YISE ZÉDA OTÀNHÓHÓ TỌN - BÉ NUGBO KAVI LALO WẸ?
Oklunọ Jiwheyẹwhe sọawúhia hlan Mọse to ozòlọ miyọn tọn de mẹ sọn ṣẹnṣẹn nukàn lọ tọn. To Osó Sinai tọn ji, É jẹte to ninọ̀mẹ miyọn tọn de mẹ, po abidide hẹvioso tọn po, po hinhọ́n po, po núdidọ opẹngbè tọn po. Gbẹtọ ewlẹ sọ sè ogbè huhlọnnọ Etọn (EKSỌDUSI 19 po ota 20 po). “Whenẹnu wẹ Mọse hẹji yì aga po Aalọn po, po Nadabi, po Abihu po, po mẹhó kande-gban ovi Islaẹli tọn lẹ tọn po: yé sọ mọ Jiwheyẹwhe Islaẹli tọn lọ; e sọ taidi zannu Safili tọn titẹ́ tin finẹ to afọ etọn glọ, podọ e sọ taidi olọn lọsu lọsu na hinhọ́ngblégede etọn. E ma zé alọ etọn do yẹyinọ ovi Islaẹli tọn lẹ tọn ji gba: yé bo sọ to Jiwheyẹwhe pọ́n, bo dù bo sọ nù” (EKSỌDUSI 24:9-11). Gbẹtọ nẹlẹ pó tindo dọpọ́n lé Jiwheyẹwhe Ogbẹ̀nọ do Ede hia dó to aigba ji. Pẹvi de wẹ yé mẹhe tindo jlọjẹ nado sọawúhia to nukọn Etọn. Yé mọ Ẹn to ninọ̀mẹ agbasalan tọn mẹ bo sọ sọgan do onú dopolọ hia dolé É te hézéhézé.
Mọse sọ hẹji yì osó ji nado pé Oklunọ Jiwheyẹwhe. “Mọse sọ hẹji yì biọ osó lọ mẹ, aslọ lọ sọ ṣinyọn osó lọ. Gigo OKLUNỌ lọ tọn sọ nọ̀ osó Sinai ji, aslọ lọ sọ ṣinyọn e ji họ̀ azán ṣidopo: to azán ṣinawetọ lọ gbè, é ylọ hlan Mọse sọn gblagbla aslọ lọ tọn mẹ. Awúsọhia gigo OKLUNỌ lọ tọn tọn tin di miyọn mẹvàsúdo de to aga osó lọ tọn ji to nukun ovi Islaẹli tọn lẹ tọn mẹ” (EKSỌDUSI 24:15-17). Whedepopenu he mí hia dogbọn ‹‹Gigo Oklunọ tọn ›› dali, enẹ wẹ Shekinah bo sọ nọte na onú he nukun mọ to ogbè Heblu tọn mẹ, hinhọ́n ablanọ de bo nọ sọawúhia di ninọ̀mẹ aslọ tọn de mẹ to whedelẹnu. Shekina to ewlọsu mẹ wẹ aliho huhlọnnọ Oklunọ tọn nado do Ede hia gbaungba. Lé wẹ É do Ede hia hlan Islaẹli dó na owhè kande bo sọ jẹte wá gohọ̀tuntun opli lọ tọn ji, bo dọhó hlan Mọse to finẹ. To whedelẹnu É nọ sọawúhia di dotin aslọ tọn de, to ozán mẹ di dotin miyọn tọn de po hinhọ́n huhlọn de tọn po.
Podọ omẹ Jiwheyẹwhe tọn devo lẹ sọ mọ Gigo Shekinah Oklunọ tọn lọ. “E sọ wá jọ, whenuena yè hẹn yẹwhenọ lẹ lọ jẹgbonu sọn otẹn wiwé lọ mẹ wá, wẹ aslọ gọ́ ohọ̀ OKLUNỌ tọn lọ mẹ, sọmọ bọ yẹwhenọ lẹ lọ ma sọgan ṣite nado wàdevizọ́n na aslọ lọ tọn wutu: na gigo OKLUNỌ tọn gọ́ ohọ̀ OKLUNỌ tọn lọ mẹ” (1 AHỌLU 8:10).
