OSỌHIALỌ – Bé owé he gọna hiadonu 7 lẹ we?
OTA 11 – Númimọ ṣẹnṣẹn mẹ tọn awetọ lọ: Jijlẹ tẹmpli lọ tọn po devizọ́n kunndètọ awelẹ tọn po
Font Face
Line Height
Paragraph Gap
Font Size
To ota 11 lọ mẹ, yè na mí ohia nújijọ̀ titegbe tọn de jẹnukọn, dogbọn ehe na jọ̀ to owhè atọ̀n-dá mẹ, to godo he yè ko vọ́ tẹmpli dó. Gbèyíyí aihọn lẹpo tọn na ná kàndeji dọ didó agùn lẹpo tọn na hihọ́ de, ṣigba yé ma jẹ nado nọ̀ aigba he ji yé tin te lẹ gba. Enẹwutu, Owé Wiwé lẹ dọ dọ, to ojlẹ owhè atọ̀n-dá lẹ nukunbibia daho nẹ lọ tọn mẹ, otẹn he tin to gbonu họ̀ngbo tẹmpli lọ tọn na yín niná hlan Kosi lẹ.
“Yè yí ofánpò de na mi di nújlẹpò de: angẹli lọ sọ ṣite, bo to didọmọ, Fọ́n, bo jlẹ́ tẹmpli Jiwheyẹwhe tọn lọ, po agbà lọ po, po yé he to sinsẹ̀n to e mẹ lẹ po. Ṣigba jo awágbó he tin to gbonu tẹmpli lọ tọn dali do, a jlẹ́ ẹ blo; na Kosi lẹ wẹ yè yí na: otòdaho wiwé lọ wẹ yé na yí afọ do zíndai họ̀ osùn kande e lán awe” (OSỌHIA 11:1-2).
Osùn kande e lán awe nukunbibia daho he lọ tọn podọ homẹkẹn na jẹgodona to owhè atọ̀n-dá devizọ́n yẹwhegán awelẹ tọn godo to whenuena yè vọ́ tẹmpli lọ dó te. Do ayi e go, enẹ wẹ asiko dagbe lọ po odohia dagbe lọ po. Agbà lọ lọsu sọ yín jijlẹ́ ga. Enẹ lọ hẹn mí nado biọ Owé DANIẸLI 9:27 tọn mẹ, fie yè dọ hlan mí te dọ, to gblagbla osẹ̀ lọ tọn mẹ, avọ́sinsán po núniná lọ po na dóalọte.
To Owé EZEKIẸLI 40 jẹ 47 tọn mẹ, yẹwhegán lọ mọ tẹmpli lọ po núvivẹ he kàn ẹn lẹpo to ninọ̀mẹ etọn mẹ. Do ayi e go, alọdlẹndo lọ tin to gbaungba, bo sọ dọhó do tẹmpli owhè fọtọ́n tọn he yè na dólọ go. Podọ tẹmpli atọ̀ntọ lọ, yèdọ ohọ̀ Jiwheyẹwhe tọn he tin to Jelusalẹm lọ na yín didó do otẹn etọn hóhó tọn lọ mẹ bo nasọ nọte to owhè fọtọ́n lọ whenu. Dinvie, Owéfọ Biblu tọn he jẹgodona bo sọ to didohia lẹ to kunnudè do nújijọ̀ he lọ go: ISAIA 2:2-3; ISAIA 56:7; EZEKIẸLI 47; HAGAI 2:9; ZEKALIA 14:20-21; OSỌHIA 7:15; po devodevo lẹ po. Do ayi e go, Osó Tẹmpli lọ tọn wẹ apáde Osó Ziọni tọn tọn, enẹwutu wẹ omẹ fọtọ́n-kantọ̀n-konukun-ẹnẹ lẹ do yín didohia to Osó Ziọni tọn ji.
Podọ mímámẹ asiko lọ tọn po awúsọhia nújijọ lẹpo tọn hlan vivọnu he, apade yetọn yín mimọ hézéhézé hlan omẹ lẹpo he sọgan mọ yé, podọ ehe sọ kàn devizọ́n kunnudètọ awelẹ tọn na nọte họ owhè atọ̀n-dá: “Yẹn nasọ na huhlọn kunnudètọ ṣie awelẹ, yé na dọdai họ̀ azán fọṣidopo e lán kanweko, to odẹ̀vọ̀” (OSỌHIA 11:3).
