpo tin to Klisti mẹ. Ewọ wẹ nútitegbe to titò whlẹngan tọn mẹ, podọ to Ewọ mẹ wẹ Jiwheyẹwhe dá bibẹ́nu yọ́yọ́ lọ te. Ewọ lọ wẹ Oviplọ́nji, Mẹhe ji Gbigbọ jẹdo na Gbigbọ dopolọ nido jẹdo yé mẹhe yín oplọ́nji dopolọ taidi Ewlọsu. “Dinvie e sọ wà jọ whenuena yè baptizi gbẹtọ lẹpo, wẹ yè baptizi Jesu lọsu ga, lé é to dẹ̀ho, yè hùn olọn do nùvo, Gbigbọ Wiwé ṣo jẹte, to ojlẹmọ agbasa tọn de mẹ di apoe de...” (LUKU 3:21-22). Jesu Ovi Gbẹtọ tọn, whenuena É hodẹ̀ olọn hùn do nùvo, podọ Gbigbọ Wiwé jẹte to ojlẹmọ agbasa tọn de mẹ di apoe de. Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn pavávà to osìn nukunta ji to whẹ́whẹ́whenu (GENẸSISI 1). Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn matindo ninọ̀mẹ de gba, ṣigba É do Ede hia to ninọ̀mẹ he É dè mẹ.

Apájlẹ apoe lọ tọn bọawú nado mọdona di apájlẹ lẹngbọvu tọn. Ovi Jiwheyẹwhe tọn matindo ninọ̀mẹ lẹngbọvu de tọn gba, ṣigba É nọ zinzọnlin jlọjlọ di gbẹtọ lẹ. Gbọn apájlẹ he tọn dali, tùnmẹ nugbo lọ yín didohia jẹgbonu to whlẹnganzọ́n mẹ. Lẹngbọvu avọ́sinsán tọn lọ tindo ninọ̀mẹ abọẹ-abọẹ tọn to kanlin lẹpo mẹ podọ apoe lọ matindo vivẹ gba, ṣigba e nọ klọ́ ede wé sọn hòmẹ. To ojlẹ hóhó lẹ mẹ, Noa dè apoe tọ́njẹgbonu sọn aki lọ mẹ nado din gbọjẹtẹn de. Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn yín jijlẹ do apoe go kẹdẹdilé É jẹte do Lẹngbọvu Jiwheyẹwhe tọn ji dó nado gbọjẹdo É mẹ. Jiwheyẹwhe sọgan do Ede hia to ninọ̀mẹ alọpãlọpa bo nasọ to dopolọ yín kakadoi.

Jiwheyẹwhe ma yín gbẹtọ yọnhonọ he tindo otán gã de kẹdẹdilé omẹ susu ko lẹn dó gba. Yẹwhegán Daniẹli mọ Ẹn dolé di Hóhótọ́ azán lẹ tọn to kọ̀ndopọ́ mẹ hẹ whẹ̀dida (DANIẸLI 7:9-14). Na É ma yín jijlẹdo ninọ̀mẹ dinvie tọn lẹ go wutu wẹ É ma dó sọgan whẹ́n gba. Adavo whenuena É do Ede hia di Whẹ̀datọ to aṣẹpipa Etọn po nugbo yínyín Etọn po mẹ wẹ É do Ede hia kẹdẹdilé Daniẹli mọ Ẹn dó. Mí sọgan hia ohó he lọ to Owé OSỌHIA 1:14 tọn mẹ to whenuena Johanu mọ Ovi Gbẹtọ tọn to awúsọhia dopolọ mẹ kẹdẹdilé yẹwhegán Daniẹli ko mọ Hóhótọ́ azán lẹ tọn dó. “Ota etọn po oda etọn po wé di sekanfún, yé wé di kẹnsu; nukun etọn sọ di zodẹ̀”.

E yín hòmẹhunnu nado mọ ninọ̀mẹ vòvo he mẹ Jiwheyẹwhe ko do Ede hia te lẹ. Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn jẹte do yẹwhegán lẹ ji to Alẹ̀nù Hóhó mẹ, gbọn amìsisá po gbọdemẹ po dali to yé mẹ. Dogbọn Johanu Baptizi tọn dali, yè wlán dọ, é yín gigọ́na gbọn Gbigbọ Wiwé dali sọn adọ̀ onọ etọn tọn mẹ (LUKU 1:15). Dogbọn Simeọni tọn dali, yè dọ hlan mí dọ Gbigbọ Wiwé tin to é ji (LUKU 2:25-26). Dogbọn Zakali tọn dali, mí hia dọ, “... sọ gọ́na Gbigbọ Wiwé” (LUKU 1:67). Jẹnukọnna túntún Gbigbọ Wiwé tọn, Oklunọ Jesu ko degbèna apọsteli gbọn Gbigbọ Wiwé dali (OWALỌ 1:2).

