Na otànhó he yè wlánwé etọn to Owé Wiwé lẹ mẹ tọn wutu, gbẹtọ susu yise to didiọ nugbo onúgonu awe lẹ tọn mẹ (ovẹ́n po akla lọ po) he yín ohùn po agbasa Klisti tọn po. Eyín enẹ na jọ nugbonugbo, e na yín núylankan de dọ, mẹde na dù agabasa wiwé lọ bo na sọ nù ohùn wiwé lọ, whenẹnu é bo na sọ hẹn onú nẹlẹ he yín jọwamọ etọn lẹ tọn wá ṣiṣẹ̀ mẹ? Yèdọ e ma yín núde hú nùzándogona, enẹ ma tlẹ to e mẹ lala.

Kẹdẹdi lé Jú lẹ ma mọdona Ohó Jesu tọn lẹ dó, na yé ma mọdona núwiwà gbigbọ mẹ yetọn tọn, mọwẹ e te to dinvie po yisenọ lẹ po. To azán nẹ gbè, mẹsusu yín awújinọ whenuena OKLUNỌ mítọn dọhó hlan yé nado wà jẹagọ do onú he osẹ́n dọ go, to whenuena É dọ ehe, “Mẹdepope he dù olan ṣie, bo sọ nù ohùn ṣie, é tindo ogbẹ̀ madopodo” (JOHANU 6:54). Jú lẹpo yọ́n onú he yè wlán do Owé LEVITIKU 17:10-12 tọn mẹ, dọmọ, “Podọ mẹdẹpope é yín finẹ sọn owhé Islaẹli tọn lọ mẹ, kavi ojonọ lẹ lọ mẹ he wáwáṣi to yé ṣẹnṣẹn, he dù ohùn hunkọ de tọn; yẹn na zé nukunmẹ ṣie do alindọn nẹ ji he dù ohùn, bo nasọ sán ẹn sẹ̀ sọn omẹ etọn lẹ ṣẹnṣẹn. Na alindọn olàn lọ tọn tin to ohùn lọ mẹ: yẹn ko na ẹn mì to agbà lọ ji nado basi ovẹ̀se na alindọn mìtọn lẹ: na ohùn wẹ ewọ he to ovẹ̀se basi gbọn owhẹ̀hó alindọn lọ tọn dali. Enẹwutu yẹn dọ hlan ovi Islaẹli tọn lẹ lọ dọ, Alindọn sọn mì mẹ de ma na dù ohùn gba, mọ ojonọ depope he wáwáṣi to mì ṣẹnṣẹn ma na dù ohùn gba.” Na ehe tọn wutu wẹ Jú lẹ do gbẹ́ ohó he Jesu dọ, dọmọ, mì na dù agbasa Ṣie bo sọ nù ohùn Ṣie.

Onú agbasalan tọn awe lẹ to alọ dlẹn do onú gbigbọ tọn. Jiwheyẹwhe ma sọgan gbẹ̀ na yé dọ yé ni ma nù ohùn blo, to enẹ godo bo sọ degbèna núplọ́ntọ Etọn lẹ dọ yé ni nù. Mẹdepope he dù sọn akla he mẹ bo sọ nù sọn ovẹ́n he mẹ, dekunnu dọ yè ko flí i gọ̀ gbọn avọ́sinsán agbasa tọn podọ kinkọ̀n ohùn tọn po dali. Omẹ lọ tin to oflín núyiwà daho nẹ lọ tọn mẹ. Flígọ̀ podọ jona ylando ma wá gbọn kinkọndopọ Tenu núdùdù OKLUNỌ tọn dali gba, onú lọ jọ to osó Kalvali tọn ji. Tenu núdùdù OKLUNỌ tọn lọ to didohia oflin onú he jọ lọ tọn.

To Owé JOHANU 6 tọn mẹ, mí hia dogbọn onújawu akla susu tọn dali, whenuena gbẹtọ fọtọ́n dù bo gọ́hò. To ayi etọn họ́n gbè, gbẹtọ lẹ wá OKLUNỌ de, É sọ dọ hlan yé, dọmọ, “Nugbo, nugbo, wẹ yẹn dọ hlan mì, Mì to dindin mi, e ma yín mì mọ ohia wutu gba, ṣigba na mì dù akla nẹlẹ bo gọ́hò wutu wẹ. Mì jẹtukla na núdùdù he na gble blo, ṣigba na núdùdù nẹ ehe nọ nọte kaka jẹ ogbẹ̀ madopodo, ehe Ovi gbẹtọ tọn na na mì” (JOHANU 6:26-27).

É dọhó dogbọn akla, núdùdù, po ogbẹ̀ madopodo po dali, bọ agùn daho lẹ flin lé yè ná núdùdù ovi Islaẹli tọn lẹ to Alẹ̀nù Hóhó mẹ do. Enẹwutu wẹ yé do dawhá ogbè lélé, dọmọ: “Otọ́ mítọn lẹ dù manna to zùngbo mẹ; kẹdẹdile yè wlánwé dọ, É hẹn akla sọn olọn wá na yé dù” (afọ 31). Jesu dọ dogbọn ehe tọn dali dọ, “Nugbo,nugbo, wẹ yẹn dọ hlan mì, Mọse ma wẹ ko ná akla nẹ mì sọn olọn gba; ṣigba Otọ́ ṣie wẹ yí akla nugbo nẹ ná mì sọn olọn. Na akla Jiwheyẹwhe tọn wẹ enẹ he jẹte sọn olọn, bo sọ yí ogbẹ̀ na aihọn. Enẹwutu yé dọ hlan ẹn, dọ, OKLUNỌ, nọ ná akla he mí tẹgbẹ́. Jesu dọ hlan yé, dọ, Yẹn wẹ akla ogbẹ̀ tọn: mẹdepope he wá dé hùvẹ́ ma na hù i, mẹhe sọ yi mi se, ovẹ́ ma na hú i gbède” (afọ 32-35). Enẹ wẹ ogblọndo nugbo lọ. Tunmẹ gbọnvo devo de ma tin to finẹ. Mọkẹdẹ wẹ mì nọ dù akla do na mí nido nọ̀gbẹ̀ to agbasa mẹ, mí sọ do hùdo nado yín apáde Ewọ mẹhe yín akla ogbẹ̀ tọn, eyín mí jlo nado nọ̀gbẹ̀ kakadoi.