Whenuena Owé Wiwé lẹ dọhó dogbọn ojlẹ osùn kande e lán awe tọn dali kavi dogbọn azán fọtọ́n-fowe e lán ṣidopo tọn dali, kavi dogbọn ojlẹ de, ojlẹ lẹ po odá ojlẹ tọn po dali, kavi dogbọn owhè dopo, owhè awe po odá owhè tọn po dali, do ayie go, azán he go mí na payi titegbe wẹ odá osẹ̀ kande-gbàntọ Daniẹli tọn tọn. Ṣigba e to dandan mẹ nado mọdona dọ odá tẹ hunkọ mẹ wẹ nújijọ̀ he go yè dọhó do lọ na yí tẹnmẹ.
Dinvie, mẹyíamìsisádodè wẹ yẹwhegán awelẹ lọ, yè sọ ylọ yé dọ atin amìnọ awelẹ. Do ayi e go, yẹwhegán Zekalia mọ yé to Owé ZEKALIA 4:11-14 tọn mẹ dọ, yé ṣite to adusi podọ to amiọn zògbantin sikanọ lọ tọn dali. Yè mọ yé to ote to adà zògbantin lọ tọn tọn, ná tùnmẹ dọ yé tindo devizọ́n yetọn to gbonu whèta agùn lọ tọn tọn. Podọ godo he yè ko zé Asivu Alẹ̀nù Yọ́yọ́ mẹ tọn lọ yì wẹ yè na whlẹn Islaẹli gán (OWALỌ 15:14, 16; LOMUNU 11:25; po devodevo lẹ po).
Do ayi e go, mẹdepope he pọ́n hlan devizọ́n yetọn hézéhézé dóna lẹn dogbọn Mọse po Elija po tọn dali, na Jiwheyẹwhe nọ wà kẹdẹdi ohó aṣẹpipa yetọn lẹ tọn. Mì flín dọ azọ̀nylankan sinsinyẹn lẹ wá Egipti ji (EKSỌDUSI 7 jẹ 12), bọ osìn sọ diọzùn ohùn gbọn devizọ́n Mọse tọn dali. Podọ to azán Elija tọn lẹ mẹ, yè sú olọn na owhè atọ̀n-dá bọ miyọn sọ flẹ́ sọn aslọ mẹ (2 AHỌLU 1). Dinvie, onú awe helẹ lọ nasọ sọawúhia to devizọ́n kunnudètọ awelẹ tọn mẹ. To gbẹ̀zán Enọku tọn mẹ, núdepope ma dlẹnalọdo núhe na jọ̀ to devizọ́n kunnudètọ awelẹ tọn mẹ gba. Omẹ ṣinawetọ wẹ ewọ hinhẹn sọn Adam ji (GENẸSISI 5:19-24; JUDA 1:14; HEBLU 11:5-6). Na ewọ wẹ apájlẹ pipé yé he tin to ojlẹ godo mẹ tọn lẹ tọn, he yín whèta agùn ṣinawetọ lọ tọn. Na yéwlẹ ma na mọ okú gba, adavo nado tindo dọpọ́n didiọ agbasa yetọn lẹ tọn po zizéyì Gigo mẹ po (1 KỌLINTINU 15:51-57; 1 TẸSALONIKA 4:13-17; po devodevo lẹ po). Do ayi e go, Mọse po Elija po sọ wá Osó Wunmẹdidiọ tọn lọ ji bo dọhó po Oklunọ po dogbọn núhe na jọ̀ to ojlẹ nẹ lọ mẹ tọn dali (MATIU 17; po devodevo lẹ po). Yè dọhó do yé go to owéfọ atọ̀n he gbọn godo to Alẹ̀nù Hóhó mẹ to yẹwhegán Malaki mẹ. Mọse he wlán owé Tola tọn atọ́n lẹ yín yẹwhegán daho de na Ju lẹ, podọ Elija yẹwhegán titegbe he Ju lẹ nọtepọ́n kẹdẹdi yise yetọn to Owé Wiwé lẹ mẹ nado sọawúhia jẹnukọnna wiwá Mẹssia lọ tọn.
Yẹwhegán Isaia do awhàngán helẹ lọ hia di mẹsẹ́do he to vẹ̀vẹ̀ na jijọho. To owéfọ he jẹgona ẹn mẹ, yè dọ hlan mí dogbọn alẹ̀nù lọ hinhẹngble tọn dali, dọ: “Do ayi e go, adántọ yetọn lẹ na dawhá to ogbonu: mẹdagun jijọho tọn lẹ nasọ viavi vivẹ́. Alihogbó nẹlẹ jẹvọ́, ahisi lẹ gbòda: é ko hẹn alẹ̀nù gble, é ko vlẹ otò nẹlẹ, é ma sọ hò mẹde pọ́n” (ISAIA 33:7-8).