Gbigbọ Wiwé nọ wàzọ́n to alọ vòvo mẹ. É nọ dọhó, É nọ hùnnúdo nùvo, É nọ dọdọdai, É nọ plọ́nmẹ, po onú he pò lẹpo po. Ovi Jiwheyẹwhe tọn he yè dètọ́n gbọn GbigbọWiwé dali wẹ sọ yín Ovi Gbẹtọ tọn ga. To bibẹ́nu devizọ́n Etọn tọn mẹ, É kẹalọyí Gbigbọ Wiwé. Enẹwutu, mẹfligọ̀ he yè ji gbọn Gbigbọ dopolọ dali nọ kẹalọyí Gbigbọ Wiwé kẹdẹdilé yè tùn yé dó nado yín ovisunnu lẹ po viyọnnu Jiwheyẹwhe tọn lẹ po. To finẹ, yè dè Ovi Jiwheyẹwhe tọn do devizọ́n Etọn mẹ, ṣigba to ofi yè ko dè visunnu lẹ po viyọnnu Jiwheyẹwhe tọn lẹ po do e mẹ.

Yẹwhegán hóhó whenu tọn lẹ yín mẹsámìsisána bo sọ mọ gbọdemẹ yí, ṣigba yè ji yé do aihọn he mẹ di pipotọ gbẹtọ lẹpo tọn. Whẹndo wiwé he yè vọ́ji to Jesu Klisti mẹ lẹ jọ̀ sọn dotẹn olọn tọn mẹ (1 KỌLINTINU 15:47). Jonọ podọ whẹzẹtọ poun wẹ mí yín to aigba he ji, oji aga wẹ otò mítọn tin te. To otẹn susu mẹ, yẹwhegán lẹ ko dọ wiwá Gbigbọ Wiwé tọn jẹnukọn. Podọ ga, Oklunọ Jesu Klisti Lọsu dọhó do Whẹ̀yídọtọ go dọmọ, “Ṣigba whenuena Whẹ̀yídọtọ lọ wá mẹhe yẹn na dohlan mì sọn Otọ́ de, yèdọ Gbigbọ nugbo tọn, mẹhe tọ́nsọn Otọ́ de...” (JOHANU 15:26).

To zédai Nisene tọn mẹ, yè dọ to owé winwlán he yín F. Hauss, Vӓter der Christenheit, pg. 40 tọn mẹ, dọmọ, “... Omẹ dopo he tọ́nsọn Otọ́ po Ovi de po...” Ohó Jiwheyẹwhe tọn dèkunnu hézéhézé dogbọn ehe tọn dali. Kẹdẹdilé Ovi yín awúsọhia gbaungba Jiwheyẹwhe tọn to agbasalan mẹ bo tọ́nsọn Jiwheyẹwhe mẹ di Emmanuẹli dó, mọkẹdẹ wẹ Gbigbọ Wiwé tọ́nsọn Jiwheyẹwhe mẹ dó. To núyiwà awelẹ mẹ, yè to alọdlẹndó onú awe he tọ́nsọn Omẹ dopolọ mẹ, na Jiwheyẹwhe wẹ jọtẹn yetọn, yèdọ dòdónu yetọn. Ohógbè he yín, “Yẹyi tin hlan Jiwheyẹwhe Otọ́, podọ hlan Ovi, podọ hlan Gbigbọ Wiwé...” yín didádai to godo mẹ kẹdẹdilé e ma yín mimọ dó to Owé Wiwé lẹ mẹ.

E ma yín kinkandai whladopo gê lọsu to Ohó wiwé Jiwheyẹwhe tọn mẹ dọ yè nọ sẹ̀n Gbigbọ Wiwé gba. Yèdọ Ovi Lọsu ma yígbèna gigo depope gba. É dọ, dọmọ, “Yẹn ma yí gigo sọn gbẹtọ si gba” (JOHANU 5:41). Whenuena yè dọ hlan Ẹn dọ, “... Mẹplọ́ntọ dagbe, etẹ yẹn na wà do dùgú ogbẹ̀ madopòdo tọn” (LUKU 18:18), Jesu sọ dọ hlan ẹn dọmọ: “... Etẹwutu wẹ hiẹ ylọ mi mẹdagbe? Mẹde ma yín mẹdagbe, adavo omẹ dopo, enẹ wẹ Jiwheyẹwhe” (LUKU 18:19). To owéfọ godogodo Owé Lomunu tọn mẹ tọn, apọsteli Paul dlẹnalọdó aliho nugbo he ji yè na sẹ̀n Jiwheyẹwhe do, dọmọ: “Hlan Jiwheyẹwhe núyọ́nẹntọ, dopolọ gbọn Jesu Klisti mẹ, mẹhe gigo tin hlan kakadoi. Niṣẹ” (LOMUNU 16:27).

Whenuena Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn ṣẹ̀ azọ́nwà po mẹde po, onú titegbe atọ̀n delẹ nọ yí tẹnmẹ kẹdẹdilé yè wlán ẹn dó to Owé JOHANU 16:7-11 tọn mẹ, dọ: “Gãnṣo nugbo yẹn dọ hlan mì: E tin jẹ na mì dọ yẹn ni yì: na eyín yẹn ma yì, Whẹ̀yídọtọ lọ ma na wá mì de gba: ṣigba eyín yẹn yì, yẹn na do é hlan mì. Podọ ewọ whenuena é wá, é na gblewhẹ̀do aihọn to agọ̀jijẹ ylando tọn mẹ, dódó tọn, po owhẹ̀da tọn po”.

