To madopòdo mẹ, Jiwheyẹwhe kẹdẹ wẹ tin. Gbigbọ wẹ Jiwheyẹwhe, Jiwheyẹwhe wẹ Hinhọ́n, podọ Jiwheyẹwhe wẹ Ogbẹ̀. To madopòdo hinhọ́n gọ́fla Gbigbọ tọn he mẹ, to whenẹnu É ma ko do Ede hia gba. To ninọ̀mẹ enẹ lọ mẹ, mẹde ma sọgan mọ Ẹn. Dinvie mí na dọhó do fie Jiwheyẹwhe ṣẹ̀ azọ́nwà bo sọ to Ede dohia te ji, enẹ wẹ nado dọ bibẹ́nu ojlẹ lọ tọn. To bibẹ́nu nẹ, Jiwheyẹwhe dá olọn lẹ po aihọn po. Nado pọ́n hlan Alẹ̀nù Yọ́yọ́ mẹ, mí hia dọ, “Whẹ́whẹ́whenu wẹ Ohó lọ ko tin, Ohó lọ ko tin po Jiwheyẹwhe po, Ohó lọ wẹ Jiwheyẹwhe” (JOHANU 1:1). Po gbèdidè he po, Omẹ dopolọ he ṣẹ̀ Ede dohia gbọn tintọ́n jẹgbonu sọn madopòdo gọ́fla hinhọ́n tọn po gigo tọn po mẹ yín alọdlẹn do. Omẹ dopolọ he ṣẹ̀ núdá ji, Jiwheyẹwhe to Awúsọhia Ede titi tọn mẹ di Logos tọ́n jẹgbonu wá, yèdọ Yahweh Mẹhe wàzọ́n bo sọ dá núdidá lẹ, to enẹgodo É lẹzùn agbasalan bo sọ sọawúhia to ninọ̀mẹ Ovi tọn mẹ. Yahweh yín didohia to gbonu to gọ́fla hinhọ́n tọn mẹ, ehe mẹ Elohim nọnọ̀. Enẹwutu, yè wlán ẹn dọ, “Ewọ lọ wẹ ko tin to whẹ́whẹ́whenu po Jiwheyẹwhe po” (JOHANU 1:2), ehe lọ ma yín to madopòdo mẹ gba, na madopòdo ma tindo bibẹ̀nu azán tọn wutu. Na enẹ wẹ omẹ lẹpo dóna mọdona Yahweh kẹdẹdi Núdátọ, to ofi Owé JOHANU 1:3 tọn to alọdlẹn do Logos he yín Ohó lọ, dọ: “Gbọn alọ etọn mẹ wẹ yè dá onú popo; to godo etọn núde matin bọ yè sọ dá to onú he yè dá lẹpo mẹ”. To kọ̀ndopọ́ he mẹ, mí sọ dóna hia Owé KOLOSINU 1:16 tọn: “Na ede wẹ yè gbọn dá onú lẹpo, ehe tin to olọn lẹ mẹ, po ehe tin to aihọn mẹ po, ehe yè mọ po ehe yè ma mọ po, eyín yé tlẹ yín ofin, kavi ahọlu-yigba, kavi ogán lẹ, kavi huhlọn lẹ; gbọn ede wẹ yè dá onú lẹpo, podọ na ewọ.”

Dogbọn kàndai núdidá he yè dọhó etọn hlan mí lẹ tọn dali, aihọn tin jẹvọ (tohu) bo sọ gbọgbe (bohu). To whenẹnu ninọ̀mẹ de kavi ogbẹ̀ de matin. Zinvlu sọ ṣinyọn dogbo nukunmẹ. To asiko nẹ mẹ wẹ Jiwheyẹwhe ṣẹ̀ azọ́n núdidá tọn wà ji, podọ Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn sọ pàváva osìn nukunta ji. Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn biọ Ohó lọ he yín Logos lọ mẹ bo ṣẹ̀ azọ́nwà to whẹ́whẹ́whenu, podọ azọ́n kọ̀ndopọ́ tọn. Núdidá lẹ sọawúhia gbọn Ohó didọ dali, ṣigba ogbẹ̀ lọ kẹdẹ wẹ tọ́n jẹgbonu gbọn azọ́nwiwà Gbigbọ tọn dali. Jiwheyẹwhe dọhó bọ e sọ yín mọ. É dọ, dọmọ: “gbọ hinhọ́n ni tin: bọ hinhọ́n sọ tin”. Núdepope he Jiwheyẹwhe dọ nọ jọ. Huhlọn núdidá tọn tin to Ohó Etọn mẹ.