“Oklunọn dọmọ, Dinvie wẹ yẹn na fọ́n, dinvie wẹ yè na zé mi daga… Obú di omẹ ylankan lẹ to Ziọni: obú hẹn awuji ylanwàtọ lẹ. Mẹnu wẹ to mí mẹ he na sọgan nọ̀ zòjiji madopòdo mẹ?… Nukun towe na mọ ahọlu to whànpẹ etọn mẹ: yé na to aigba he dẹn boboe pọ́n” (ISAIA 33:10, 14, 17).
“Yẹn bo nasọ kọ̀n Gbigbọ ojọmiọn tọn po ovẹ̀ tọn po do owhé Davidi tọn ji, podọ do tòmẹnu Jelusalẹm tọn lẹ ji; yé bo nasọ nọ pọ́n hlan ewọ mẹhe yé ko sọwhán: yé bo nasọ blawuna ewọ, dilé mẹde nọ blawuna visunnu etọn dopoakàn dó, bo nasọ tin to ovivẹ́ mẹ na ewọ, di omẹ he tin to ovivẹ́ mẹ de na oplọnji etọn” (ZEKALIA 12:10).
Do ayi e go, yè dọhó do mẹyíamìsisádodè lẹ lọ go di adántọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ, na yé mọ kándeji aṣẹpipa tọn de yí, podọ núdepope he yé dọ to oyín Oklunọ tọn mẹ, e nọ jọ̀. Jẹnukọn, azọ́n yetọn wẹ nado ylọ omẹ fọtọ́n-kantọ̀n-konukun-ẹnẹ lẹ (144,000) jẹgbonu, podọ awetọ wẹ nado dègbè whẹ̀dida lẹ lọ tọn do akọta lẹ ji kẹdẹdilé yè ko dọ dó to vivọnu Owé OSỌHIA 10 tọn tọn mẹ.
Whenẹnu yè na hù yé to whenuena azọ́n yetọn ko wá opòdo. “Yé he tin to aigba ji lẹ nasọ jaya do yé ji, homẹ yetọn na vivi, yé nasọ nánú yénọzo; na yẹwhegán awe helẹ ko saya na yé he tin to aigba ji lẹ wutu” (OSỌHIA 11:10).
Do ayi e go, gbẹtọ sọn akọta lẹpo mẹ podọ sọn ogbè lẹpo mẹ nasọ mọ oṣiọ yetọn lẹ. Kaka jẹ dinvie, yé he nọ dọ ohó agọ̀ do Biblu go lẹ ko to alọ yetọn lẹ whàn to whenuena yè to alọdlẹndo owéfọ he lọ bo sọ to kinkànbiọ dọ, nawẹ ehe lọ sọgan bọawu dó? To egbé, omẹ lẹpo dóna mọdona dọ e ko lẹzùn núhe bọawu nado do oṣiọ yetọn lẹ hia aihọn lẹpo gbọn televiziọn mẹ. Whenẹnu yé na dọ hlan aihọn lẹpo dogbọn núhe jọ̀ lọ tọn dali, podọ enẹwutu, Biblu na to nugbonọ yín to whepoponu kaka jẹ opòdo, mọwẹ, kaka jẹ madopòdo.
“To azán atọ̀n po odá po godo, Gbigbọ ogbẹ̀ tọn sọn Jiwheyẹwhe de biọ yé mẹ, yé sọ fọ́nṣite to afọ yetọn ji; obú daho sọ jẹ yé he pọ́n yé lẹ ji. Yé sọ sè ogbè daho de sọn olọn mẹ wá to didọ hlan yé, dọmọ, Mì hẹji wá ofi. Yé sọ hẹji yì olọn to aslọ mẹ; kẹ̀ntọ yetọn lẹ sọ to yé pọ́n. To ojlẹ dopolọ mẹ, aigba whinwhàn daho de whàn, dadãotọ otòdaho lọ tọn họ́liai, to aigba whinwhàn lọ mẹ, gbẹtọ fọtọ́n ṣinawe wẹ yè hù: obú sọ dì yé he pò lẹ, yé sọ pagigona Jiwheyẹwhe olọn tọn” (OSỌHIA 11:11-13).