OKLUNỌ Jesu do Ede hia mí taidi akla ogbẹ̀ tọn he sọn olọn mẹ wá, bo sọ ná aihọn ogbẹ̀ madopòdo Jiwheyẹwhe tọn. É tá hinhọn do linlẹn he ji to ohó helẹ mẹ, dọmọ, “Nugbo, nugbo, wẹ yẹn dọ hlan mì, mẹhe yí mi sè tindo ogbẹ̀ madopòdo. Yẹn wẹ akla ogbẹ̀nọ lọ. Otọ́ mìtọn lẹ dù manna to zùngbo mẹ, bo sọ kú. Ehe wẹ akla he jẹte sọn olọn wá na gbẹtọ nido dù to e mẹ, bo ma kú. Yẹn wẹ akla ogbẹ̀nọ lọ, he jẹte sọn olọn wá; eyín mẹdpope dù to akla he mẹ, é na tin to ogbẹ̀ kakadoi: mọwẹ akla he yẹn na ná lọ wẹ olan ṣie, ehe yẹn na ná na ogbẹ̀ aihọn tọn” (JOHANU 6:47-51).

Enẹ wẹ owẹndagbe lọ! É ko yí Ede do sánvọ́ to agbasalan Etọn mẹ na yè nido fli mí sọn agbasa ylando tọn he si, podọ na mí nido mọ ogbẹ̀ madopòdo yí. Yè ma wleawuna akla olọn mẹ tọn lọ to aigba ji gba, podọ núdùdù Jiwheyẹwhe tọn ma sọn alọ gbẹtọ tọn mẹ gba. OKLUNỌ diọ Ede zùn avọ́sánnu. Yè whè É do satin go na yé mẹhe yí I sè to azọ́nwàdotana ofligọ̀ tọn mẹ lẹpo, nido tindo ogbẹ̀ madopòdo, podọ na yè nido yí núdùdù gbigbọnọ do yìn yé. Ewọ wẹ akla ogbẹ̀ tọn lọ. Mí yín máhẹtọ po É po to Gbigbọ mẹ. Kẹdẹdi lé É lẹzùn dopo to mí mẹ, mọwẹ yè gọ̀ mí wá Ahọludu Etọn mẹ bọ mí sọ yín máhẹtọ po É po.

Jú lẹ to núdọ̀n to yéde lẹ ṣẹnṣẹn bo kanbiọ, dọmọ, “…Nawẹ dawe he sọgan yí olan etọn na mí nado dù do?” (JOHANU 6:52). To egbé, yisenọ lẹ lọsu to núdọ̀n to fie e jẹ dọ yé ni dù Tenu núdùdù OKLUNỌ tọn te to huwhẹ mẹ po ayiha opẹdido tọn po. Mí mọ lẹngbọvu Jiwheyẹwhe tọn he bẹ́ ylando mítọn lẹ sẹ̀ bo sọ kọ̀n ohùn Etọn dai na mí. Ohùn enẹ lọ wẹ basi ovẹ̀se mítọn, enẹwutu yè dóna yí I do sánvọ́ to agbà lọ ji. Ogbẹ̀ Jiwheyẹwhe tọn tin to Klisti mẹ, gbọn okú Etọn mẹ, yè dè ogbẹ̀ nẹ lọ jẹgbonu na e ni do wá yé mẹhe yè fligọ̀ gbọn ewọ dali lẹpo ji.

Ohógbè OKLUNỌ mítọn tọn to didohia yajiji Etọn po okú Etọn po. Mí dóna mọdona máhẹmẹ Jiwheyẹwhe tọn gbigbọnọ po É po. Ehe yè na mí dogbọn Jesu Klisti mẹhe yè whèdosatingo na mí, gbọn ovọji dali mí lẹzùn ovisunnu po oviyọnnu Jiwheyẹwhe tọn lẹ po. Paul wlán dolé dọ, “Na míwle wẹ awutugonu etọn, agbasalan etọn, po ohú agbasa etọn mẹ tọn po.” (EFESUNU 5:30). Mí nado dọ di aigbanù, mẹdepope ma yín agbasalan sọn agbasalan Etọn mẹ, kavi ohú sọn ohú Etọn mẹ. To jọwamọ mẹ, mí omẹ pó wẹ jọ sọn Adam mẹ. Ṣigba nado dọ di gbigbọ tọn, mí yín máhẹtọ to núdida yọ́yọ́ lọ mẹ ehe bẹ́ po Jesu Klisti po, OKLUNỌ mítọn. Kẹdẹdi omẹ flígọ̀ lẹ lọ, yè gọ̀ mí wá kọndopọ mẹ po Jiwheyẹwhe po. Mí tindo Ogbẹ̀ Etọn, he yín madopòdo to alindọn mítọn lẹ mẹ. To linlẹn agbasalan tọn mẹ, núlu wẹ ehe lẹpo, podọ enẹwutu gbẹtọ lẹ nọ tindo linlẹn yetọn whenuena yé hia Ohó Jiwheyẹwhe tọn. Yè dóna mọnukunnujẹ onú gbigbọnọ lẹ go gbọn gbigbọ dali.

OKLUNỌ Jesu Klisti yín onú susu: Ewọ wẹ ali lọ, Nugbo, Ogbẹ̀, Akla Ogbẹ̀ tọn, Hinhọn aihọn tọn, Ewọ sọ wẹ Fọ́nsọnkú – Ewọ wẹ Onú lẹpo na mí. Gbọn Ewọ dali yè gọ̀ mí wá ovisunnu po oviyọnnu Jiwheyẹwhe tọn po yínyín mẹ. Ṣigba Jesu ma na tunmẹ devo de Ohó Jiwheyẹwhe tọn gba. É dọ ẹ dolé e te; É wà kẹdẹdi lé Ohó lọ dọ do podọ onú he kàn ẹn lẹpo yín hinhẹn ṣẹ̀. Enẹwutu É do sọgan dọ, dọmọ, “Núdùdù ṣie wẹ nado wà ojlo Mẹhe do Mi hlan tọn podọ nado dotana azọ́n Etọn.” (JOHANU 4:34)

Mẹdepope he do mimá to Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn mẹ dóna wleawu to ede mẹ nado wà ojlo Jiwheyẹwhe tọn, kẹdẹdi lé yè do e hia mí do to Ohó Etọn mẹ do. Mí dóna tindo kọndopọ mẹde titi tọn po Jiwheyẹwhe po. To enẹ mẹ, mí sọgan dọ to nugbo de mẹ dọ, “Núdùdù ṣie wẹ nado wà ojlo Ewọ Mẹhe flí mi tọn.” Mí kẹalọyí Ohó Jiwheyẹwhe tọn, bo sọ kẹalọyí Klisti Mẹhe yín Akla ogbẹ̀ tọn he jẹte sọn olọn wá. Ohùn Etọn flí mí gọ̀, na yè kọ̀n ẹn dai na ovẹ̀se mítọn.