Onú atọ̀n helẹ ma yín jijódai na hòmẹhunhun mítọn gba. Eyín Gbigbọ lọ wá, jẹnukọn, Ewọ na hùn nukun ylandonọ lẹ tọn na yé nido mọdona núhe ylando yín, “ylando tọn, na yè ma yí mi sè wutu: dódó tọn, na yẹn jei Otọ́ ṣie de, bọ mì ma na mọ mi ba wutu: owhẹ̀da tọn, na yè ko dawhẹ̀na ahọvi aihọn he tọn wutu” (JOHANU 16:9-11). Mayise otọ́ mítọn tintan lẹ tọn wẹ hẹn yé biọ tólivivẹ po sẹ́nmẹjẹ yetọn lẹ po mẹ. Ylando mayise tọn wẹ enẹ, e ma yín ylando susu he yín alè yetọn na mayise wutu gba, ṣigba ylando mayise tọn dopolọ he nọ klán mí sọn Jiwheyẹwhe de. Owéfọ awe na hẹn ehe wá hinhọ́nnu. Oklunọ dọ, dọmọ, “Enẹwutu wẹ yẹn dọ hlan mì, dọ, mì na kú to ylando mìtọn mẹ: na eyín mì ma yise dọ yẹn lọ wẹ, mì na kú to ylando mìtọn mẹ...” (JOHANU 8:24), podọ ga, dọ, “Nugbo,nugbo, wẹ yẹn dọ hlan mì, mẹdepope he sè ohó ṣie, bo sọ yí mẹhe do mi hlan sè, é tindo ogbẹ̀ madopòdo, é ma na biọ whẹ̀dida mẹ gba: ṣigba é tọ́nsọn okú mẹ biọ ogbẹ̀ mẹ” (JOHANU 5:24). 

Dẹnsọlé Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn to azọ́nwà po omẹ de po, Satani lọsu nọ ṣẹ̀ azọ́nwà jẹagọ̀do Jiwheyẹwhe po ohó Etọn po. Apọsteli Johanu wlán dọ, dọmọ, “... Ewọ he ma yí Jiwheyẹwhe sè, ko yí i do basi lalonọ...” (1 JOHANU 5:10). Eyín omẹ depope ma yí Jiwheyẹwhe sè kavi bo ma sọ kẹalọyí azọ́n he yè wà to Jesu Klisti mẹ, e hẹn Ẹn yín lalonọ. To owhẹ̀hó mọhunkọ tọn mẹ, omẹ lọ na nọte to apáwhé kẹ̀ntọ tọn ji, bo sọgbè hẹ ẹ bo sọ diọ lalo do otẹn nugbo tọn mẹ. Jiwheyẹwhe ma sọgan yígbèna enẹ gbèdé.

Jẹnukọn, Gbigbọ Wiwé nọ dù to ylandonọ ji na oylanwà mayise etọn tọn wutu bo nọ dọ̀n ẹn wá lẹnvọjọ kọ̀n. Enẹgodo wẹ afọdidè awetọ he yín owhẹ̀sùna tọn na plán omẹ lọ biọ dódó Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Atọ̀ntọ wẹ núyọ́nẹn he yín dọ, yè ko dawhẹ̀na ahọvi aihọn he tọn, dọ Jiwheyẹwhe Lọsu ko dọ ohó whẹ̀dida tọn do Satani ji gbọn Gbigbọ Wiwé dopolọ dali. Kẹdẹdi Owé JOHANU 12 tọn, whenuena yè zé owhẹ̀dida do Satani ji, Ogbè Jiwheyẹwhe tọn yín sisè di ogbè sówanyinyẹ̀n daho de tọn, dọ, “Enẹwutu agùndaho lọ he ṣite to finẹ, bo sè e lẹ, dọ osó yẹ̀nwan: mẹdelẹ dọ, Angẹli de ko dọhó hlan ẹn. Jesu sọ gblọn bo dọmọ, Ogbè he ma wá na yẹn wutu gba, ṣigba na mìwlẹ wutu wẹ. Dinvie wẹ whẹ̀dida aihọn he tọn de wá: dinvie wẹ yè na yàn ahọvi aihọn he tọn jẹgbonu...” (JOHANU 12:29-31). Satani, mẹhe de ylando lẹpo tọ́nsọn ko yín mẹdawhẹ̀na dote. Yè ko gbàtana Odàn lọ.