Kẹdẹdilé mí ko dọ dó jẹnukọn, to bibẹ́nu Jiwheyẹwhe tọ́n jẹgbonu sọn gigọ́fla madopòdo tọn mẹ, bo sọ do Ede hia gbaungba to ninọ̀mẹ awúsọhiamẹ tọn de mẹ. “Mọwẹ Jiwheyẹwhe dá gbẹtọ to boṣiọ etọn titi mẹ, to boṣiọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ wẹ é dá ẹ do…” (GENẸSISI 1:27). Boṣiọ Jiwheyẹwhe tọn wẹ yín awúsọhia gbẹtọ tọn. “… podọ apájlẹ ofin lọ tọn ji wẹ apájlẹ de te di awúsọhia gbẹtọ de tọn to e ji aga” (EZEKIẸLI 1:26; OSỌHIA 4:2).

Gbẹtọ wẹ de Jiwheyẹwhe. To ninọ̀mẹ he mẹ wẹ É zinzọnlin te to ojipa edẹni tọn mẹ bo sọ nọ basi sinsẹ̀n po Adam po Evi po. To Owé GENẸSISI 18:1-2 tọn mẹ, mẹdlapọ́n Etọn hlan Ablaham yín winwlán dai: “OKLUNỌ sọ sọawúhia ẹ to ozùn mamle tọn ji: ewọ sọ sinai to họntọnu ogohọ̀ tọn to yozò azán lọ tọn mẹ. Ewọ sọ zé nukun etọn hlan bo sọ pọ́n, bo dayi e go, sunnu atọ̀n nọte to é de”. Oklunọ dọhó hẹ Ablaham. Angẹli awe he zọnhẹ Oklunọ lọ lẹ yì otò Sọdọmi tọn mẹ (GENẸSISI 19). E yín winwlán dai to Alẹ̀nù Hóhó mẹ nugbo dọ, Jiwheyẹwhe do Ede hia jẹgbonu to agbasa gbigbọnọ tọn he mẹ. Jakọbu diahi hẹ Ẹ bo bla alọ etọn lẹ do alọ Etọn go, bo sọ hẹn Oklunọ go kaka jẹ whenuena É dóalọ dọnklanmẹ etọn, enẹgodo Jakọbu lẹzùn gbẹtọ sẹkunọ (GENẸSISI 32:22-32; HOSEA 12:4-6). Oklunọ Jiwheyẹwhe dopolọ to osọ, dopolọ to egbé to aigba ji podọ mẹhe jlo É wẹ É na do Ede hia hlan, bọ yé na sọ dọ nugbo lọ hézéhézé.

Núvivẹ awetọ to kàndai azọ́n núdidá tọn he mẹ yín didohia nugbo, dọ, angẹli lẹ lọsu nọ sọawúhia di gbẹtọ, kẹdẹdilé Owé Wiwé dèkunnu dó, dọ: “… bo dayi e go, di awúsọhia gbẹtọ de tọn ṣite finẹ to yẹn nukọn. Yẹn sọ sè ogbè omẹ de tọn to otó Ulai tọn lẹ ṣẹnṣẹn, he ylọ, bo sọ dọmọ, Gabliẹli, hẹn dawe he nado tunwun númimọ lọ” (DANIẸLI 8:15-16). To ota etọn 9 mẹ, Daniẹli dèkunnu dọ, “Mọwẹ whenuena yẹn to hódọ to odẹ̀ mẹ, dawe lọ Gabliẹli, mẹhe yẹn ko mọ to númimọ lọ mẹ…” (DANIẸLI 9:21).