Yẹwhegán Isaia mọ Oklunọ to ofin Etọn ji bo wlán núhe é dó dọpọ́n etọn, dọmọ: “Odé dawhá hlan awetọ, dọmọ, Wiwé, wiwé, wiwé wẹ OKLUNỌ awhànpa lẹ tọn: aihọn lẹpo gọ́ na gigo etọn” (ISAIA 6:3).
Podọ yè sọ hẹn yẹwhegán Ezekiẹli nado mọ Gigo Oklunọ lọ tọn, ewọ sọ wlán dọmọ, “... Podọ hlan odò yẹn mọ di e yín awúsọhia miyọn tọn, osisẹ́ sọ tin finẹ lẹ́do e pé. Di awúsọhia ayídowhẹdo tọn he tin to aslọ mẹ to azán ojikun tọn mẹ, mọwẹ awúsọhia osisẹ́ lọ tọn te lẹ́do pé. Ehe wẹ awúsọhia apájlẹ sọn gigo OKLUNỌ tọn lọ tọn mẹ…” (EZEKIẸLI 1:27-28).
Tadena lọ sọn Alẹ̀nù Hóhó mẹ biọ Alẹ̀nù Yọ́yọ́ mẹ sọgbe sọmọ bọ Jiwheyẹwhe kẹdẹ wẹ pégo nado basi. Ojlẹ he mẹ Oklunọ Gigonọ lọ sọawúhia to agbasalan mẹ, wẹ yín asiko he mẹ Gigo Shẹkinah tọn nọ jẹte wá te. “Angẹli Oklunọ tọn sọ jẹte to yéde, gigo Oklunọ tọn sọ họ́n lẹ́do yé; obu sọ di yé talala” (LUKU 2:9). To Osó Nukunmẹdidiọ tọn ji, Gigo dopolọ sọ jẹte wá. “Lé é gbẹ́ to hódọ, do ayi e go, aslọ sisẹ́mlanmlan de siọnyọn yé: bo pọ́n, ogbè de sọn aslọ mẹ to didọmọ, ehe wẹ Ovi yinwanna ṣie, mẹhe mẹ yẹn yín hòmẹhunnọ te talala; mì nọ sè etọn... Podọ lé yé jẹte sọn osó ji ja, Jesu kọ́ na yé, dọ, mì dọ númimọ lọ hlan mẹde blo, kaka Ovi gbẹtọ tọn nado fọ́nsọn oṣiọ mẹ” (MATIU 17:5 po afọ 9 po).
To odẹ̀hiho Oklunọ mítọn tọn mẹ, É dọ to Owé JOHANU 17:5 tọn mẹ, dọ: “Dinvie, Otọ́ È, yí de we titi do pagigona mi po gigo lọ po he yẹn tindo to dewe whẹpo aihọn do jọ”. Whẹpo aihọn do tin Jiwheyẹwhe ko tin taidi Logos – Yahweh po gigo daho he po Ewọ kẹdẹdi Yahweh yín gigopana. Dọpọ́n dopo nẹ lọ to tenọpọ́n mẹfligọ̀ lẹ. “Podọ gigo he hiẹ na mi, yẹn ko na hlan yé: na yé nido yín dopo, yèdọ dilé míwlẹ yín dopo do” (JOHANU 17:22). Pipégan mẹdidè lẹ tọn yín alọdlẹn do kẹdẹdi hodotọ Jesu Klisti tọn, “Otọ́, ehelẹ he hiẹ na mi lẹ yẹn jlo dọ ofi he yẹn te yéwlẹ ga ni tin to dê; na yé nido to gigo ṣie he hiẹ na mi pọ́: na hiẹ yinwanna mi jẹnukọnna jijọ aihọn tọn” (JOHANU 17:24). Mọdoplọ wẹ hlan yé mẹhe yè dè jẹnukọn na dòdó aihọn tọn (EFESUNU 1:4-5).