Opẹ̀ngbe ṣinawetọ lọ – ayajijẹ awhàngbigba tọn to olọn mẹ
Lilá ahọludù Klisti tọn to aigba ji tọn
Godo he Johanu mọ núhe sọawúhia to kọ̀ndopọ́ mẹ hẹ devizọ́n yẹwhegán awelẹ lọ tọn, ewọ sọ pọ́n hlan vivọnu whenu godogodo tọn lọ tọn bo sọ lá núlilá he tin to opẹ̀ngbè angẹli ṣinawetọ lọ tọn mẹ, dólé dọmọ:
“Angẹli ṣinawetọ sọ kún; yè sọ sè ogbè daho lẹ sọn olọn mẹ wá to didọmọ, ahọludù aihọn tọn lẹzùn ahọludù Oklunọ mítọn tọn, po Klisti etọn po tọn; ewọ nasọ to ahọludù kakadoidoi. Mẹho konukun-ẹnẹ he sinai to Jiwheyẹwhe nukọn to aisintẹn yetọn mẹ lẹ lọ, jẹklo ṣinyọn nukunmẹ yetọn ai bo litaina Jiwheyẹwhe, dọmọ, Mí dopẹ́na we, Oklunọ È Jiwheyẹwhe Ganhunùpo, hiẹ mẹhe tin, bo ko tin, bo sọ ja; na hiẹ ko yí huhlọn daho towe, bo ko sọ to ahọludù” (OSỌHIA 11:15-17).
Dinvie, kẹdẹdilé yè ko lá dó to ojlẹ nẹ mẹ, núdabla Jiwheyẹwhe tọn to Klisti mẹ na yín tadona bọ Oklunọ nasọ ṣẹ̀ po ahọludù Etọn po. Podọ yè dọ hlan mí dogbọn whẹ̀dida kleun he tin to akọta lẹ ṣẹnṣẹn podọ whẹ̀dida he yè sùwhẹ̀na lọ, yèdọ yé he fọ́ntite sọn oṣiọ lẹ mẹ jẹnukọnna bibẹnu Ahọludù Owhè fọtọ́n tọn lọ tọn. Whenẹnu wẹ Ewọ na sùwhẹ̀na devi Etọn yẹwhegán lẹ bo nasọ dègbè na pipà omẹ wiwé he dibusi oyín Etọn bo sọ yín nugbonọ jẹ okú to nukunbibia daho lọ whenu lẹpo tọn.
“Homẹ gble akọta lẹ, homẹgble towe sọ wá, po ojlẹ lẹ tọn po, na yè nido dawhẹ̀na yé, na hiẹ ni sọ do yí núniná hlan devi yẹwhegán towe lẹ, hlan mẹwiwé lẹ, podọ hlan yé he dibusi oyín towe lẹ, pẹvi po daho po: bo nado hùsúdo yé he to aihọn hùsúdo lẹ” (OSỌHIA 11:18). Na ohóta po whẹ̀dida alọpãlọpa po, yèdọ ehe na sọawúhia jẹnukọn podọ to Ahọludù lọ godo, mí sọgan ná owéfọ susu he dlẹnalọdo lẹ: ISAIA 2:2-4; MIKA 4:1-5; MATIU 25:31; DANIẸLI 7:9-14; OSỌHIA 20:4-6; po devodevo lẹ po.
Do ayi e go, yè dètana whẹ̀dida he tin jẹnukọn podọ ehe na sọawúhia to godo na Ahọludù lọ tọn hézéhézé. Na yé he na yín máhẹtọ to Bẹ́yìlọnmẹ mẹ lẹpo dóna sọawúhia to ofìn whẹ̀dida Klisti tọn lọ tọn kọ̀n jẹnukọn. Na yè na dawhẹ̀na yé whẹpo yéwlẹ nido dawhẹ̀na aihọn bo nasọ dùahọlu hẹ Klisti. Enẹwutu, Paul wlán dọ, “… Na mí omẹ pó wẹ na nọte to whẹ̀da-zìnpo Jiwheyẹwhe tọn nukọn. Enẹwutu dopodopo mítọn wẹ na dọhó to ede tọn hlan Jiwheyẹwhe” (LOMUNU 14:10-12).
Ewọ sọ yì nukọn bo dọmọ, “Na mí omẹ popo wẹ na yín mẹsọawúhia to whẹ̀da-ján Klisti tọn nukọn; na omẹ dopodopo nido mọ onú he yè wà to agbasa etọn mẹ lẹ yí, kẹdẹdi ehe ewọ ko wà, eyín e yín dagbe kavi gbigble” (2 KỌLINTINU 5:10).
“Podọ núdidá he ma doawúhia to nukuọn etọn de matin: mọ onú lẹpo wẹ to omẹ́ bo sọ hùndonùvo to nukun etọn mẹ, mẹhe míwlẹ dó onú nado wà hẹ” (HEBLU 4:13).