Oklunọ Lọsu po angẹli lẹ po tindo ninọ̀mẹ gbẹtọ de tọn. Ehe wẹ tunmẹ daho de gbọn gblọndo magbọvọ Ohó Jiwheyẹwhe tọn he tọ́n jẹgbonu to Owé GENẸSISI 1:26 tọn mẹ, fie Jiwheyẹwhe dọ te dọmọ: “Gbọ mí ni basi gbẹtọ to boṣiọ mítọn mẹ, to apájlẹ mítọn mẹ…” Sọn whẹ́whẹ́whenu, angẹli lẹ nọ sinai lẹ́do Jiwheyẹwhe na yé tindo ninọ̀mẹ taidi Ewlọsu wutu. É dọ hlan Job, dọ, “Fie wẹ hiẹ te whenuena yẹn dó dòdó aigba tọn lẹ ai?… Mẹnu wẹ dodògbo ojlẹ etọn lẹ tọn, e yín hiẹ yọ́nẹn? Kavi mẹnu wẹ dlẹn okàn do e ji? Ehe ji yè hẹn oslò etọn lẹ nado diọ? Kavi mẹnu wẹ dó zannu lọnglọnẹn etọn tọn; whenuena sunwhlẹvu afọnnu tọn lẹ to hànji dopọ́, bọ visunnu Jiwheyẹwhe tọn lẹpo to abóbodo hlan homẹhun?” (JOB 38:4-7). To ofi mí mọ gblọndo Jiwheyẹwhe tọn gbọn Ohó didọ Ewlọsu tọn dali dọ awhànpa olọn tọn lẹ tin finẹ to whenuena Jiwheyẹwhe dá aihọn. Yé wẹ É dọhó hlan dọmọ: “Gbọ mí ni basi gbẹtọ…” Tunmẹ he dọ, dọ Jiwheyẹwhe to hódọ hlan omẹ vòvo lẹ to Jiwheyẹwhe yínyín Etọn mẹ, yín tunmẹ jẹagọ de bo sọ yín núhe matin. Yẹwhegán de kavi apọsteli de ma tunmẹ owéfọ he do alọ mọtọnhunkọ ji gba. Whenuena yẹwhegán Isaia mọ Gigo Jiwheyẹwhe tọn, é dèkunnu dọ, yẹn mọ Oklunọ sinai to ofi he yì aga de ji bọ awhànpa olọn tọn lẹ lẹ́do É, bo to hànji dọmọ, “Wiwé, wiwé, wiwé…” To whenẹnu é sè ogbè Oklunọ tọn to didọmọ, “Mẹnu wẹ yẹn na dohlan, mẹnu wẹ na yì na mí?” (ISAIA 6:8).

Yẹwhegán Mikaia tindo dọpọ́n dopolọ, bo dèkunnu dọmọ, “Yẹn mọ Oklunọ aísínsín to ofin etọn ji, awhànpa olọn tọn lẹpo ṣite to alọ adusi etọn ji podọ amiọn etọn ji” (2 OTANNUGBO 18:18). Whenuena Oklunọ Jiwheyẹwhe mágbè nado dóalọtena didó atọhọ̀ Babẹli tọn, É sọ dọhó hlan mẹhe lẹ́do É lẹ, dọmọ, “Mì tọ́nyì, mì gbọ mí ni jẹte yì, bo wlu ogbè yetọn to finẹ…” (GENẸSISI 11:7). É nọ dọhó hlan angẹli nẹlẹ to whelẹponu po awhànpa olọn tọn lẹ po. Ohógbè he yín “mí” kavi “míwlẹ” he gbẹtọ lẹ ylọ dọ omẹ atọ̀n wẹ Jiwheyẹwhe, ma yín tuntunmẹ gbèdé gbọn yẹwhegán Alẹ̀nù Hóhó mẹ tọn lẹ dali kavi gbọn apọsteli he tin to Alẹ̀nù Yọ́yọ́ mẹ lẹ dali gba.