Oklunọ Jiwheyẹwhe sọawúhia hlan Mọse to ozòlọ miyọn tọn de mẹ sọn ṣẹnṣẹn nukàn lọ tọn. To Osó Sinai tọn ji, É jẹte to ninọ̀mẹ miyọn tọn de mẹ, po abidide hẹvioso tọn po, po hinhọ́n po, po núdidọ opẹngbè tọn po. Gbẹtọ ewlẹ sọ sè ogbè huhlọnnọ Etọn (EKSỌDUSI 19 po ota 20 po). “Whenẹnu wẹ Mọse hẹji yì aga po Aalọn po, po Nadabi, po Abihu po, po mẹhó kande-gban ovi Islaẹli tọn lẹ tọn po: yé sọ mọ Jiwheyẹwhe Islaẹli tọn lọ; e sọ taidi zannu Safili tọn titẹ́ tin finẹ to afọ etọn glọ, podọ e sọ taidi olọn lọsu lọsu na hinhọ́ngblégede etọn. E ma zé alọ etọn do yẹyinọ ovi Islaẹli tọn lẹ tọn ji gba: yé bo sọ to Jiwheyẹwhe pọ́n, bo dù bo sọ nù” (EKSỌDUSI 24:9-11). Gbẹtọ nẹlẹ pó tindo dọpọ́n lé Jiwheyẹwhe Ogbẹ̀nọ do Ede hia dó to aigba ji. Pẹvi de wẹ yé mẹhe tindo jlọjẹ nado sọawúhia to nukọn Etọn. Yé mọ Ẹn to ninọ̀mẹ agbasalan tọn mẹ bo sọ sọgan do onú dopolọ hia dolé É te hézéhézé.
Mọse sọ hẹji yì osó ji nado pé Oklunọ Jiwheyẹwhe. “Mọse sọ hẹji yì biọ osó lọ mẹ, aslọ lọ sọ ṣinyọn osó lọ. Gigo OKLUNỌ lọ tọn sọ nọ̀ osó Sinai ji, aslọ lọ sọ ṣinyọn e ji họ̀ azán ṣidopo: to azán ṣinawetọ lọ gbè, é ylọ hlan Mọse sọn gblagbla aslọ lọ tọn mẹ. Awúsọhia gigo OKLUNỌ lọ tọn tọn tin di miyọn mẹvàsúdo de to aga osó lọ tọn ji to nukun ovi Islaẹli tọn lẹ tọn mẹ” (EKSỌDUSI 24:15-17). Whedepopenu he mí hia dogbọn ‹‹Gigo Oklunọ tọn ›› dali, enẹ wẹ Shekinah bo sọ nọte na onú he nukun mọ to ogbè Heblu tọn mẹ, hinhọ́n ablanọ de bo nọ sọawúhia di ninọ̀mẹ aslọ tọn de mẹ to whedelẹnu. Shekina to ewlọsu mẹ wẹ aliho huhlọnnọ Oklunọ tọn nado do Ede hia gbaungba. Lé wẹ É do Ede hia hlan Islaẹli dó na owhè kande bo sọ jẹte wá gohọ̀tuntun opli lọ tọn ji, bo dọhó hlan Mọse to finẹ. To whedelẹnu É nọ sọawúhia di dotin aslọ tọn de, to ozán mẹ di dotin miyọn tọn de po hinhọ́n huhlọn de tọn po.
Podọ omẹ Jiwheyẹwhe tọn devo lẹ sọ mọ Gigo Shekinah Oklunọ tọn lọ. “E sọ wá jọ, whenuena yè hẹn yẹwhenọ lẹ lọ jẹgbonu sọn otẹn wiwé lọ mẹ wá, wẹ aslọ gọ́ ohọ̀ OKLUNỌ tọn lọ mẹ, sọmọ bọ yẹwhenọ lẹ lọ ma sọgan ṣite nado wàdevizọ́n na aslọ lọ tọn wutu: na gigo OKLUNỌ tọn gọ́ ohọ̀ OKLUNỌ tọn lọ mẹ” (1 AHỌLU 8:10).