 To Azán Pẹntikọsti tọn gbè, yisenọ he yè ko klọ́ bo sọ klandowiwé to nugbo mẹ lẹ gọ́na Gbigbọ Wiwé. Omẹ dopodopo sọgan hia núhe jọ̀ to finẹ lọ. Enẹ wẹ nútotaji titò wiwé whlẹngan tọn, yèdọ godo he yè ko whè Jesu do satin go, bọ É fọ́n bo sọ hẹji yì olọn mẹ, wẹ huhlọn túntún Gbigbọ Wiwé jẹgbonu tọn sọawúhia na omẹ he tin to finẹ lẹpo ma na wọnji, ṣigba bo flín huhlọn nújijọ he lọ tọn. Ehe lọ jọ̀ kẹdẹdi ogbèdide Jiwheyẹwhe tọn. “Ogbè de sọn olọn mẹ wá ajiji di ogbè jẹhọn sinsinyẹn tọn, bo sọ gọ́ ohọ̀ he mẹ yé sinai te” (OWALỌ 2:2). E ma yín enẹ he yè ko sè bọ omẹ lẹpo mọdona gba, ṣigba enẹ he vọ́ ede dohia to Yisenọ nugbo lẹ mẹ wẹ onú titegbe lọ. “Owhẹ̀ odẹ́ tọn taidi miyọn tọn tọ́n do yé ji, bo sọ jẹ do dopodopo yetọn ji” (OWALỌ 2:3). Ofidevo depope matin bọ yè kàndai dọ ogbè huhlọnnọ de taidi jẹhọn sinsinyẹn tọn de wá sọn olọn mẹ gba, ṣigba whedepopenu he yè baptizi Yisenọ to Gbigbọ Wiwé po miyọn po mẹ, gblọndo lọ nọ yín dopolọ po ehe jọ̀ to Azán Pẹntikọsti tọn gbè po, dọ, “Yé omẹ pó sọ gọ́na Gbigbọ Wiwé, bo sọ ṣẹ̀ ogbè devo yí do to hódọ, kẹdẹdilé Gbigbọ ná ogbè yé dó” (OWALỌ 2:4).

To Azán Pẹntikọsti tọn gbè, núdabla daho huhlọnnọ awe wẹ sọawúhia. Dopo yín dọ, Yisenọ lẹ dọhó do ogbè devo lẹ mẹ gbọn Gbigbọ dali, podọ awetọ lọ yín dọ, yé mẹhe wá Jelusalẹm sọn akọta vòvo mẹ lẹ, mọdona núhe apọsteli lẹ to didọ to ogbè hunkọhunkọ mẹ to ogbè yetọn titi lẹ mẹ. “Awuji yé, avò sọ vó yé, yé sọ to didọ hlan yénọzo, dọ, Pọ́n, Galilitọ ma wẹ yé omẹ he to hódọ helẹ pó? Etẹwutu ka wẹ mí omẹ dopodopo do to sisè to ogbè mítọn mẹ, to ofi he yè ji mí te?” (OWALỌ 2:7-8). To Azán Pẹntikọsti tọn gbè, yè matindo hudo tadena núniná tọn gba. Gbigbọ ko wàzọ́n tadena tọn. Yé mẹhe to hódọ lẹ po yé mẹhe to tódo yé lẹ po tin to amìsisá dopolọ glọ. To godo, yè hia núniná tadena tọn do núniná gbigbọ tọn ṣinẹnẹ lẹ mẹ. Nado dọ, e taidi dọ, omẹ awe kavi atọ̀n sọgan dọhó to ogbè depope he Gbigbọ dè mẹ, bọ omẹ dopo na dètana (1 KỌLINTINU 14:27-28).

Gbọn yẹwhegán Isaia dali, Oklunọ ko dọdọdai nújijọ̀ daho he lọ tọn dote, dọ, “Na gbọn nùflo dẹ́kúkú tọn dali, podọ gbọn ogbè devo dali, wẹ ewọ na dọhó hẹ gbẹtọ helẹ. Na mẹhe é dọ hlan dọmọ, ehe wẹ gbọjẹ, mìwlẹ do hẹn núṣikọnanọ gbọjẹ, ehe sọ wẹ awumiọn: gãnṣo yé ma to na sè” (ISAIA 28:11-12). Yín e tlẹ yín dọ Gbigbọ Wiwé dọhó gbọn nùflo gbẹtọ lẹ tọn dali to ninọ̀mẹ huhlọnnọ de mẹ, yè ma nọ kẹalọyí to whedelẹnu gba. To azán ayidego tọn nẹ gbè, awhànpa vòvo awe wẹ tin to togùn lọ mẹ: “Awuji yé omẹ pó, yé sọ tin to ayi awe mẹ, yé sọ to didọ hlan yénọzo, dọ, Etẹ wẹ ehe yín? Omẹ devo lẹ to vivlẹ dọ, Omẹ helẹ gọ́na ovện yọ́yọ́” (OWALỌ 2:12).

Agbọ́ ma pé Pita na ohógbè nẹ tọn wutu gba. É wàzọ́n kẹdẹdi gbèdide lọ bo sọ do núhe kàn titò whlẹngan tọn hia gbẹtọ lẹpo. To hógbè etọn mẹ, é do onú titegbe lọ hia bo sọ dèkunnu dọ, “Jesu he lọ wẹ Jiwheyẹwhe zé tite, kunnudètọ ehe tọn mí omẹ pó yín. Enẹwutu mẹhe yè ko yí adusilọ Jiwheyẹwhe tọn do zé daga, bọ é ko sọ mọ opagbè Gbigbọ Wiwé tọn yí sọn Otọ́ de, é túntún ehe jẹgbonu, ehe mì to mimọ, bo sọ to sisè to dinvie” (OWALỌ 2:32-33). Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn dopolọ he jẹdo Ovi Jiwheyẹwhe tọn ji, wẹ sọ jẹdo visunnu po viyọnnu Jiwheyẹwhe tọn he yè fligọ̀ lẹpo ji ga. Sọn azán ayidego nẹ lọ gbè, dọpọ́n dopo nẹ lọ yín mimá hlan omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹpo. To whelẹponu, Jiwheyẹwhe tindo titò Etọn he ma nọ diọ gbèdé.