Jesu dọ, dọmọ, “Ehe wẹ akla he jẹte sọn olọn wá lọ; é ma dilé otọ́ mìtọn lẹ dù manna, bọ yé sọ kú gba: mẹhe dù akla he na tin to ogbẹ̀ kakadoi.” (JOHANU 6:58). To Ohó titegbe he lọ godo, wẹ núplọ́ntọ Etọn lẹ dọ, dọmọ, “…Ohó he sinyẹnawú talala wẹ ehe; mẹnu wẹ sọgan sè e?“ (afọ 60). Podọ ga yé omẹ he hodo OKLUNỌ lẹ lọsu tindo linlẹn yetọn titi whenuena yé to Ohó Etọn sè. To nugbo de mẹ, É dọ gbọn Ede tọn dali kẹdẹdi akla he jẹte sọn olọn mẹ wá. Ṣigba É mọ lé yé yín madogannọ do, enẹwutu wẹ É dọ to afọ 63 dọ, “Gbigbọ wẹ nagbẹ̀mẹ; agbasa mado ale de: ohó he yẹn dọ hlan mì nẹlẹ, gbigbọ wẹ yé, ogbẹ̀ wẹ yé.” Aga wẹ hinhọn po núdohiamẹ núhe OKLUNỌ dọ lẹpo tọn nọ sọn wá. Ohó he É dọ dogbọn dùdù agbasalan Etọn tọn po nùnù ohùn Etọn tọn po dali zọ́n bọ mẹsusu ma sọ hodo É ba gba. Núdindọn dogbọn ehe tọn dali gbẹ́sọ to ote kaka jẹ egbe. Yè wlán ẹn dọ, “Ehe ji wẹ susu to núplọ́ntọ etọn lẹ mẹ gọ̀ do godo, bo ma sọ zọ̀n hẹ ẹ ba”. Whenẹnu wẹ Jesu dọ hlan omẹ wiawe lẹ, dọmọ, “…Mìwlẹ jlo na yì ga? Simọni Pita gblọn nẹ́, dọ, OKLUNỌ, mẹnu de míwlẹ na yì? Hiẹ wẹ tindo ohó ogbẹ̀ madopòdo tọn. Míwlẹ ko sọ yise, bo sọ yọnẹn dọ, hiẹ wẹ Klisti lọ, Ovi Jiwheyẹwhe ogbẹ̀nọ tọn” (afọ 66-69). Omẹ depope he hòdo Jesu Klisti dóna tindo kunnudide dopolọ ga. Eyín yé mọdona núhe É to didọ kavi lala, yé yí I sè, yé dótu do É go, yé sètonuna Ẹn, bo sọ hodo É, podọ whenẹnu ojlẹ na wá bọ onú lẹpo na wá hinhọnnu.

Mì gbọ mí ni sẹsinwhena linlẹn helẹ po dogbọn ohóta he lọ tọn dali: Yè wà azọ́nfligọ̀ tọn whladopo to satin Kalvali tọn ji. Yé omẹ he mọ ẹn yí lẹpo gbọn yise dali, dó mimá to Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn mẹ nado flin azán daho po azọ́n he yè wà to Kalvali lọ po. Kẹdẹdi osọha yé omẹ he dó mimá to e mẹ lẹ tọn wẹ yè wleawu akla lọ tọn na – nugbonugbo, ma tin otọ́n, dilé mí ko dọ do jẹnukọn. Whenẹnu wẹ yè na zé akla daga to agùn lọ nukọn, bo hodẹ̀ do e ji, bo dona ẹn to Oyín OKLUNỌ tọn mẹ. Whenẹnu wẹ yè na kán ẹn, bọ omẹ lẹpo na sọ dù sọn e mẹ. Eyín núde pò, omẹ pẹvi he pò na dù i, e ma dóna pò.

Whenẹnu kọfo ovẹ́n tọn lọ, he wá sọn ovẹ́n sinsẹ́n vẹ́ ṣokẹdẹ mẹ, dóna yín zizédaga to agùn lọ nukọn, yè na hodẹ̀ do e ji bo sọ dona ẹn to Oyín OKLUNỌ tọn mẹ. Yé mẹhe dù sọn akla lọ mẹ lẹpo na sọ nù sọn e mẹ domọ ga. Ehe lẹpo yín bibasi nado flin dọ OKLUNỌ jo agbasa Etọn bo sọ kọ̀n ohùn Etọn dai.

Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn dóna yín bibasi dolé É dọ do. Eyín e ma yín mọ, sinsẹ̀n nugbo bibasi na gọ̀ biọ vodun sinsẹ̀n mẹde titi tọn mẹ, podọ enẹ he yè ylọ dọ “yise” to nugbo de mẹ, e jẹagọ. Paul wlán dọ, “Mìwlẹ ma sọgan nù kọfo OKLUNỌ tọn, po kọfo aovi lẹ tọn po gba: mìwlẹ ma sọgan yín mimátọ tafo OKLUNỌ tọn, po tafo aovi lẹ tọn po gba. Mí ka to adidohomẹna OKLUNỌ hlan awuwhàn wẹ? Bé míwlẹ tindo huhlọn hú i wẹ?” (1KỌLINTINU 10:21-22).