Núdabla daho he yè ma sọgan tunmẹ wẹ yín dọ, Oklunọ Jiwheyẹwhe tọ́n jẹgbonu sọn agbasa Etọn gbigbọnọ mẹ biọ Gohọ̀ agbasalan tọn de mẹ. Ṣigba É klọ́n gigo Etọn dai, É yí ojlẹmọ afànumẹ tọn de na Ede. Yè basi I to apájlẹ gbẹtọ lẹ tọn mẹ. Jẹnukọn Adam yín didá to agbasa gbigbọnọ de mẹ taidi apájlẹ Oklunọ Jiwheyẹwhe Lọsu tọn (GENẸSISI 1:27). Podọ to Owé GENẸSISI 2 tọn mẹ, Adam yín didá sọn kọ̀gudu aigba tọn mẹ, bo sọ lẹzùn alindọn gbẹtenọ. Evi gbẹ́sọ tin to Adam mẹ to whenuena é gbẹ́sọ tin agbasa gbigbọnọ tọn de mẹ, ṣigba to godo whenuena Adam yín gigọdo gohọ̀ agbasalannọ etọn mẹ, wẹ Evi do yín didètọ́n jẹgbonu sọn é go. To alọ dopolọ mẹ Agùn Jiwheyẹwhe Ogbẹ̀nọ tọn ko tin to É mẹ to whenuena É tin to agbasa gbigbọnọ demẹ, ṣigba Agùn lọ yín didètọ́n jẹgbonu sọn Ewọ mẹ to whenuena É sọawúhia to gohọ̀ agbasalannọ de mẹ.

Gbẹtọ ma yín tolivẹtọ to whenuena é tin to agbasa gbigbọnọ de mẹ gba, ṣigba aijijẹ bẹ́ to whenuena é tin to gohọ̀ agbasalannọ de mẹ. Sọn ninọ̀mẹ aijijẹ ehe tọn mẹ, yè dóna flí i gọ̀ nado hẹn ẹn gọ̀wá makú mẹ. Enẹwutu Oklunọ dóna jẹte biọ gohọ̀ agbasalannọ he mẹ bo nasọ taidi míwlọsu, nado sọgan súahọ́ fligọ̀ mítọn tọn, nado kú do otẹn mítọn mẹ, nado dè adí okú tọn sẹ̀, nado yí mí do basi Visunnu lẹ po Viyọnnu Etọn lẹ po. Bibẹ́nu yọ́yọ́ sọawúhia, yèdọ núdidá yọ́yọ́.

To madopòdo mẹ, Jiwheyẹwhe kẹdẹ wẹ tin. Gbigbọ wẹ Jiwheyẹwhe, Jiwheyẹwhe wẹ Hinhọ́n, podọ Jiwheyẹwhe wẹ Ogbẹ̀. To madopòdo hinhọ́n gọ́fla Gbigbọ tọn he mẹ, to whenẹnu É ma ko do Ede hia gba. To ninọ̀mẹ enẹ lọ mẹ, mẹde ma sọgan mọ Ẹn. Dinvie mí na dọhó do fie Jiwheyẹwhe ṣẹ̀ azọ́nwà bo sọ to Ede dohia te ji, enẹ wẹ nado dọ bibẹ́nu ojlẹ lọ tọn. To bibẹ́nu nẹ, Jiwheyẹwhe dá olọn lẹ po aihọn po. Nado pọ́n hlan Alẹ̀nù Yọ́yọ́ mẹ, mí hia dọ, “Whẹ́whẹ́whenu wẹ Ohó lọ ko tin, Ohó lọ ko tin po Jiwheyẹwhe po, Ohó lọ wẹ Jiwheyẹwhe” (JOHANU 1:1). Po gbèdidè he po, Omẹ dopolọ he ṣẹ̀ Ede dohia gbọn tintọ́n jẹgbonu sọn madopòdo gọ́fla hinhọ́n tọn po gigo tọn po mẹ yín alọdlẹn do. Omẹ dopolọ he ṣẹ̀ núdá ji, Jiwheyẹwhe to Awúsọhia Ede titi tọn mẹ di Logos tọ́n jẹgbonu wá, yèdọ Yahweh Mẹhe wàzọ́n bo sọ dá núdidá lẹ, to enẹgodo É lẹzùn agbasalan bo sọ sọawúhia to ninọ̀mẹ Ovi tọn mẹ. Yahweh yín didohia to gbonu to gọ́fla hinhọ́n tọn mẹ, ehe mẹ Elohim nọnọ̀. Enẹwutu, yè wlán ẹn dọ, “Ewọ lọ wẹ ko tin to whẹ́whẹ́whenu po Jiwheyẹwhe po” (JOHANU 1:2), ehe lọ ma yín to madopòdo mẹ gba, na madopòdo ma tindo bibẹ̀nu azán tọn wutu. Na enẹ wẹ omẹ lẹpo dóna mọdona Yahweh kẹdẹdi Núdátọ, to ofi Owé JOHANU 1:3 tọn to alọdlẹn do Logos he yín Ohó lọ, dọ: “Gbọn alọ etọn mẹ wẹ yè dá onú popo; to godo etọn núde matin bọ yè sọ dá to onú he yè dá lẹpo mẹ”. To kọ̀ndopọ́ he mẹ, mí sọ dóna hia Owé KOLOSINU 1:16 tọn: “Na ede wẹ yè gbọn dá onú lẹpo, ehe tin to olọn lẹ mẹ, po ehe tin to aihọn mẹ po, ehe yè mọ po ehe yè ma mọ po, eyín yé tlẹ yín ofin, kavi ahọlu-yigba, kavi ogán lẹ, kavi huhlọn lẹ; gbọn ede wẹ yè dá onú lẹpo, podọ na ewọ.”