To pagbè madó sọha Owé Wiwé tọn lẹ mẹ, dopo gê wẹ yè ylọ dọ, opagbè Otọ́ tọn. To opòdo azán kande tọn to fọ́nsọnkú Etọn godo, Oklunọ mítọn plọ́n núhe kàn Ahọludu Jiwheyẹwhe tọn núplọ́ntọ Etọn lẹ, podọ núhe É na yé yín gbèdide bo ma yín linlẹn dagbe de poun gba: “Whenuena é to núdù po yé po, é dosẹ́nna yé dọ yé yì sọn Jelusalẹm blo, ṣigba yé ni nọte pọ́n opagbè Otọ́ tọn, ehe, é dọ, mì ko sè sọn onù ṣie mẹ. Na nugbo wẹ Johanu yí osìn do baptizi: ṣigba yè na yí Gbigbọ Wiwé do baptizi mì, e ma yín azán susu sọn dinvie gba” (OWALỌ 1:4-5).

To ojlẹ nẹ lọ mẹ, yèdọ apọsteli lẹ lọsu ma mọdona hézéhézé dọ Jiwheyẹwhe ma yín Islaẹli lẹ kẹdẹ tọn gba, ṣigba bo yín kosi lẹ tọn ga. “... yé kanbiọ ẹ dọ, Oklunọ, hiẹ na gọ̀ ahọludu jo hlan Islaẹli to ojlẹ he mẹ lo? É sọ dọ hlan yé, dọ, E matin na mìwlẹ nado yọ́n owhenu kavi ojlẹ he Otọ́ yí do huhlọn ede tọn mẹ gba” (OWALỌ 1:6-7). To ohó helẹ godo, Oklunọ he fọ́nsọn oṣiọ lẹ mẹ doalọtena azọ́n Etọn lẹ dọ, “Ṣigba mìwlẹ na mọ huhlọn yí whenuena Gbigbọ Wiwé wá mì ji: mìwlẹ nasọ yín kunnudètọ na mi to Jelusalẹm mẹ, to Jude lẹpo mẹ, po Samalia po, podọ jẹ opòdo aigba tọn” (OWALỌ 1:8).

Alọkẹyí Gbigbọ Wiwé to dandan mẹ kẹdẹdi azọ́nwànú na devizọ́n de, yèdọ na yẹwhehó Jesu Klisti tọn didọ hlan opòdo aigba lẹpo tọn. Kunnudètọ nugbo Jesu Klisti tọn lẹ dóna tindo dọpọ́n Etọn to huhlọn fọ́nsọnkú Etọn tọn mẹ, bo sọ sinyẹnlin to aṣẹpipa Gbigbọ Wiwé tọn mẹ. To ojlẹ apọsteli lẹ tọn mẹ podọ to godo ga, yé mẹhe yise tindo dọpọ́n dopolọ. Dọpọ́n he lọ kàn yé mẹhe yise lẹ. Whenuena Paul pé ogbẹ́ núplọ́ntọ delẹ tọn to Efesu, é kànbiọ yé hadopolọ dọ, “... Mìwlẹ ko mọ Gbigbọ Wiwé yí sọn whenu mì ko yise?” (OWALỌ 19:2).

Omẹ delẹ nọ plọ́nmẹ dọ, omẹ de nọ mọ Gbigbọ Wiwé yí whenuena yè ko hẹn ẹn wá yise mẹ matin dọpọ́n nugbo he lọ. Paul to kinkànbiọ titegbe dọ, eyín núplọ́ntọ nẹlẹ ko mọ Gbigbọ Wiwé yí sọn whenu yé ko yise. Gblọndo lọ wẹ yín dọ, “... Yé sọ dọ hlan ẹn, dọ, míwlẹ ma ko sè jẹ mọ dọ Gbigbọ Wiwé de tin. É sọ dọ hlan yé, dọ, Etẹ mẹ wẹ yè ka baptizi mì do? Yé sọ dọ hlan ẹn, dọ, Do baptẹm Johanu tọn mẹ. Whenẹnu wẹ Paul dọmọ, nugbo Johanu yí baptẹm lẹnvọjọ tọn do baptizi, bo sọ dọ hlan gbẹtọ lẹ dọ yè ni yí ewọ he ja to godo ewọ tọn sè, enẹ wẹ, Jesu. Whenuena yé sè ehe, yè baptizi yé to oyín Jesu Oklunọ tọn mẹ. Whenuena Paul sọ dèalọ do yé ji, Gbigbọ Wiwé wá yé ji; yé ogbè devo do dó to hódọ bo sọ to didọdai” (OWALỌ 19:2-6). Yè baptizi yé mẹhe yise to osìn po Gbigbọ Wiwé po mẹ.