E sọgan lẹn dogbọn Owé LEVITIKU 17 tọn dali, whenuena Jiwheyẹwhe dọ lé avọ́sinsán lẹ na nọ yín bibasi do. To afọ etọn 3-7 mẹ, yè dọ hézéhézé dọ yè ma dóna hẹn avọ́sinsán he ma hẹn homẹhun OKLUNỌ lẹ wá Ede gba. Mí hia dọ, “…na ovi Islaẹli tọn lẹ nido nọ hẹn avọ́sánnu yetọn lẹ wá, he yè do sánvọ́ to odán gbágbá lọ ji, yèdọ na yé nido nọ hẹn yé wá jẹ OKLUNỌ lọ de, jẹ ohọ̀n ogohọ opli tọn lọ tọn kọ̀n, jẹ yẹwhenọ lọ de, bo yí yé do sánvọ́ na avọ́sánnu avọ́nunina jijọho tọn lẹ hlan OKLUNỌ lọ. Yẹwhenọ lọ nasọ mi ohùn lọ do agbà OKLUNỌ lọ tọn ji to ohọ̀n ogohọ opli tọn lọ tọn kọ̀n, bo sọ mẹ̀ ojó lọ na owán vivi de hlan OKLUNỌ lọ. Yé ma nasọ sánvọ́ avọ́sánnu yetọn lẹ hlan alunkun lẹ ba gba, mẹhe yé hihodo yì ayọgbé de. Ehe na yín aṣẹdai de hlan yé kakadoi gbọn whẹndo yetọn lẹpo mẹ.”

Jiwheyẹwhe na gbèdide Etọn bo sọ tá hinhọn do núplọ́nmẹ Etọn lẹ ji, lé e na yín po núhe na yín bibasi po. Yè hẹn ovi Islaẹli tọn lẹ mọdona dọ yé to avọ́sán dohlan Jiwheyẹwhe ṣigba yé to onú lẹpo wà kẹdẹdi linlẹn yéde titi tọn. Whenẹnu É hẹn yé mọdona hézéhézé dọ avọ́sinsán mọtọnhunkọ lẹ kẹdẹ, he yè hẹn wá ofi he É degbèna lọ, podọ do alọ he ji É biọ do wẹ É kẹalọyí. Ehe pò lẹpo aovi lẹ wẹ yè basi hlan.

Mẹdepope sọn omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ ma nọ wà núhe ewulọsu jlo gba. E dóna yín wiwà kẹdẹdi Ohó Jiwheyẹwhe tọn, eyín eyín dọ Jiwheyẹwhe wẹ yè to bibasi hlan. Eyín e ma yín mọ, eyín linlẹn mítọn titi sọawúhia, whenẹnu aovi lẹ yí tẹnmẹ. Ehe sọ yín nugbo dogbọn Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn dali. Paul kẹdẹdi apọsteli de, tindo hinhọn gbọnvò de, dọhó hézéhézé dogbọn enẹ tọn dali. É ma jlo dọ yisenọ lẹ ni nọ̀ aṣẹpipa aovi lẹ tọn glọ bo sọ to Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn dù gba.

To ojlẹ apọsteli lẹ tọn mẹ, núdindọn ma tin dogbọn Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn dali gba. OKLUNỌ Jesu ko na gbèdide Etọn, bọ yisenọ lẹ sọ wà kẹdẹdile É dọ do to mẹdezéwhe lẹpo mẹ. Enẹwutu wẹ Owé wiwé lẹ dọ, dọmọ, yé nọte to kinkán akla mẹ. Mí sọgan hia to Owé OWALỌ 20:7 tọn mẹ, “Azán tintan awlẹn tọn gbè,whenuena núplọ́ntọ lẹ plidopọ nado kán akla…”

Sọn ohógbè “kinkán akla” tọn mẹ, mí mọdona dọ yè dọhó to vivẹmẹ dó Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn go podọ kinkán akla kẹdẹdi lé e jẹ do, dolé Ewlọsu basi do bo sọ na gbèdide apọsteli Etọn lẹ nado nọ basi dopolọ ga. Sọn azán apọsteli lẹ tọn mẹ, mí hia to Owé OWALỌ 2:42 tọn mẹ, dọ, “Yé sọ nọte gligli to oplọ́n po kọndopọ apọsteli lẹ tọn po mẹ, podọ to kinkán akla po odẹ̀ po mẹ.”

Yé omẹ he tin to agùn Jiwheyẹwhe ogbẹ̀nọ tọn mẹ lẹ, na sọ lẹ́gọ̀wá dòdónu oplọ́n lọ tọn ji bo nasọ basi i. Yé na gọ̀ onú lẹ wá otẹn yetọn he jẹ mẹ bo sọ wá ẹ, to enẹ godo nado dohia ninọ̀mẹ Owé wiwé lẹ tọn. Tunmẹ mẹde titi tọn de ma tin, ṣigba tonusisè to huwhẹ mẹ na Ohó lọ. Na yé mẹhe yise lẹ, enẹ he Ohó lọ dọ kẹdẹ wẹ yé kẹalọyí. Enẹwutu, agùn nugbo dóna do mimá to Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn mẹ nado flin núhe jọ to Kalvali. Finẹ wẹ yè kọ̀n ohùn wiwé lọ ai te na jona ylando mítọn lẹ tọn. Fidepope ma tin to Owé Wiwé lẹ mẹ he dọ, dọ, mẹdepope he dù Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn, gbọn enẹ dali é mọ jona ylando tọn yí gba. Fidepope he núplọ́nmẹ enẹ te whlẹngan nọte to núyiwa agùn tọn mẹ, hú dọ yè ni yise to Jesu Klisti mẹ.

Ahọludu Jiwheyẹwhe tọn to azọ́nwà yédọ kaka jẹ dinvie. Wẹndagbe Jesu Klisti tọn, Mẹhe yé whè do satin go bọ É sọ fọ́n bo yín OKLUNỌ to onú lẹpo ji, sọ gọ̀wá ṣẹnṣẹn yẹwhehódidọ tọn to agùn Jiwheyẹwhe ogbẹ̀nọ tọn mẹ. Podọ yè dóna hodo gbèdide he yè na to finẹ lẹpo bo sọ doai e go to tonusisè mẹ.To núwiwà he mẹ, agùn na lẹ́gọ̀yì bibẹ́nu tintan to jọmiọn Jiwheyẹwhe tọn mẹ. OKLUNỌ mítọn wẹ Nukọntọ po Godotọ po, nugbo, Ewọ dopolọ wẹ, to osọ́, to egbé podọ kakadoi. Donanọ wẹ yé omẹ pó he na otẹn he jẹ OKLUNỌ podọ Ohó Etọn bo sọ yọnẹn taidi OKLUNỌ, bo sọ nọ wà núdepope he É degbèna dọ mí dóna wà.