Dinvie, apọsteli lọ tindo kándeji pannukọn Jiwheyẹwhe, ṣigba ewọ sọ mọ Oklunọ kẹdẹdi Whẹ̀datọ He na dègbè whẹ̀dida dódó tọn do gbẹtọ lẹpo ji. É dèkunnu nẹ lọ whẹpo é do tin po Oklunọ po, dọmọ, “Sọn dinvie, yè ko zé ojẹgbakun dódó tọn daga na mí, ehe Oklunọ, whẹ̀datọ dódónọ, na ná mi to azán nẹ gbè: é ma yín hlan yẹn dopokẹdẹ gba, ṣigba hlan yé he yinwanna awúsọhia etọn lẹ ga” (2 TIMỌTI 4:8).
Do ayi e go, whẹpo ahọlu de nado ṣẹ̀ do ahọludù etọn ji to ofìn de ji, yè dóna ṣinyọn ojẹgbakun nệ. Whenuena Oklunọ na jẹte nado dègbè na awhàn godogodo tọn lọ to Alọwle Hunwhẹ Núdùdù tọn godo podọ nado ṣẹ̀ do Ahọludù Etọn ji di Ahọlu, yè dọ hlan mí dọmọ: “Ojẹgbakun susu wẹ tin to ota etọn”. Enẹwutu, yé he na dùahọlu po É po to Ahọludù Etọn mẹ lẹpo nasọ yín mẹhe yè na ṣinyọn jẹgbakunna whẹpo yé nido sinai hẹ Ẹ to ofìn Etọn ji.
Eyín yisenọ lẹpo mọdona dọ yé na sọawúhia to whẹ̀da-ján Klisti tọn nukọn, bé whenẹnu núyiwà he tin to Agùn Asivu lọ tọn mẹ lẹ dóna tindo vògbingbọn. Enẹwutu, budisi Jiwheyẹwhe tọn dóna tin podọ nado yín nugbonọ to ohógbè lẹ po gbẹ̀zán lẹ po mẹ. ‘”Ṣigba yẹn dọ hlan mì dọ, ohógblo he gbẹtọ to didọ lẹpo, yé na whè yé dọ to azán whẹ̀dida tọn gbè. Na gbọn ohó towe mẹ wẹ yè na sùwhẹ̀na we, gbọn ohó towe mẹ wẹ yè na gblewhẹ̀do we” (MATIU 12:36-37).
“Podọ Oklunọ na dawhẹ̀na omẹ etọn lẹ” (HEBLU 10:30). To owéfọ he jẹnukọn lẹ mẹ, yè dọ hlan mí mẹhe yisenọ helẹ yín, po núhe yé wà lẹ po po.
Na núdepope matin he yè ma na mọdona gba, ohókànbiọ depope matin ehe ma na tindo gblọndo gba, podọ odọ̀ tukla depope tọn matin ehe yè ma na nọ ma doalọtena gba. “Enẹwutu, mì dawhẹ̀na núdepope jẹnukọnna ojlẹ lọ blo, kaka Oklunọ nado wá, mẹhe na hẹn onú zinvlu tọn he bẹ̀ lẹ wá hinhọ́n mẹ, bo nasọ hẹn linlẹn ayiha tọn lẹ sọawúhia: whenẹnu wẹ omẹ dopodopo na tindo pipa etọn to Jiwheyẹwhe de” (1 KỌLINTINU 4:5).
Enẹwutu, apṣoteli lọ ko má whẹ̀dida awelẹ do ninọ̀mẹ he sọgbè de mẹ. Ewọ sọ wlánwé hlan devihatọ etọn Timọti, dọmọ, “Enẹwutu, yẹn dègbèna we to Jiwheyẹwhe nukọn, podọ to Jesu Klisti Oklunọ nukọn, mẹhe na dawhẹ̀na omẹ he to ogbẹ̀ po oṣiọ lẹ po to ‘awúsọhia etọn’ po ‘ahọludù etọn’po whenu” (2 TIMỌTI 4:1).
Do ayi e go, Paul dọhó do awúsọhia Klisti tọn go to whenuena é to hódọ do Whẹ̀datọ dódónọ go, yèdọ Mẹhe na yí jẹgbakun awhàngbigba tọn hlan ẹn, e ma yín hlan ewọ kẹdẹ gba, adavo hlan yé he na yinwanna awúsọhia Etọn lẹpo. Ehe lọ hlan Agùn Asivu lọ blébu tọn. É sọ dọhó do whẹ̀dida mẹgbẹ̀ lẹ po oṣiọ lẹ tọn po to Ahọludù Etọn mẹ go. Enẹ wẹ ojlẹ he mẹ Ahọludù Owhè fọtọ́n tọn na yítẹnmẹ.