Dogbọn kàndai núdidá he yè dọhó etọn hlan mí lẹ tọn dali, aihọn tin jẹvọ (tohu) bo sọ gbọgbe (bohu). To whenẹnu ninọ̀mẹ de kavi ogbẹ̀ de matin. Zinvlu sọ ṣinyọn dogbo nukunmẹ. To asiko nẹ mẹ wẹ Jiwheyẹwhe ṣẹ̀ azọ́n núdidá tọn wà ji, podọ Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn sọ pàváva osìn nukunta ji. Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn biọ Ohó lọ he yín Logos lọ mẹ bo ṣẹ̀ azọ́nwà to whẹ́whẹ́whenu, podọ azọ́n kọ̀ndopọ́ tọn. Núdidá lẹ sọawúhia gbọn Ohó didọ dali, ṣigba ogbẹ̀ lọ kẹdẹ wẹ tọ́n jẹgbonu gbọn azọ́nwiwà Gbigbọ tọn dali. Jiwheyẹwhe dọhó bọ e sọ yín mọ. É dọ, dọmọ: “gbọ hinhọ́n ni tin: bọ hinhọ́n sọ tin”. Núdepope he Jiwheyẹwhe dọ nọ jọ. Huhlọn núdidá tọn tin to Ohó Etọn mẹ.

Kẹdẹdilé mí ko dọ dó jẹnukọn, to bibẹ́nu Jiwheyẹwhe tọ́n jẹgbonu sọn gigọ́fla madopòdo tọn mẹ, bo sọ do Ede hia gbaungba to ninọ̀mẹ awúsọhiamẹ tọn de mẹ. “Mọwẹ Jiwheyẹwhe dá gbẹtọ to boṣiọ etọn titi mẹ, to boṣiọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ wẹ é dá ẹ do…” (GENẸSISI 1:27). Boṣiọ Jiwheyẹwhe tọn wẹ yín awúsọhia gbẹtọ tọn. “… podọ apájlẹ ofin lọ tọn ji wẹ apájlẹ de te di awúsọhia gbẹtọ de tọn to e ji aga” (EZEKIẸLI 1:26; OSỌHIA 4:2).