Na otànhó he yè wlánwé etọn to Owé Wiwé lẹ mẹ tọn wutu, gbẹtọ susu yise to didiọ nugbo onúgonu awe lẹ tọn mẹ (ovẹ́n po akla lọ po) he yín ohùn po agbasa Klisti tọn po. Eyín enẹ na jọ nugbonugbo, e na yín núylankan de dọ, mẹde na dù agabasa wiwé lọ bo na sọ nù ohùn wiwé lọ, whenẹnu é bo na sọ hẹn onú nẹlẹ he yín jọwamọ etọn lẹ tọn wá ṣiṣẹ̀ mẹ? Yèdọ e ma yín núde hú nùzándogona, enẹ ma tlẹ to e mẹ lala.

Kẹdẹdi lé Jú lẹ ma mọdona Ohó Jesu tọn lẹ dó, na yé ma mọdona núwiwà gbigbọ mẹ yetọn tọn, mọwẹ e te to dinvie po yisenọ lẹ po. To azán nẹ gbè, mẹsusu yín awújinọ whenuena OKLUNỌ mítọn dọhó hlan yé nado wà jẹagọ do onú he osẹ́n dọ go, to whenuena É dọ ehe, “Mẹdepope he dù olan ṣie, bo sọ nù ohùn ṣie, é tindo ogbẹ̀ madopodo” (JOHANU 6:54). Jú lẹpo yọ́n onú he yè wlán do Owé LEVITIKU 17:10-12 tọn mẹ, dọmọ, “Podọ mẹdẹpope é yín finẹ sọn owhé Islaẹli tọn lọ mẹ, kavi ojonọ lẹ lọ mẹ he wáwáṣi to yé ṣẹnṣẹn, he dù ohùn hunkọ de tọn; yẹn na zé nukunmẹ ṣie do alindọn nẹ ji he dù ohùn, bo nasọ sán ẹn sẹ̀ sọn omẹ etọn lẹ ṣẹnṣẹn. Na alindọn olàn lọ tọn tin to ohùn lọ mẹ: yẹn ko na ẹn mì to agbà lọ ji nado basi ovẹ̀se na alindọn mìtọn lẹ: na ohùn wẹ ewọ he to ovẹ̀se basi gbọn owhẹ̀hó alindọn lọ tọn dali. Enẹwutu yẹn dọ hlan ovi Islaẹli tọn lẹ lọ dọ, Alindọn sọn mì mẹ de ma na dù ohùn gba, mọ ojonọ depope he wáwáṣi to mì ṣẹnṣẹn ma na dù ohùn gba.” Na ehe tọn wutu wẹ Jú lẹ do gbẹ́ ohó he Jesu dọ, dọmọ, mì na dù agbasa Ṣie bo sọ nù ohùn Ṣie.

Onú agbasalan tọn awe lẹ to alọ dlẹn do onú gbigbọ tọn. Jiwheyẹwhe ma sọgan gbẹ̀ na yé dọ yé ni ma nù ohùn blo, to enẹ godo bo sọ degbèna núplọ́ntọ Etọn lẹ dọ yé ni nù. Mẹdepope he dù sọn akla he mẹ bo sọ nù sọn ovẹ́n he mẹ, dekunnu dọ yè ko flí i gọ̀ gbọn avọ́sinsán agbasa tọn podọ kinkọ̀n ohùn tọn po dali. Omẹ lọ tin to oflín núyiwà daho nẹ lọ tọn mẹ. Flígọ̀ podọ jona ylando ma wá gbọn kinkọndopọ Tenu núdùdù OKLUNỌ tọn dali gba, onú lọ jọ to osó Kalvali tọn ji. Tenu núdùdù OKLUNỌ tọn lọ to didohia oflin onú he jọ lọ tọn.

To Owé JOHANU 6 tọn mẹ, mí hia dogbọn onújawu akla susu tọn dali, whenuena gbẹtọ fọtọ́n dù bo gọ́hò. To ayi etọn họ́n gbè, gbẹtọ lẹ wá OKLUNỌ de, É sọ dọ hlan yé, dọmọ, “Nugbo, nugbo, wẹ yẹn dọ hlan mì, Mì to dindin mi, e ma yín mì mọ ohia wutu gba, ṣigba na mì dù akla nẹlẹ bo gọ́hò wutu wẹ. Mì jẹtukla na núdùdù he na gble blo, ṣigba na núdùdù nẹ ehe nọ nọte kaka jẹ ogbẹ̀ madopodo, ehe Ovi gbẹtọ tọn na na mì” (JOHANU 6:26-27).

É dọhó dogbọn akla, núdùdù, po ogbẹ̀ madopodo po dali, bọ agùn daho lẹ flin lé yè ná núdùdù ovi Islaẹli tọn lẹ to Alẹ̀nù Hóhó mẹ do. Enẹwutu wẹ yé do dawhá ogbè lélé, dọmọ: “Otọ́ mítọn lẹ dù manna to zùngbo mẹ; kẹdẹdile yè wlánwé dọ, É hẹn akla sọn olọn wá na yé dù” (afọ 31). Jesu dọ dogbọn ehe tọn dali dọ, “Nugbo,nugbo, wẹ yẹn dọ hlan mì, Mọse ma wẹ ko ná akla nẹ mì sọn olọn gba; ṣigba Otọ́ ṣie wẹ yí akla nugbo nẹ ná mì sọn olọn. Na akla Jiwheyẹwhe tọn wẹ enẹ he jẹte sọn olọn, bo sọ yí ogbẹ̀ na aihọn. Enẹwutu yé dọ hlan ẹn, dọ, OKLUNỌ, nọ ná akla he mí tẹgbẹ́. Jesu dọ hlan yé, dọ, Yẹn wẹ akla ogbẹ̀ tọn: mẹdepope he wá dé hùvẹ́ ma na hù i, mẹhe sọ yi mi se, ovẹ́ ma na hú i gbède” (afọ 32-35). Enẹ wẹ ogblọndo nugbo lọ. Tunmẹ gbọnvo devo de ma tin to finẹ. Mọkẹdẹ wẹ mì nọ dù akla do na mí nido nọ̀gbẹ̀ to agbasa mẹ, mí sọ do hùdo nado yín apáde Ewọ mẹhe yín akla ogbẹ̀ tọn, eyín mí jlo nado nọ̀gbẹ̀ kakadoi.