Filippi tindo dọpọ́n huhlọn vọfọ́n tọn de to otò Samalia tọn mẹ, to enẹgodo wẹ apọsteli Pita po Johanu po wá, “Yé mẹhe hodẹ̀ na yé, whenuena yé jẹte wá, na yé nido mọ Gbigbọ Wiwé yí” (OWALỌ 8:15). Owẹndagblátọ owhè kanwe-kò donu kòtọ tọn mẹ tindo vọfọ́n daho lẹ, bo nọ dọ̀n omẹ susu, bo nọ yí núniná daho bo sọ nọ tọ́nyì. Yé ma nọ dọyẹwhehó dogbọn baptẹm Biblu tọn dali gba, podọ núhe yé nọ dlẹnalọdó di Gbigbọ Wiwé yín whinwhan he ma nọ dẹn lẹ kẹdẹ. Yé dá ninọ̀mẹ de dai, podọ to awubla de mẹ, enẹ wẹ nado dọ, dọ Gbigbọ Wiwé dẹn do yé sọlé yé to nukọnyì dó.

Jiwheyẹwhe wàzọ́n to Pita po Kọnẹliọsi po mẹ to ninọ̀mẹ huhlọnnọ de glọ to ojlẹ dopolọ mẹ, bo hẹn omẹ Jiwheyẹwhe tọn lọ wá owhé mẹkanwe-kòwhàngán he dibusi Jiwheyẹwhe tọn lọ gbè. Whenuena Pita ko jẹ onú titegbe lọ ji to yẹwhehódidọ etọn mẹ, Gbigbọ wiwé jẹdo yé mẹhe tin to otẹn lọ mẹ lẹpo ji. “E sọ jiawu do yé omẹ owhẹgbo tọn lẹ, sọha omẹ he hodo Pita wá lẹ tọn, na yè kọ̀n núniná Gbigbọ Wiwé tọn do Kosi lẹ ji ga wutu” (OWALỌ 10:45). Baptẹm osìn mẹ tọn po Gbigbọ tọn po yín kinkàndai to agùn tintan mẹ bọ gbèdide he bọdo e go lẹ ma sọgan yín didiọ to egbé gba.

Ehe yín onú he go yè dóna payi, dọ whenuena Pita dọhó hlan agùn lọ to Jelusalẹm to nújijọ̀ he mẹ, dọmọ, “Lé yẹn ṣẹ̀ hódọ, Gbigbọ Wiwé jẹte do yé ji, dilé é jẹte do mí ji dó to whẹ́whẹ́nu” (OWALỌ 11:15). To núyiwà he kàn gbigbọ gbẹ̀zán mítọn tọn lẹpo mẹ, mí dóna gọ̀yì whẹ́whẹ́nu, yèdọ dòdónu tintan lọ ji. To egbé, onú lẹpo ma sọ tin to hinhọ́nnu kẹdẹdilé yé sọawúhia dó to whẹ́whẹ́nu gba. Yè gbẹ́sọ to ohógbè dopolẹ lọ zán, ṣigba yè ma nọ tindo dọpọ́n dopolọ gba.

Ehe yín dohia gbọnvo de he nọ hodo azọ́n Gbigbọ Wiwé tọn lẹ. Ewọ wẹ Hòmẹjladotọ, Mẹplọ́ntọ, Mẹhe nọ plánmẹ gbọn nugbo lẹpo mẹ, po onú he pò lẹpo po. Oklunọ dọ, dọmọ, “Yẹn gbẹ́sọ tindo onú susu nado dọ hlan mì, ṣigba mìwlẹ ma sọgan hẹn yé to dinvie gba. Ṣigba whenuena ewọ, Gbigbọ nugbo tọn wá, ewọ na plán mì biọ nugbo lẹpo mẹ: na ewọ ma na dọhó sọn ede mẹ gba, ṣigba onú depope he é na sè, ehelẹ wẹ é na dọ: é nasọ lá onú he ja jijọ gbè lẹpo hlan mì. Ewọ na pagigona mi; na é na dè sọn ṣie mẹ, bo na lá ẹ hlan mì. Onú he Otọ́ tindo lẹpo depope ṣie wẹ: enẹwutu wẹ yẹn dọ, ewọ na dè sọn ṣie mẹ, bo na lá ẹ hlan mì” (JOHANU 16:12-15).

Núdepope he yín Jiwheyẹwhe tọn, Klisti ko flí yé gọ̀ dote, podọ enẹwutu, yé do yín Jiwheyẹwhe tọn. Podọ yé mẹhe yín Etọn lẹpo kẹalọyí Gbigbọ Etọn, enẹwutu wẹ yè do wlán ẹn dọ, “... Eyín omẹ de matindo Gbigbọ Klisti tọn, ewọ ma yín ode to omẹ etọn lẹ mẹ” (LOMUNU 8:9). Gbigbọ nugbo tọn lọ plọ́n mí núhe tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn lẹpo go. É do kànṣiṣa lẹpo hia mí bo sọ ná wuntuntun ojlo po titò Jiwheyẹwhe tọn po mí. Ovi Jiwheyẹwhe tọn lẹpo jó yédelẹ hlan pinplán Gbigbọ Wiwé tọn, “Na omẹ sọha he yè hlẹali gbọn Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn dali, yé wẹ ovi Jiwheyẹwhe tọn” (LOMUNU 8:14). To whelẹponu, Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn nọ plánmẹ kẹdẹdi Ohó Jiwheyẹwhe tọn.