Gbẹtọ wẹ de Jiwheyẹwhe. To ninọ̀mẹ he mẹ wẹ É zinzọnlin te to ojipa edẹni tọn mẹ bo sọ nọ basi sinsẹ̀n po Adam po Evi po. To Owé GENẸSISI 18:1-2 tọn mẹ, mẹdlapọ́n Etọn hlan Ablaham yín winwlán dai: “OKLUNỌ sọ sọawúhia ẹ to ozùn mamle tọn ji: ewọ sọ sinai to họntọnu ogohọ̀ tọn to yozò azán lọ tọn mẹ. Ewọ sọ zé nukun etọn hlan bo sọ pọ́n, bo dayi e go, sunnu atọ̀n nọte to é de”. Oklunọ dọhó hẹ Ablaham. Angẹli awe he zọnhẹ Oklunọ lọ lẹ yì otò Sọdọmi tọn mẹ (GENẸSISI 19). E yín winwlán dai to Alẹ̀nù Hóhó mẹ nugbo dọ, Jiwheyẹwhe do Ede hia jẹgbonu to agbasa gbigbọnọ tọn he mẹ. Jakọbu diahi hẹ Ẹ bo bla alọ etọn lẹ do alọ Etọn go, bo sọ hẹn Oklunọ go kaka jẹ whenuena É dóalọ dọnklanmẹ etọn, enẹgodo Jakọbu lẹzùn gbẹtọ sẹkunọ (GENẸSISI 32:22-32; HOSEA 12:4-6). Oklunọ Jiwheyẹwhe dopolọ to osọ, dopolọ to egbé to aigba ji podọ mẹhe jlo É wẹ É na do Ede hia hlan, bọ yé na sọ dọ nugbo lọ hézéhézé.

Núvivẹ awetọ to kàndai azọ́n núdidá tọn he mẹ yín didohia nugbo, dọ, angẹli lẹ lọsu nọ sọawúhia di gbẹtọ, kẹdẹdilé Owé Wiwé dèkunnu dó, dọ: “… bo dayi e go, di awúsọhia gbẹtọ de tọn ṣite finẹ to yẹn nukọn. Yẹn sọ sè ogbè omẹ de tọn to otó Ulai tọn lẹ ṣẹnṣẹn, he ylọ, bo sọ dọmọ, Gabliẹli, hẹn dawe he nado tunwun númimọ lọ” (DANIẸLI 8:15-16). To ota etọn 9 mẹ, Daniẹli dèkunnu dọ, “Mọwẹ whenuena yẹn to hódọ to odẹ̀ mẹ, dawe lọ Gabliẹli, mẹhe yẹn ko mọ to númimọ lọ mẹ…” (DANIẸLI 9:21).

Oklunọ Lọsu po angẹli lẹ po tindo ninọ̀mẹ gbẹtọ de tọn. Ehe wẹ tunmẹ daho de gbọn gblọndo magbọvọ Ohó Jiwheyẹwhe tọn he tọ́n jẹgbonu to Owé GENẸSISI 1:26 tọn mẹ, fie Jiwheyẹwhe dọ te dọmọ: “Gbọ mí ni basi gbẹtọ to boṣiọ mítọn mẹ, to apájlẹ mítọn mẹ…” Sọn whẹ́whẹ́whenu, angẹli lẹ nọ sinai lẹ́do Jiwheyẹwhe na yé tindo ninọ̀mẹ taidi Ewlọsu wutu. É dọ hlan Job, dọ, “Fie wẹ hiẹ te whenuena yẹn dó dòdó aigba tọn lẹ ai?… Mẹnu wẹ dodògbo ojlẹ etọn lẹ tọn, e yín hiẹ yọ́nẹn? Kavi mẹnu wẹ dlẹn okàn do e ji? Ehe ji yè hẹn oslò etọn lẹ nado diọ? Kavi mẹnu wẹ dó zannu lọnglọnẹn etọn tọn; whenuena sunwhlẹvu afọnnu tọn lẹ to hànji dopọ́, bọ visunnu Jiwheyẹwhe tọn lẹpo to abóbodo hlan homẹhun?” (JOB 38:4-7). To ofi mí mọ gblọndo Jiwheyẹwhe tọn gbọn Ohó didọ Ewlọsu tọn dali dọ awhànpa olọn tọn lẹ tin finẹ to whenuena Jiwheyẹwhe dá aihọn. Yé wẹ É dọhó hlan dọmọ: “Gbọ mí ni basi gbẹtọ…” Tunmẹ he dọ, dọ Jiwheyẹwhe to hódọ hlan omẹ vòvo lẹ to Jiwheyẹwhe yínyín Etọn mẹ, yín tunmẹ jẹagọ de bo sọ yín núhe matin. Yẹwhegán de kavi apọsteli de ma tunmẹ owéfọ he do alọ mọtọnhunkọ ji gba. Whenuena yẹwhegán Isaia mọ Gigo Jiwheyẹwhe tọn, é dèkunnu dọ, yẹn mọ Oklunọ sinai to ofi he yì aga de ji bọ awhànpa olọn tọn lẹ lẹ́do É, bo to hànji dọmọ, “Wiwé, wiwé, wiwé…” To whenẹnu é sè ogbè Oklunọ tọn to didọmọ, “Mẹnu wẹ yẹn na dohlan, mẹnu wẹ na yì na mí?” (ISAIA 6:8).