OKLUNỌ Jesu do Ede hia mí taidi akla ogbẹ̀ tọn he sọn olọn mẹ wá, bo sọ ná aihọn ogbẹ̀ madopòdo Jiwheyẹwhe tọn. É tá hinhọn do linlẹn he ji to ohó helẹ mẹ, dọmọ, “Nugbo, nugbo, wẹ yẹn dọ hlan mì, mẹhe yí mi sè tindo ogbẹ̀ madopòdo. Yẹn wẹ akla ogbẹ̀nọ lọ. Otọ́ mìtọn lẹ dù manna to zùngbo mẹ, bo sọ kú. Ehe wẹ akla he jẹte sọn olọn wá na gbẹtọ nido dù to e mẹ, bo ma kú. Yẹn wẹ akla ogbẹ̀nọ lọ, he jẹte sọn olọn wá; eyín mẹdpope dù to akla he mẹ, é na tin to ogbẹ̀ kakadoi: mọwẹ akla he yẹn na ná lọ wẹ olan ṣie, ehe yẹn na ná na ogbẹ̀ aihọn tọn” (JOHANU 6:47-51).

Enẹ wẹ owẹndagbe lọ! É ko yí Ede do sánvọ́ to agbasalan Etọn mẹ na yè nido fli mí sọn agbasa ylando tọn he si, podọ na mí nido mọ ogbẹ̀ madopòdo yí. Yè ma wleawuna akla olọn mẹ tọn lọ to aigba ji gba, podọ núdùdù Jiwheyẹwhe tọn ma sọn alọ gbẹtọ tọn mẹ gba. OKLUNỌ diọ Ede zùn avọ́sánnu. Yè whè É do satin go na yé mẹhe yí I sè to azọ́nwàdotana ofligọ̀ tọn mẹ lẹpo, nido tindo ogbẹ̀ madopòdo, podọ na yè nido yí núdùdù gbigbọnọ do yìn yé. Ewọ wẹ akla ogbẹ̀ tọn lọ. Mí yín máhẹtọ po É po to Gbigbọ mẹ. Kẹdẹdi lé É lẹzùn dopo to mí mẹ, mọwẹ yè gọ̀ mí wá Ahọludu Etọn mẹ bọ mí sọ yín máhẹtọ po É po.

Jú lẹ to núdọ̀n to yéde lẹ ṣẹnṣẹn bo kanbiọ, dọmọ, “…Nawẹ dawe he sọgan yí olan etọn na mí nado dù do?” (JOHANU 6:52). To egbé, yisenọ lẹ lọsu to núdọ̀n to fie e jẹ dọ yé ni dù Tenu núdùdù OKLUNỌ tọn te to huwhẹ mẹ po ayiha opẹdido tọn po. Mí mọ lẹngbọvu Jiwheyẹwhe tọn he bẹ́ ylando mítọn lẹ sẹ̀ bo sọ kọ̀n ohùn Etọn dai na mí. Ohùn enẹ lọ wẹ basi ovẹ̀se mítọn, enẹwutu yè dóna yí I do sánvọ́ to agbà lọ ji. Ogbẹ̀ Jiwheyẹwhe tọn tin to Klisti mẹ, gbọn okú Etọn mẹ, yè dè ogbẹ̀ nẹ lọ jẹgbonu na e ni do wá yé mẹhe yè fligọ̀ gbọn ewọ dali lẹpo ji.

Ohógbè OKLUNỌ mítọn tọn to didohia yajiji Etọn po okú Etọn po. Mí dóna mọdona máhẹmẹ Jiwheyẹwhe tọn gbigbọnọ po É po. Ehe yè na mí dogbọn Jesu Klisti mẹhe yè whèdosatingo na mí, gbọn ovọji dali mí lẹzùn ovisunnu po oviyọnnu Jiwheyẹwhe tọn lẹ po. Paul wlán dolé dọ, “Na míwle wẹ awutugonu etọn, agbasalan etọn, po ohú agbasa etọn mẹ tọn po.” (EFESUNU 5:30). Mí nado dọ di aigbanù, mẹdepope ma yín agbasalan sọn agbasalan Etọn mẹ, kavi ohú sọn ohú Etọn mẹ. To jọwamọ mẹ, mí omẹ pó wẹ jọ sọn Adam mẹ. Ṣigba nado dọ di gbigbọ tọn, mí yín máhẹtọ to núdida yọ́yọ́ lọ mẹ ehe bẹ́ po Jesu Klisti po, OKLUNỌ mítọn. Kẹdẹdi omẹ flígọ̀ lẹ lọ, yè gọ̀ mí wá kọndopọ mẹ po Jiwheyẹwhe po. Mí tindo Ogbẹ̀ Etọn, he yín madopòdo to alindọn mítọn lẹ mẹ. To linlẹn agbasalan tọn mẹ, núlu wẹ ehe lẹpo, podọ enẹwutu gbẹtọ lẹ nọ tindo linlẹn yetọn whenuena yé hia Ohó Jiwheyẹwhe tọn. Yè dóna mọnukunnujẹ onú gbigbọnọ lẹ go gbọn gbigbọ dali.

OKLUNỌ Jesu Klisti yín onú susu: Ewọ wẹ ali lọ, Nugbo, Ogbẹ̀, Akla Ogbẹ̀ tọn, Hinhọn aihọn tọn, Ewọ sọ wẹ Fọ́nsọnkú – Ewọ wẹ Onú lẹpo na mí. Gbọn Ewọ dali yè gọ̀ mí wá ovisunnu po oviyọnnu Jiwheyẹwhe tọn po yínyín mẹ. Ṣigba Jesu ma na tunmẹ devo de Ohó Jiwheyẹwhe tọn gba. É dọ ẹ dolé e te; É wà kẹdẹdi lé Ohó lọ dọ do podọ onú he kàn ẹn lẹpo yín hinhẹn ṣẹ̀. Enẹwutu É do sọgan dọ, dọmọ, “Núdùdù ṣie wẹ nado wà ojlo Mẹhe do Mi hlan tọn podọ nado dotana azọ́n Etọn.” (JOHANU 4:34)

Mẹdepope he do mimá to Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn mẹ dóna wleawu to ede mẹ nado wà ojlo Jiwheyẹwhe tọn, kẹdẹdi lé yè do e hia mí do to Ohó Etọn mẹ do. Mí dóna tindo kọndopọ mẹde titi tọn po Jiwheyẹwhe po. To enẹ mẹ, mí sọgan dọ to nugbo de mẹ dọ, “Núdùdù ṣie wẹ nado wà ojlo Ewọ Mẹhe flí mi tọn.” Mí kẹalọyí Ohó Jiwheyẹwhe tọn, bo sọ kẹalọyí Klisti Mẹhe yín Akla ogbẹ̀ tọn he jẹte sọn olọn wá. Ohùn Etọn flí mí gọ̀, na yè kọ̀n ẹn dai na ovẹ̀se mítọn.