Yẹwhegán Isaia mọ Oklunọ to ofin Etọn ji bo wlán núhe é dó dọpọ́n etọn, dọmọ: “Odé dawhá hlan awetọ, dọmọ, Wiwé, wiwé, wiwé wẹ OKLUNỌ awhànpa lẹ tọn: aihọn lẹpo gọ́ na gigo etọn” (ISAIA 6:3).
Podọ yè sọ hẹn yẹwhegán Ezekiẹli nado mọ Gigo Oklunọ lọ tọn, ewọ sọ wlán dọmọ, “... Podọ hlan odò yẹn mọ di e yín awúsọhia miyọn tọn, osisẹ́ sọ tin finẹ lẹ́do e pé. Di awúsọhia ayídowhẹdo tọn he tin to aslọ mẹ to azán ojikun tọn mẹ, mọwẹ awúsọhia osisẹ́ lọ tọn te lẹ́do pé. Ehe wẹ awúsọhia apájlẹ sọn gigo OKLUNỌ tọn lọ tọn mẹ…” (EZEKIẸLI 1:27-28).
Tadena lọ sọn Alẹ̀nù Hóhó mẹ biọ Alẹ̀nù Yọ́yọ́ mẹ sọgbe sọmọ bọ Jiwheyẹwhe kẹdẹ wẹ pégo nado basi. Ojlẹ he mẹ Oklunọ Gigonọ lọ sọawúhia to agbasalan mẹ, wẹ yín asiko he mẹ Gigo Shẹkinah tọn nọ jẹte wá te. “Angẹli Oklunọ tọn sọ jẹte to yéde, gigo Oklunọ tọn sọ họ́n lẹ́do yé; obu sọ di yé talala” (LUKU 2:9). To Osó Nukunmẹdidiọ tọn ji, Gigo dopolọ sọ jẹte wá. “Lé é gbẹ́ to hódọ, do ayi e go, aslọ sisẹ́mlanmlan de siọnyọn yé: bo pọ́n, ogbè de sọn aslọ mẹ to didọmọ, ehe wẹ Ovi yinwanna ṣie, mẹhe mẹ yẹn yín hòmẹhunnọ te talala; mì nọ sè etọn... Podọ lé yé jẹte sọn osó ji ja, Jesu kọ́ na yé, dọ, mì dọ númimọ lọ hlan mẹde blo, kaka Ovi gbẹtọ tọn nado fọ́nsọn oṣiọ mẹ” (MATIU 17:5 po afọ 9 po).
To odẹ̀hiho Oklunọ mítọn tọn mẹ, É dọ to Owé JOHANU 17:5 tọn mẹ, dọ: “Dinvie, Otọ́ È, yí de we titi do pagigona mi po gigo lọ po he yẹn tindo to dewe whẹpo aihọn do jọ”. Whẹpo aihọn do tin Jiwheyẹwhe ko tin taidi Logos – Yahweh po gigo daho he po Ewọ kẹdẹdi Yahweh yín gigopana. Dọpọ́n dopo nẹ lọ to tenọpọ́n mẹfligọ̀ lẹ. “Podọ gigo he hiẹ na mi, yẹn ko na hlan yé: na yé nido yín dopo, yèdọ dilé míwlẹ yín dopo do” (JOHANU 17:22). Pipégan mẹdidè lẹ tọn yín alọdlẹn do kẹdẹdi hodotọ Jesu Klisti tọn, “Otọ́, ehelẹ he hiẹ na mi lẹ yẹn jlo dọ ofi he yẹn te yéwlẹ ga ni tin to dê; na yé nido to gigo ṣie he hiẹ na mi pọ́: na hiẹ yinwanna mi jẹnukọnna jijọ aihọn tọn” (JOHANU 17:24). Mọdoplọ wẹ hlan yé mẹhe yè dè jẹnukọn na dòdó aihọn tọn (EFESUNU 1:4-5).