Yẹwhegán Mikaia tindo dọpọ́n dopolọ, bo dèkunnu dọmọ, “Yẹn mọ Oklunọ aísínsín to ofin etọn ji, awhànpa olọn tọn lẹpo ṣite to alọ adusi etọn ji podọ amiọn etọn ji” (2 OTANNUGBO 18:18). Whenuena Oklunọ Jiwheyẹwhe mágbè nado dóalọtena didó atọhọ̀ Babẹli tọn, É sọ dọhó hlan mẹhe lẹ́do É lẹ, dọmọ, “Mì tọ́nyì, mì gbọ mí ni jẹte yì, bo wlu ogbè yetọn to finẹ…” (GENẸSISI 11:7). É nọ dọhó hlan angẹli nẹlẹ to whelẹponu po awhànpa olọn tọn lẹ po. Ohógbè he yín “mí” kavi “míwlẹ” he gbẹtọ lẹ ylọ dọ omẹ atọ̀n wẹ Jiwheyẹwhe, ma yín tuntunmẹ gbèdé gbọn yẹwhegán Alẹ̀nù Hóhó mẹ tọn lẹ dali kavi gbọn apọsteli he tin to Alẹ̀nù Yọ́yọ́ mẹ lẹ dali gba.

Núdabla daho he yè ma sọgan tunmẹ wẹ yín dọ, Oklunọ Jiwheyẹwhe tọ́n jẹgbonu sọn agbasa Etọn gbigbọnọ mẹ biọ Gohọ̀ agbasalan tọn de mẹ. Ṣigba É klọ́n gigo Etọn dai, É yí ojlẹmọ afànumẹ tọn de na Ede. Yè basi I to apájlẹ gbẹtọ lẹ tọn mẹ. Jẹnukọn Adam yín didá to agbasa gbigbọnọ de mẹ taidi apájlẹ Oklunọ Jiwheyẹwhe Lọsu tọn (GENẸSISI 1:27). Podọ to Owé GENẸSISI 2 tọn mẹ, Adam yín didá sọn kọ̀gudu aigba tọn mẹ, bo sọ lẹzùn alindọn gbẹtenọ. Evi gbẹ́sọ tin to Adam mẹ to whenuena é gbẹ́sọ tin agbasa gbigbọnọ tọn de mẹ, ṣigba to godo whenuena Adam yín gigọdo gohọ̀ agbasalannọ etọn mẹ, wẹ Evi do yín didètọ́n jẹgbonu sọn é go. To alọ dopolọ mẹ Agùn Jiwheyẹwhe Ogbẹ̀nọ tọn ko tin to É mẹ to whenuena É tin to agbasa gbigbọnọ demẹ, ṣigba Agùn lọ yín didètọ́n jẹgbonu sọn Ewọ mẹ to whenuena É sọawúhia to gohọ̀ agbasalannọ de mẹ.

Gbẹtọ ma yín tolivẹtọ to whenuena é tin to agbasa gbigbọnọ de mẹ gba, ṣigba aijijẹ bẹ́ to whenuena é tin to gohọ̀ agbasalannọ de mẹ. Sọn ninọ̀mẹ aijijẹ ehe tọn mẹ, yè dóna flí i gọ̀ nado hẹn ẹn gọ̀wá makú mẹ. Enẹwutu Oklunọ dóna jẹte biọ gohọ̀ agbasalannọ he mẹ bo nasọ taidi míwlọsu, nado sọgan súahọ́ fligọ̀ mítọn tọn, nado kú do otẹn mítọn mẹ, nado dè adí okú tọn sẹ̀, nado yí mí do basi Visunnu lẹ po Viyọnnu Etọn lẹ po. Bibẹ́nu yọ́yọ́ sọawúhia, yèdọ núdidá yọ́yọ́.