Jesu dọ, dọmọ, “Ehe wẹ akla he jẹte sọn olọn wá lọ; é ma dilé otọ́ mìtọn lẹ dù manna, bọ yé sọ kú gba: mẹhe dù akla he na tin to ogbẹ̀ kakadoi.” (JOHANU 6:58). To Ohó titegbe he lọ godo, wẹ núplọ́ntọ Etọn lẹ dọ, dọmọ, “…Ohó he sinyẹnawú talala wẹ ehe; mẹnu wẹ sọgan sè e?“ (afọ 60). Podọ ga yé omẹ he hodo OKLUNỌ lẹ lọsu tindo linlẹn yetọn titi whenuena yé to Ohó Etọn sè. To nugbo de mẹ, É dọ gbọn Ede tọn dali kẹdẹdi akla he jẹte sọn olọn mẹ wá. Ṣigba É mọ lé yé yín madogannọ do, enẹwutu wẹ É dọ to afọ 63 dọ, “Gbigbọ wẹ nagbẹ̀mẹ; agbasa mado ale de: ohó he yẹn dọ hlan mì nẹlẹ, gbigbọ wẹ yé, ogbẹ̀ wẹ yé.” Aga wẹ hinhọn po núdohiamẹ núhe OKLUNỌ dọ lẹpo tọn nọ sọn wá. Ohó he É dọ dogbọn dùdù agbasalan Etọn tọn po nùnù ohùn Etọn tọn po dali zọ́n bọ mẹsusu ma sọ hodo É ba gba. Núdindọn dogbọn ehe tọn dali gbẹ́sọ to ote kaka jẹ egbe. Yè wlán ẹn dọ, “Ehe ji wẹ susu to núplọ́ntọ etọn lẹ mẹ gọ̀ do godo, bo ma sọ zọ̀n hẹ ẹ ba”. Whenẹnu wẹ Jesu dọ hlan omẹ wiawe lẹ, dọmọ, “…Mìwlẹ jlo na yì ga? Simọni Pita gblọn nẹ́, dọ, OKLUNỌ, mẹnu de míwlẹ na yì? Hiẹ wẹ tindo ohó ogbẹ̀ madopòdo tọn. Míwlẹ ko sọ yise, bo sọ yọnẹn dọ, hiẹ wẹ Klisti lọ, Ovi Jiwheyẹwhe ogbẹ̀nọ tọn” (afọ 66-69). Omẹ depope he hòdo Jesu Klisti dóna tindo kunnudide dopolọ ga. Eyín yé mọdona núhe É to didọ kavi lala, yé yí I sè, yé dótu do É go, yé sètonuna Ẹn, bo sọ hodo É, podọ whenẹnu ojlẹ na wá bọ onú lẹpo na wá hinhọnnu.

Mì gbọ mí ni sẹsinwhena linlẹn helẹ po dogbọn ohóta he lọ tọn dali: Yè wà azọ́nfligọ̀ tọn whladopo to satin Kalvali tọn ji. Yé omẹ he mọ ẹn yí lẹpo gbọn yise dali, dó mimá to Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn mẹ nado flin azán daho po azọ́n he yè wà to Kalvali lọ po. Kẹdẹdi osọha yé omẹ he dó mimá to e mẹ lẹ tọn wẹ yè wleawu akla lọ tọn na – nugbonugbo, ma tin otọ́n, dilé mí ko dọ do jẹnukọn. Whenẹnu wẹ yè na zé akla daga to agùn lọ nukọn, bo hodẹ̀ do e ji, bo dona ẹn to Oyín OKLUNỌ tọn mẹ. Whenẹnu wẹ yè na kán ẹn, bọ omẹ lẹpo na sọ dù sọn e mẹ. Eyín núde pò, omẹ pẹvi he pò na dù i, e ma dóna pò.

Whenẹnu kọfo ovẹ́n tọn lọ, he wá sọn ovẹ́n sinsẹ́n vẹ́ ṣokẹdẹ mẹ, dóna yín zizédaga to agùn lọ nukọn, yè na hodẹ̀ do e ji bo sọ dona ẹn to Oyín OKLUNỌ tọn mẹ. Yé mẹhe dù sọn akla lọ mẹ lẹpo na sọ nù sọn e mẹ domọ ga. Ehe lẹpo yín bibasi nado flin dọ OKLUNỌ jo agbasa Etọn bo sọ kọ̀n ohùn Etọn dai.

Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn dóna yín bibasi dolé É dọ do. Eyín e ma yín mọ, sinsẹ̀n nugbo bibasi na gọ̀ biọ vodun sinsẹ̀n mẹde titi tọn mẹ, podọ enẹ he yè ylọ dọ “yise” to nugbo de mẹ, e jẹagọ. Paul wlán dọ, “Mìwlẹ ma sọgan nù kọfo OKLUNỌ tọn, po kọfo aovi lẹ tọn po gba: mìwlẹ ma sọgan yín mimátọ tafo OKLUNỌ tọn, po tafo aovi lẹ tọn po gba. Mí ka to adidohomẹna OKLUNỌ hlan awuwhàn wẹ? Bé míwlẹ tindo huhlọn hú i wẹ?” (1KỌLINTINU 10:21-22).