Podọ ga, to pinpọ́n hlan fọ́nsọnkú tintan mẹ, yèdọ didiọ agbasa kúkú mítọn tọn, mí tindo hudo huhlọn Gbigbọ Wiwé tọn, matin ehe didiọ matin gba. “Ṣigba eyín Gbigbọ omẹ he zé Jesu tite sọn oṣiọ lẹ mẹ tọn nọnọ̀ mì mẹ, ewọ omẹ he zé Klisti tite sọn oṣiọ lẹ mẹ na gbọn Gbigbọ etọn he nọnọ̀ mì mẹ dali diọ agbasa kúkú mìtọn do ogbẹ̀” (LOMUNU 8:11). Ohógbè he yín “eyín” wẹ omẹ lẹpo nọ zán. Eyín ... whenẹnu, eyín e ma yín ...? To ofi, yè do tùnmẹ ohó he lọ tọn hia mí hézéhézé. Eyín Gbigbọ nọnọ̀ mí mẹ, e na jọ̀. Eyín ewọ ma nọnọ̀ mí mẹ, e ma sọgan jọ̀ gba, yèdọ agbasa kúkú lọ ma sọgan yín didiọ gba. Apọsteli Paul táhinhọ́n do linlẹn he lọ ji dolé dọmọ, “Na nukundo núdidá tọn nọtepọ́n osọhia ovi Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn. ... Na yè na whlẹn núdidá lọsu sọn mẹglọnọ hẹngble tọn mẹ do mẹdekannujẹ he dó gigo ovi Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn mẹ. ... E ma sọ yín yewlẹ kẹdẹ, ṣigba mìlọsu ga, he tindo sinsẹ́n tintan Gbigbọ tọn lẹ, yèdọ mílọsu to winwẹn to ohò mítọn mẹ, bo to tenọpọ́n sọdodovi, enẹ wẹ dọ, ofligọ̀ agbasa mítọn tọn” (LOMUNU 8:19-23).

Susu to ovi plọ́nji lẹ mẹ tindo sinsẹ́n tintan Gbigbọ tọn lẹ, yèdọ Ohia Jiwheyẹwhe tọn po kàndeji po, dọ e ma yín alindọn yetọn lẹ kẹdẹ wẹ yè fligọ̀ gba, ṣigba agbasa kúkú yetọn na yín didiọ to kọlilẹ́wá Jesu Klisti tọn whenu. Yè dlẹnalọdó Gbigbọ Wiwé kẹdẹdi ohia podọ ga di amìsisá. “Omẹ he to mí hẹnlodo po mìwlẹ po to Klisti mẹ, bo sọ yí amìsisá do dè mí, wẹ Jiwheyẹwhe: Mẹhe ko sọ dohia mí go ga, bo sọ ná gòdenú Gbigbọ tọn omẹ to ayiha mítọn lẹ mẹ” (2 KỌLINTINU 1:21-22). Jesu wẹ Klisti lọ, Mẹyíamìsisádodè lọ (OWALỌ 3:19-21; OWALỌ 10:38). Ohógó he yín “Klisti” to ewlọsu mẹ yín “mẹyíamìsisádodè”, enẹwutu, yisenọ he yè yíamìsisádodè po Gbigbọ Wiwé po lẹpo yín yiylọ dọ “Yisenọ lẹ”. E na sinyẹnawuna mẹdepope he ma kẹalọyí Gbigbọ Wiwé to ninọ̀mẹ Biblu tọn mẹ, bo ma yín mẹyíamìsisádodè kavi mẹhe yè dohiagona gbọn Gbigbọ dopolọ dali nado hẹn mẹde yín Yisenọ nugbo.

To núyiwà lẹpo mẹ, okún awe wẹ tin, podọ enẹwutu to whelẹponu, mẹde sọgan mọ dagbe lọ po ylankan lọ po. Oklunọ mítọn ma na avàse dogbọn Jesu lalonọ lẹ tọn dali gba, ṣigba Klisti lalonọ he yè sámìsisána lẹ, bo sọ dlẹnalọdó yé di yẹwhegán lalonọ he na sọawúhia to azán godo tọn lẹ mẹ. Enẹ wẹ nado dọ, dọ mẹyíamìsisádodè lọ tin to yé mẹhe yín máhẹtọ to zinzán agọ̀jẹdo-Klistigotọ lọ tọn mẹ, kẹdẹdi dọ yé jẹagọ̀do Ohó lọ to núyiwà delẹ mẹ, podọ enẹwutu wẹ yé do jẹagọ̀do-Klisti nugbo lọ. “Na Klisti lalọnọ lẹ po yẹwhegán lalonọ lẹ po na fọ́n, bo na yí ohia daho po azọ́n dabla lẹ po hia; sọmọ nado hẹnmẹbu, eyín e sọgan yín wiwà, yèdọ mẹṣinyanṣinyan lẹ” (MATIU 24:24). Jiwheyẹwhe túntún Gbigbọ Etọn jẹgbonu di jikun huhlọnnọ de do agbasalan lẹpo ji. Nado táhinhọ́n do whẹ̀hó he lọ ji, e ma yín dọ jikun wẹ gba, adavo di to jinukun he yè do dó aigba he yín ayiha mẹ. “... na é hẹn owhè etọn vẹ́ do omẹ ylankan lẹ ji, podọ do omẹ dagbe lẹ ji, bo sọ jikunja do dódónọ lẹ ji, podọ do mawàdódónọ lẹ ji” (MATIU 5:45). Mẹyíamìsisádodè susu tin to ojlẹ godogodo tọn mẹ, yèdọ mẹhe ma sọgbè hẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn gba. Omẹ mọhunkọ tọn lẹ ko sọawúhia to opòdo owhè kanwe-kò Yisenọ tintan lẹ tọn mẹ. “Yé tọ́nsọn mí de jẹgbonu, ṣigba yé matin to mí mẹ gba; na eyín yé ko tin to mí mẹ, matin núdọn yé do nọte po mí po: ṣigba yé tọ́nyì na yè nido sọhia dọ yé omẹ pó ma sọn mí mẹ gba” (1 JOHANU 2:19).