Dinvie, azọ́n yisenọ dopodopo tọn po ehe kàn Ahọludù Jiwheyẹwhe tọn lẹpo po dóna yín bibasi gbọn whlepọ́n dali to azán nẹ lọ ji. “Azọ́n omẹ dopodopo tọn na sọawúhia; na azán lọ na la ẹ, na yè na dè e hia gbọn miyọn dali; podọ miyọn na whlé azọ́n omẹ dopodopo tọn pọ́n ehe hunkọ e yín” (1 KỌLINTINU 3:13).
Jẹnukọnna ahọludù lọ to whẹnẹnu, yèdọ to Alọwle Hunwhẹ Núdùdù tọn godo, Oklunọ na wá bo nasọ hẹn apáwhé awelẹ ṣẹ̀ to Owé 2 TẸSALONIKA 1:7-10 tọn mẹ. Ode dlẹnalọdo mayisenọ bọ awetọ lọ sọ dlẹnalọdo yisenọ lẹ.
“Podọ hlan mì he yè bianukunna lẹ ni gbọjẹ to mí de, to whenuena yè na do Jesu Oklunọ hia sọn olọn mẹ, po angẹli huhlọnnọ etọn lẹ po, mẹhe to ahọsuyí to yé he ma yọ́n Jiwheyẹwhe lẹ go, podọ yé he ma sètónuna wẹndagbe Jesu Klisti Oklunọ mítọn tọn lẹ, to miyọn he to jijimẹ; mẹhe yè na yí vivà madopòdo do sayana sọn Oklunọ nukọn, podọ sọn gigo huhlọn etọn tọn mẹ; whenuena ewọ na wá nado yín omẹ he yè na pagigona to mẹwiwé etọn lẹ mẹ, bo nasọ yín omẹ he jawu to pipà mẹ to yisenọ lẹpo ṣẹnṣẹn, (na yè ko yí kunnudè mítọn sè to mì ṣẹnṣẹn wutu) to azán nẹ gbè”.
Na núplọ́nmẹ lalonọ lẹ tọn wutu, yè dlẹnalọdo Owé JOHANU 5:24 tọn po hóogbè mọhunkọ tọn lẹ po, yèdọ ehe yisenọ susu tin to glọ́ yetọn dọ, yé ma na sọawúhia to whẹ̀dida nukọn gbèdé, enẹwutu yé nọ wà núhe yé jlo. Do ayi e go, ohógbè Oklunọ mítọn tọn lẹ tin to kọ̀ndopọ́ mẹ nugbonugbo hẹ whẹ̀dida godogodo tọn he mẹ yisenọ nugbo he yín máhẹtọ to fọ́nsọnkú tintan mẹ lẹ ma na wá sọawúhia te nugbonugbo gba. Dinvie, afọ etọn 24 dóna yín mimọ to kọ̀ndopọ́ mẹ po afọ 29 lọ po to niná ohógbè he lọ tọn mẹ, dọmọ: “Nugbo, nugbo, wẹ yẹn dọ hlan mì, Mẹdepope he sè ohó ṣie, bo yí mẹhe do mi hlan sè, é tindo ogbẹ̀ madopòdo, é ma na biọ whẹ̀dida mẹ gba; é tọ́nsọn okú mẹ biọ ogbẹ̀ mẹ” (JOHANU 5:24). Do ayi e go, whẹ̀dida ehe tọn yè to didọ to ofi wẹ Ofìn Wéwé Whẹ̀dida godogodo tọn lọ tọn.
“Avò vò mì na ehe wutu blo: na ojlẹ lọ ja, to ehe mẹ omẹ he tin to yọ̀do mẹ lẹpo na sè ogbè etọn, bo na tọ́njẹgbonu; mẹhe wà dagbe lẹ hlan fọ́nsọnkú ogbẹ̀ tọn; mẹhe wà oylan lẹ hlan fọ́nsọnkú whẹ̀dida tọn” (JOHANU 5:28-29). Dinvie, yè dọhó do fọ́nsọnkú tintan lọ go gbọn Oklunọ mítọn dali di fọ́nsọnkú ogbẹ̀ tọn, podọ do awetọ lọ go di whẹ̀dida. To whẹ̀dida godogodo tọn he lọ mẹ awhànpa tintan he yè vọ́ji lọ ma na sọawúhia lala gba.