E sọgan lẹn dogbọn Owé LEVITIKU 17 tọn dali, whenuena Jiwheyẹwhe dọ lé avọ́sinsán lẹ na nọ yín bibasi do. To afọ etọn 3-7 mẹ, yè dọ hézéhézé dọ yè ma dóna hẹn avọ́sinsán he ma hẹn homẹhun OKLUNỌ lẹ wá Ede gba. Mí hia dọ, “…na ovi Islaẹli tọn lẹ nido nọ hẹn avọ́sánnu yetọn lẹ wá, he yè do sánvọ́ to odán gbágbá lọ ji, yèdọ na yé nido nọ hẹn yé wá jẹ OKLUNỌ lọ de, jẹ ohọ̀n ogohọ opli tọn lọ tọn kọ̀n, jẹ yẹwhenọ lọ de, bo yí yé do sánvọ́ na avọ́sánnu avọ́nunina jijọho tọn lẹ hlan OKLUNỌ lọ. Yẹwhenọ lọ nasọ mi ohùn lọ do agbà OKLUNỌ lọ tọn ji to ohọ̀n ogohọ opli tọn lọ tọn kọ̀n, bo sọ mẹ̀ ojó lọ na owán vivi de hlan OKLUNỌ lọ. Yé ma nasọ sánvọ́ avọ́sánnu yetọn lẹ hlan alunkun lẹ ba gba, mẹhe yé hihodo yì ayọgbé de. Ehe na yín aṣẹdai de hlan yé kakadoi gbọn whẹndo yetọn lẹpo mẹ.”

Jiwheyẹwhe na gbèdide Etọn bo sọ tá hinhọn do núplọ́nmẹ Etọn lẹ ji, lé e na yín po núhe na yín bibasi po. Yè hẹn ovi Islaẹli tọn lẹ mọdona dọ yé to avọ́sán dohlan Jiwheyẹwhe ṣigba yé to onú lẹpo wà kẹdẹdi linlẹn yéde titi tọn. Whenẹnu É hẹn yé mọdona hézéhézé dọ avọ́sinsán mọtọnhunkọ lẹ kẹdẹ, he yè hẹn wá ofi he É degbèna lọ, podọ do alọ he ji É biọ do wẹ É kẹalọyí. Ehe pò lẹpo aovi lẹ wẹ yè basi hlan.

Mẹdepope sọn omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ ma nọ wà núhe ewulọsu jlo gba. E dóna yín wiwà kẹdẹdi Ohó Jiwheyẹwhe tọn, eyín eyín dọ Jiwheyẹwhe wẹ yè to bibasi hlan. Eyín e ma yín mọ, eyín linlẹn mítọn titi sọawúhia, whenẹnu aovi lẹ yí tẹnmẹ. Ehe sọ yín nugbo dogbọn Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn dali. Paul kẹdẹdi apọsteli de, tindo hinhọn gbọnvò de, dọhó hézéhézé dogbọn enẹ tọn dali. É ma jlo dọ yisenọ lẹ ni nọ̀ aṣẹpipa aovi lẹ tọn glọ bo sọ to Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn dù gba.

To ojlẹ apọsteli lẹ tọn mẹ, núdindọn ma tin dogbọn Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn dali gba. OKLUNỌ Jesu ko na gbèdide Etọn, bọ yisenọ lẹ sọ wà kẹdẹdile É dọ do to mẹdezéwhe lẹpo mẹ. Enẹwutu wẹ Owé wiwé lẹ dọ, dọmọ, yé nọte to kinkán akla mẹ. Mí sọgan hia to Owé OWALỌ 20:7 tọn mẹ, “Azán tintan awlẹn tọn gbè,whenuena núplọ́ntọ lẹ plidopọ nado kán akla…”

Sọn ohógbè “kinkán akla” tọn mẹ, mí mọdona dọ yè dọhó to vivẹmẹ dó Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn go podọ kinkán akla kẹdẹdi lé e jẹ do, dolé Ewlọsu basi do bo sọ na gbèdide apọsteli Etọn lẹ nado nọ basi dopolọ ga. Sọn azán apọsteli lẹ tọn mẹ, mí hia to Owé OWALỌ 2:42 tọn mẹ, dọ, “Yé sọ nọte gligli to oplọ́n po kọndopọ apọsteli lẹ tọn po mẹ, podọ to kinkán akla po odẹ̀ po mẹ.”

Yé omẹ he tin to agùn Jiwheyẹwhe ogbẹ̀nọ tọn mẹ lẹ, na sọ lẹ́gọ̀wá dòdónu oplọ́n lọ tọn ji bo nasọ basi i. Yé na gọ̀ onú lẹ wá otẹn yetọn he jẹ mẹ bo sọ wá ẹ, to enẹ godo nado dohia ninọ̀mẹ Owé wiwé lẹ tọn. Tunmẹ mẹde titi tọn de ma tin, ṣigba tonusisè to huwhẹ mẹ na Ohó lọ. Na yé mẹhe yise lẹ, enẹ he Ohó lọ dọ kẹdẹ wẹ yé kẹalọyí. Enẹwutu, agùn nugbo dóna do mimá to Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn mẹ nado flin núhe jọ to Kalvali. Finẹ wẹ yè kọ̀n ohùn wiwé lọ ai te na jona ylando mítọn lẹ tọn. Fidepope ma tin to Owé Wiwé lẹ mẹ he dọ, dọ, mẹdepope he dù Tenu Núdùdù OKLUNỌ tọn, gbọn enẹ dali é mọ jona ylando tọn yí gba. Fidepope he núplọ́nmẹ enẹ te whlẹngan nọte to núyiwa agùn tọn mẹ, hú dọ yè ni yise to Jesu Klisti mẹ.

Ahọludu Jiwheyẹwhe tọn to azọ́nwà yédọ kaka jẹ dinvie. Wẹndagbe Jesu Klisti tọn, Mẹhe yé whè do satin go bọ É sọ fọ́n bo yín OKLUNỌ to onú lẹpo ji, sọ gọ̀wá ṣẹnṣẹn yẹwhehódidọ tọn to agùn Jiwheyẹwhe ogbẹ̀nọ tọn mẹ. Podọ yè dóna hodo gbèdide he yè na to finẹ lẹpo bo sọ doai e go to tonusisè mẹ.To núwiwà he mẹ, agùn na lẹ́gọ̀yì bibẹ́nu tintan to jọmiọn Jiwheyẹwhe tọn mẹ. OKLUNỌ mítọn wẹ Nukọntọ po Godotọ po, nugbo, Ewọ dopolọ wẹ, to osọ́, to egbé podọ kakadoi. Donanọ wẹ yé omẹ pó he na otẹn he jẹ OKLUNỌ podọ Ohó Etọn bo sọ yọnẹn taidi OKLUNỌ, bo sọ nọ wà núdepope he É degbèna dọ mí dóna wà.