To Owé MATIU 7:21-23 tọn mẹ, Oklunọ mítọn dlẹnalọdó awhànpa he yí oyín Etọn do wà onú dahodaho lẹ, ṣigba yé ma jó yédelẹ nado lẹzùn apáde titò Jiwheyẹwhe tọn tọn gba, podọ enẹwutu wẹ É ma do yọ́n yé gba. Yín eyín dọ É plọ́nmẹ dogbọn yẹwhehódọtọ daho televizọn mẹ tọn lẹ dali, kavi dogbọn whinwhan huhlọn Gbigbọ tọn lẹ dali, yẹwhegán he nọ wà nújawu lẹ podọ whinwhan alọpãlọpa azán egbé tọn lẹ tọn, yé mẹhe ma jó yéde na Ohó lọ bo ma sọ dó osi na Klisti di Ota lọ gba, Jiwheyẹwhe kẹdẹ wẹ mọdona. Yé nọ zán oyín Etọn to whedepopenu he yé do hudo Etọn, ṣigba enẹ wẹ yín, dọ:

“Na aigba he to osìn ojikun tọn he to jija do e ji whệwhệ zé nù, bọ e sọ nọ wú omá he jẹ na yé he nọ jla ẹ do lẹ, e mọ dona yí to Jiwheyẹwhe de: ṣigba ehe to vẹwun po tẹwun po sẹ́n, yè gbẹ́ ẹ, e ma dẹn do ovivà; opòdo mẹhetọn yè na simiyọn” (HEBLU 6:7-8). Nado dọ poun dọ, eyín yè tindo dọpọ́n pẹntikọsti tọn e ma pé gba. E dóna yín jiunkun Ohó Jiwheyẹwhe tọn dopolọ ehe ji Gbigbọ Wiwé dóna jẹdo bo hẹn sinsẹ́n Gbigbọ tọn kẹdẹdi yisenọ whenu tintan tọn lẹ. Jesu Oklunọ mítọn, ma dọ gbèdé, dọ, “Mì na yọ́n yé gbọn núniná yetọn lẹ dali” gba, ṣigba, “... gbọn sinsẹ́n yetọn lẹ dali wẹ mì na yọ́n yé”. Dọpọ́n po núniná lẹ po sọgan tin to awhànpa awelẹ mẹ, yé sọgan yín dagbe kavi ylankan, ṣigba sinsẹ́n nugbo Gbigbọ tọn lẹ dóna yín mimọ to jinukun nugbo Jiwheyẹwhe tọn lẹ he yè dohiagona gbọn Gbigbọ Wiwé dali. Amìsisá tin to omẹ susu ji ṣigba ohia lọ tin to oviplọ́nji he yè dè lẹ kẹdẹ ji. Yé nọ zé yédelẹ jlẹdo Ohó Jiwheyẹwhe tọn go to whelẹponu.

To owé etọn lẹ mẹ hlan agùn Efesu tọn, apọsteli Paul wlán dọ, “Mẹhe go mìwlẹ dotudo ga, ehe godo mì ko sè ohó nugbo tọn lọ wẹndagbe whlẹngan mìtọn tọn; podọ ehe godo mì ko yise ga, mẹhe mẹ yè yí Gbigbọ Wiwé opagbè tọn do dohia mì go te. Ehe yín gòdenú ogú mítọn tọn, kaka jẹ ofligọ̀ adọkun he yè họ̀ na pipa gigo etọn tọn mẹ” (EFESUNU 1:13-14). To nugbo de mẹ, ehe ma yín hùnwhẹ sinsẹ̀n tọn de gbọn yẹwhehódọtọ de dali gba, adavo dọpọ́n huhlọnnọ he wá sọn Jiwheyẹwhe de. Mí dohia po ohó helẹ po, dọ, “Mì hẹn hòmẹgblena Gbigbọ Wiwé Jiwheyẹwhe tọn blo, mẹhe yè ko yí do dohia mì go jẹ ofligọ̀zángbè” (EFESUNU 4:30).