Do ayi e go, yẹwhegán Isaia ko mọ to nukọnyìyì mẹ to Gbigbọ mẹ núhe na jọ̀do awhànpa jẹhọn mẹ tọn he na jai po Satani po go jẹnukọnna bibẹnu Owhè fọtọ́n lọ tọn, dọ, “To enẹgodo to azán lọ gbè, Oklunọ na sáyana awhàn goyítọ lẹ tọn he tin to aga, po ahọlu aihọn mẹ tọn lẹ po to aihọn mẹ. Yè nasọ bẹ́ yé pli dilé yè nọ bẹ́ ogàntọ pli do odò mẹ dó, yè na sú yé do gànhọ̀ mẹ, to azán susu godo yè nasọ dlá yé pọ́n – to gànhọ̀ mẹ. Whenẹnu wẹ yè na doflu osùn, winyan nasọ hù owhè, whenuena Oklunọ awhànpa lẹ tọn na dùgán to Osó Ziọni tọn ji, podọ to Jelusalẹm, gigo nasọ tin to omẹ hóhó etọn lẹ nukọn”. (ISAIA 24:21-23).
Dinvie, angẹli he flẹ́ sọn Jiwheyẹwhe de nẹlẹ po Lukifẹli po do opọ́, podọ po yé gbẹtọ he ko gbẹ́ Jiwheyẹwhe po titò Etọn po, podọ po azọ́n Etọn po lẹpo na tin to ogànhọ̀ mẹ gbọn whẹ̀dida kleun he lọ dali, podọ to kọ̀ndopọ́ mẹ yè na bẹ́ yé pli do gànhọ̀ mẹ, dilé Owé Wiwé lẹ dọ dó bọ yé nasọ bẹ́ do gànhọ̀ mẹ na ojlẹ susu, enẹ wẹ nado dọ to ahọludù owhè fọtọ́n tọn godo. Yé nasọ sú Satani ga, kẹdẹdilé yè na blẹ́ ẹ jẹnukọn dó whẹ́, enẹgodo wẹ yè na zé é dlán odò mapote mẹ na owhè fọtọ́n (OSỌHIA 20:1-2).
Do ayi e go, yẹwhegán lọ dọ dọgbọn gbẹtọ susu he yè na hù bo nasọ yín máhẹtọ to fọ́nsọnkú tintan lọ mẹ lẹ tọn dali, dọ, “Oṣiọ towe lẹ na nọ̀ ogbẹ̀, gọ́na oṣiọ ṣie lẹ yé na fọ́n. Mì fọ́n, na mì ni jihàn, mì mẹhe tin to kọ́gùdu mẹ lẹ (pọ́n Owé DANIẸLI 12:2 tọn ga) … Enẹwutu, do ayi e go, Oklunọ tọ́nsọn otẹn etọn mẹ nado sáyahẹ omẹ aihọn mẹ tọn lẹ na ylando yetọn wutu: aihọn ga nasọ yí ohùn etọn hia, e ma to na sukún oṣiọ etọn lẹ tọn do bà” (ISAIA 26:19 po 21 po). To ofi, ohógo lọ wẹ yín “oṣiọ”. Do ayi e go, yè zán ohógo he di dopolọ he lọ na Klisti, Lẹngbọvu Jiwheyẹwhe tọn He yè “hù” lọ (OWALỌ 2:23; OSỌHIA 5:9; OSỌHIA 13:8). Mí dóna payi e go dọ, yè dọ ehe lọ nado dlẹnalọdo hùhù gbẹtọ susu tọn to ojlẹ he wáyì po ehe ja po mẹ (OSỌHIA 6:9-11; OSỌHIA 13:14; OSỌHIA 18:24; OSỌHIA 20:4).
To ofi, mí ma to hódọ dogbọn yé he kú okú jọwamọ tọn bo sọ yín dìdì lẹ tọn dali gba, na lidò depope ma hùndonùvo to ofi gba. Owé winwlán Osọhia 11 mẹ tọn he lọ ma tin na fọ́nsọnkú oṣiọ lẹpo tọn gba, kẹdẹdilé kọ̀ndopọ́ lọ to didohia dó, dọ, yè ma hùn lidò lẹ gba; adavo nado dọhó do gbẹtọ susu he yè hù lẹ tọn, yèdọ yé he jó ogbẹ̀ yetọn lẹ bo sọ yín nugbonọ jẹ opòdo. Dinvie, mẹdepope he yè na mọ dọ é zé alọ do yé ji, na yín mẹdawhẹ̀na gbọn Oklunọ dali. Kẹdẹdilé yè kànbiọ dó, dọ, “Oṣiọ towe lẹ na nọ̀ ogbẹ̀, gọ́na oṣiọ ṣie lẹ yé na fọ́n”, mí sọ mọ dọ gblọndo lọ wá hinhọ́nnu. Enẹwutu, yé he tọn yè dọ lẹpo tin na Jiwheyẹwhe. Na yè ko dọ hlan alindọn he tin to agbà glọ́ to hiadonu atọ́ntọ lọ mẹ lẹ dọ, yè ni dọngbàn na ojlẹ de kaka mẹmẹsunnu yetọn lẹ po devihatọ yetọn lẹ po nado yín hùhù dilé yè hù yéwlẹ dó ga.
Podọ yẹwhegán Ezekiẹli dlẹnalọdo nújijọ̀ he lọ to Owé EZEKIẸLI 37:1-10 tọn mẹ, to whenuena é dọdọdai dogbọn ohú húhú he plidopọ́ lẹ tọn dali, dọ, “… Míwlẹ bo na nọ̀gbẹ̀; mì bo nasọ yọ́nẹn dọ yẹn wẹ Oklunọ … Gbigbọ È, wá ojẹhọn ẹnẹlẹ mẹ, bo gbọ̀ do alántọṣiọ helẹ ji, na yé nido nọ̀gbẹ̀…” Do ayi e go, ehe lọ gbẹ́sọ to nukọn ja bo sọ tin hlan Ju he yè na hù to agbàdo hùnhùn lọ tọn mẹ lẹ (EZEKIẸLI 37:2).
Dinvie, apáwhé awetọ lọ he yín afọ 11-14 ko tin to azán he wáyì lẹ mẹ dote, dilé e dọhó do oyọ̀dò he yín hùnhùn lẹ go whlasusu dó podọ lé Islaẹli lẹ lẹ́gọ̀wá aigba yetọn titi ji dó , “Dayi e go, yẹn na hùn oyọ̀dò mìtọn lẹ; bo sọ hẹn mì nado tọ́nsọn oyọ̀dò mìtọn lẹ mẹ wá, mì gbẹtọ ṣie lẹ emi; yẹn bo nasọ hẹn mì wá biọ aigba Islaẹli tọn mẹ… (Yẹn) nasọ yí Gbọfufu ṣie do mì mẹ, mìwlẹ nasọ nọ̀gbẹ̀, yẹn nasọ dotẹnna mì to aigba mìtọn titi mẹ; mìwlẹ nasọ yọ́nẹn dọ yẹn Oklunọ ko dọ ẹ, bo sọ yí i basi, wẹ Oklunọ dọ” (EZEKIẸLI 37:12, 14).
Ehe sọawúhia to fọ́nsọnkú Oklunọ mítọn tọn whenu kẹdẹdi Owé MATIU 27:51-56 tọn, bo sọ tin na omẹ wiwé he tin sọn whenu Alẹ̀nù Hóhó mẹ tọn bo sọ yín máhẹtọ to fọ́nsọnkú tintan mẹ lẹpo, “Oyọ̀whé lẹ sọ hùn do nuvo: oṣiọ susu omẹ wiwé he ko damlọn lẹ tọn fọ́n, bo tọ́nsọn olidò lẹ mẹ jẹgbonu to fọ́nsọnkú etọn godo, bo sọ biọ otòdaho wiwé lọ mẹ, bo sọawúhia omẹ susu.”
Kẹdẹdi Owé OSỌHIA 20:4 tọn, gbẹtọ susu he yè hù sọn nukunbibia daho lọ mẹ lẹ wẹ yé he yè hù bo ma tọ́njẹgbonu wá sọn oyọ̀dò lẹ mẹ, ṣigba bo nasọ wá nọ̀gbẹ̀ bo sọ yín máhẹtọ to Ahọludù Owhè Fọtọ́n tọn mẹ.
Dinvie, to vivọnu ota he lọ tọn, alẹ̀nù he yè basi hẹ Islaẹli nasọ yín núhe ji yè tahinhọ́n do. Podọ to ota 10 lọ mẹ, Angẹli alẹ̀nù tọn lọ yín didohia di Mẹhe wá odò. Na mí mọ to ofi dọ, yè hùn olọn do nùvo, bọ alki alẹ̀nù tọn lọ sọ sọawúhia gbaungba. “Yè hùn tẹmpli Jiwheyẹwhe tọn dai to olọn mẹ, yè sọ mọ apotin alẹ̀nù etọn tọn to tẹmpli mẹ: abì sọ tin, ogbè, wanyinyẹ̀n, aigba whinwhàn po kẹnsu daho po” (OSỌHIA 11:19).